Moment 157: The Money Expert’s Investment Strategy NO ONE Is Talking About: Morgan Housel

(Diễn nhạc vui tươi)
– Sự tự tin, thường đến từ thành công, thực sự tạo ra những điểm mù. Đó là điều tôi suy nghĩ rất nhiều, như là làm thế nào tôi có thể nhận thức về những điểm mù trong cuộc sống mà thành công mà tôi đã có trong nhiều lĩnh vực không thể chối cãi đã tạo ra. Và thành thật mà nói, rất nhiều điều tôi chỉ nghĩ rằng, hãy tiết kiệm thật nhiều tiền, Steve, vì ngày bạn sai, bạn không muốn bị phá sản.
– Tôi cũng không nghĩ về điều đó. Khi mà bức màn hạ xuống trong sự nghiệp của tôi, tôi muốn đảm bảo rằng tôi có thể nói rằng, “Này, cảm ơn bạn đã cho tôi có cơ hội này. Tôi rất biết ơn vì điều đó, nhưng tôi nghĩ rằng tôi đã tiết kiệm đủ để tôi có thể nhường lại cho người khác.” Và đó cũng là một hình thức khiêm tốn. Có một câu nói từ Denzel Washington, nơi ông ấy nói với Will Smith, sau khi Will Smith tát Chris Rock, bạn còn nhớ cái rắc rối đó chứ? Sau buổi diễn đó, Denzel Washington đến gặp Will Smith và nói, “Will, khi bạn ở đỉnh cao nhất trong sự nghiệp của bạn, đó là lúc quỷ dữ sẽ tìm cách hãm hại bạn.” Và giống như khi sự nghiệp của bạn rất cao, bạn nổi tiếng đến mức bạn nghĩ cao về bản thân rằng bạn có thể làm bất cứ điều gì, đó là lúc bạn sẽ gặp rắc rối.
– Thật là một câu nói mạnh mẽ. – Và tôi nghĩ chỉ cần chú ý đến điều đó, đó là sự khiêm tốn tự nhiên đi kèm với nó. Và đó không phải là khiêm tốn giả tạo. Không phải như là, “Ồ, bạn biết đấy, khiêm tốn giả tạo là như, tôi không làm bất kỳ điều gì trong số này, tôi chỉ gặp may.” Tất cả đều là khiêm tốn giả tạo. Tôi nghĩ rằng sự khiêm tốn thực sự là, “Tôi đã xây dựng điều này thông qua sự chăm chỉ và tôi đã đưa ra một số quyết định tốt, nhưng tôi chỉ là một người bình thường. Tôi cũng dễ phạm sai lầm như bất kỳ ai khác.” Tôi nghĩ điều đó không chỉ quan trọng. Tôi nghĩ đó là điều thiết yếu cho bất kỳ mức độ thành công bền vững nào.
– Bạn đã dạy tôi rằng cái giá bạn phải trả để trở nên giàu có là sự biến động mà bạn phải chấp nhận trên con đường đó. Đó là cách tôi suy nghĩ trong đầu. – Đó là giá vé để tham gia. – Để trở nên giàu có và để… – Để bất kỳ mức độ thành công nào là phải chịu đựng những điều vô định liên tục và biến động cùng những bùng nổ và suy thoái, và những thứ lãng nhách khác mà bạn phải chịu đựng trong thị trường đầu tư, trong sự nghiệp của bạn và trong các mối quan hệ của bạn. Luôn có một cái giá, cho bất cứ điều gì tốt đẹp trong cuộc sống, có một cái giá mà bạn phải trả. Chẳng hạn như, tất nhiên, không có gì miễn phí như vậy, nhưng hầu hết các cái giá mà bạn phải trả không có, chúng không có một cái nhãn giá rõ ràng mà bạn có thể đo lường một cách rất sạch sẽ. Như cái giá phải trả để làm tốt trong đầu tư là phải chịu đựng sự biến động. Cái giá của một sự nghiệp thành công có thể là những giờ làm việc dài mà bạn phải xa gia đình. Cái giá của một mối quan hệ là như luôn cần phải hy sinh và thỏa hiệp cho người khác. Không có gì là miễn phí và rất nhiều thành công trong cuộc sống chỉ đơn giản là xác định cái giá là gì và sẵn sàng trả giá. Bởi vì cho tất cả những điều mà tôi vừa nêu ra, đầu tư, sự nghiệp, các mối quan hệ, cái giá vé tham gia là đáng giá. Chịu đựng sự biến động là đáng giá theo thời gian vì nếu bạn có thể chịu đựng việc thị trường chứng khoán giảm 30%, nếu bạn có thể nói, “À, không nghiêm trọng đến vậy, tôi chỉ sẽ kiên nhẫn.” 10 năm nữa, cái giá đó thực sự xứng đáng với những gì bạn làm.
– Nó sẽ giàu có. – Nếu bạn có thể chịu đựng sự thỏa hiệp cần thiết để có một mối quan hệ thành công, về cơ bản, đó sẽ là một cái giá đáng để trả. Bởi vì bạn biết rất nhiều điều quan trọng trong cuộc sống chỉ là các mối quan hệ mà bạn có. Và một khi bạn xác định được cái giá của mối quan hệ đó, bạn sẽ nói, “Ồ, tôi sẽ trả cái giá đó cả ngày.” Đáng giá quá đi.
– Điều này yêu cầu bạn phải nhận thức rõ về những khoảng thời gian và chính khoảng thời gian của bạn, điều này là thứ mà bạn nói nhiều trong chương 16 của cuốn “Tâm lý học về tiền.” Tại sao điều quan trọng là chúng ta phải biết khoảng thời gian của mình và điều bạn nghĩa là khoảng thời gian? – Đó là khoảng thời gian giữa bây giờ và bất kỳ mục tiêu nào của bạn, điều này thì rất khác nhau với mọi người, không chỉ theo độ tuổi của bạn, mà nếu bạn muốn nghỉ hưu sớm hay bất cứ điều gì, mọi người sẽ có khoảng thời gian hơi khác nhau. – Còn bạn thì sao? – Ý tôi là, bạn sẽ chia nó ra thành những phần khác nhau. Tôi muốn đạt đến một điểm, hoặc có thể tôi gần đến một điểm trong sự nghiệp của mình nơi tôi chỉ làm những điều vì tôi thích chúng. Thực sự không có bất kỳ động cơ tài chính nào cho những gì tôi đang làm. Đó là một khoảng thời gian. Một khoảng thời gian khác là, được rồi, khi con cái tôi bắt đầu lớn lên, tôi muốn đảm bảo rằng tôi luôn ở đó cho chúng khi chúng cần tôi. Tuổi teen là rất khó khăn cho mọi người. Như là, tôi luôn sẵn sàng 24/7, tôi sẽ có mặt cho bạn, điều này có nghĩa là tôi sẽ phải rút lui. Có một điểm mà tôi sẽ nói, “Nhìn này, tôi đã đạt được những gì tôi muốn với việc viết lách, và tôi muốn có thể chuyển sang cái khác.” Và sẽ có một điểm mà tôi sẽ nói, “Tôi thực sự không muốn làm việc nhiều nữa. Tôi chỉ muốn tiến lên, và có thể tôi cần chăm sóc cha mẹ của mình,” thì nó sẽ là gì? Vậy nên có nhiều khoảng thời gian khác nhau cho những mục tiêu khác nhau trong cuộc sống của bạn.
– Việc mua một ngôi nhà có phải là một quyết định tài chính tốt hay xấu? – Tôi sẽ cho bạn biết kinh nghiệm của tôi, trong khoảng những năm 20 và đầu 30, vợ chồng tôi đã sống ở khoảng bảy thành phố khác nhau, và không có gì tốt hơn là điều đó cho chúng tôi. Một số điều đó chỉ là, “Hãy thử thành phố mới này cho vui.” Một số thì là chuyển đến vì công việc, chúng tôi đã chuyển vì trường học của cô ấy, và khả năng của chúng tôi để chỉ đứng dậy và đi, trả lại chìa khóa cho chủ nhà, không có gì có giá trị hơn điều đó. Khi chúng tôi có con trai, đứa trẻ đầu tiên, rất nhanh chóng, không có gì trở nên có giá trị hơn với tôi so với việc có một căn nhà an toàn, ổn định mà không ai có thể lấy đi từ tôi. Đó chính là thuốc chữa trị. Và cũng như vậy, trẻ con thì ồn ào và chúng la hét, và tôi không muốn có hàng xóm trong một tòa nhà chung cư mà tôi phải cố gắng để giữ im lặng cho con tôi. Tôi đã nói, “Tôi muốn có căn nhà của riêng mình, đó là của tôi.” Và chỉ là một ngôi nhà độc lập. Con tôi có thể la hét thoải mái, không làm phiền ai khác.
Điều đó trở nên quan trọng với tôi ngay lập tức.
Vì vậy, tôi nghĩ rằng mọi người thường bị mắc kẹt khi họ nói,
“Vâng, thị trường nhà ở mang lại 4,5% mỗi năm.”
Thực sự, hãy ngừng việc kiểm tra bảng tính,
hãy chỉ làm những gì có lợi cho bạn.
Tôi biết Ramit Setty có nhiều suy nghĩ về việc này,
về việc thuê nhà so với mua nhà.
Và tôi nghĩ một trong những khác biệt giữa Ramit và tôi
là tôi có hai đứa con nhỏ.
Nếu tôi không có con,
tôi nghĩ tôi sẽ thuê mãi mãi.
– Thực sự à?
– Và thử nghiệm ở các thành phố khác nhau, di chuyển khắp nơi.
Còn gì tốt hơn điều đó?
Nhưng khi bạn có con, điều quan trọng hơn với tôi
là sự ổn định, tôi muốn con tôi học ở một trường ổn định,
biết hàng xóm, có những người bạn mà chúng có thể kết bạn
trong nhiều năm, điều đó rất quan trọng.
Nếu chúng ta chỉ nghĩ về việc đầu tư,
thì nếu việc mua một ngôi nhà
là một khoản đầu tư tài chính tốt?
Anh trai tôi, người làm việc trong công ty của tôi,
anh ấy là người đã giới thiệu tôi cuốn sách của bạn nhiều năm trước,
đã nói với tôi điều gì đó như,
“Steve, đừng mua nhà để kiếm tiền
“bởi vì bạn có khả năng chơi một bộ trò chơi khác
“mà rất ít người có thể chơi.”
Và ý tôi là anh ấy giải thích cho tôi,
anh ấy nói, “Nghe này, ai cũng có thể mua một ngôi nhà.
“Vì vậy, lợi nhuận ở đó sẽ không lớn.
“Hãy tìm một trò chơi mà chỉ mình bạn có thể chơi,
“bạn sẽ nhận được lợi nhuận lớn hơn.”
Nếu bạn đang mua một ngôi nhà vì bạn nghĩ
nó sẽ là một khoản đầu tư tài chính tốt, hãy dừng lại.
Ngay cả khi hóa ra sau này rằng nó thực sự là,
thì điều đó cũng không quan trọng.
Tôi nghĩ đây chỉ đơn thuần là những quyết định về lối sống.
Và tôi nghĩ rất nhiều người bị rối khi họ đang ở trong một giai đoạn trong cuộc sống của họ
nơi họ nên thuê nhà vì họ cần sự linh hoạt.
Họ cần di chuyển đến một công việc mới, sự nghiệp mới,
trường học mới, bất cứ điều gì.
Nhưng họ lại mua nhà vì họ nghĩ
họ sẽ kiếm được tiền khi làm điều đó.
Và đó là vấn đề.
Vì vậy, tôi sở hữu một ngôi nhà và nếu cuối cùng tôi bị lỗ vì nó,
tôi không nghĩ rằng tôi sẽ quan tâm rằng đó không phải là lý do tôi sở hữu nó.
Tôi sở hữu nó chỉ vì tôi muốn có sự ổn định
cho gia đình mình.
– Tôi vừa mới đặt một lời đề nghị cho ngôi nhà đầu tiên của tôi tối nay
bởi vì tôi đã chơi những trò chơi tiền bạc khác
trong suốt một thập kỷ qua trong cuộc đời mình.
Và bây giờ tôi có một người bạn đời và chúng tôi đã bên nhau nhiều năm
và chúng tôi đều khoảng 31 tuổi
và chúng tôi đang đến giai đoạn đó bây giờ, bạn biết không?
– Đúng vậy.
– Và anh trai tôi giải thích cho tôi, anh ấy nói,
“Nghe này, đây là một quyết định tài chính kém,
“nhưng đây là một quyết định tốt về cuộc sống xã hội cảm xúc.
“Và bạn cần biết cách phân tách hai điều này.
“Đừng ghi chép điều này như một cách mà bạn đang cố gắng
“kiếm tiền.
“Bạn có thể kiếm tiền sau 20 năm nữa
“nếu bạn vẫn sống ở đó.
“Hãy nhìn nhận nó như bạn cần một nơi để sống.”
Và chắc chắn anh ấy đã học điều đó từ bạn.
– Khi chúng tôi mua ngôi nhà cuối cùng,
đó là sau khi tôi viết cuốn sách này,
vì vậy đây là một trải nghiệm khác,
tôi đã nghĩ vào thời điểm đó, điều đó vẫn còn đúng hôm nay.
Tôi có thể đã trả một chút quá nhiều.
Ý tôi là, tôi đã trả giá thị trường, nhưng nếu bạn hỏi,
“Ôi, bạn có nhận được một thương vụ tốt không?”
Tôi đã nói, “Không, không, không, điều đó không làm tôi bận tâm chút nào.
“Đó không phải là lý do tôi làm điều đó.”
Điều đó sẽ giống như nếu bạn hỏi,
nếu ai đó đang quyết định có nên có con hay không
và họ nghĩ về chi phí nuôi con,
như là quên đi, dĩ nhiên bạn sẽ phải chi hàng trăm ngàn hoặc hàng triệu đô la
cho những đứa trẻ của bạn.
Và nếu tiền bạc xuất hiện trong phương trình,
hãy dừng lại ngay, điều đó không nên xảy ra.
Bạn đang làm điều đó vì những lý do rất khác nhau.
Đây không phải là một khoản đầu tư.
– Mọi người mua nhà vì họ nghĩ
rằng họ đang kiếm được rất nhiều tiền.
– Bởi vì đã có những khoảng thời gian
mà mọi người đã kiếm được rất nhiều tiền.
Lịch sử, như vậy là ngoại lệ.
Lịch sử, ở Mỹ và Anh,
giá nhà điều chỉnh theo lạm phát không đi đến đâu cả.
Chỉ trong 20 hoặc 30 năm qua
đã có một khoảng thời gian rất ngắn
mà việc sở hữu một ngôi nhà là một khoản đầu tư tuyệt vời.
Robert Schiller đã đoạt giải Nobel khoảng một thập kỷ trước
cho công trình của ông trong việc chỉ ra rằng trong 150 năm qua
ở Hoa Kỳ, điều chỉnh theo lạm phát,
hầu hết các giá nhà đều phẳng như bánh kếp.
Chỉ trong 20 năm qua
đã thổi phồng kỳ vọng của mọi người
về những gì một ngôi nhà có thể làm.
– Theo thống kê, sẽ có ít nhất
một người đang nghe điều này.
Người đó đã đặt một lời đề nghị ngay khi chúng ta nói để mua một ngôi nhà
dưới giả định rằng nó sẽ giúp họ
tích lũy tài sản.
Nếu họ chỉ làm điều đó vì những lý do đó,
bạn sẽ khuyên họ nên làm gì thay thế?
– Nếu đó chỉ đơn thuần là lý do, hãy chạy trốn để bảo vệ mạng sống của bạn.
Đừng làm điều đó.
Đặc biệt, có nghĩa là, trước đây,
và có thể bây giờ vẫn như vậy
ở nhiều thành phố ở Mỹ và Anh,
nhưng trước đây, cho thuê nhà
hầu như không có ngoại lệ là những ngôi nhà tồi tàn.
Không có chỗ cho thuê nào tốt cả.
Một sự thay đổi lớn, ít nhất là ở Mỹ trong 20 năm qua,
là hầu hết các thành phố lớn có rất nhiều
căn hộ cao cấp để sống.
Và có những nơi tuyệt vời để sống.
Và chúng nằm ở trung tâm thành phố
và chúng có những chiếc bàn đá granite đẹp
và có những nơi tuyệt vời để sống.
Đừng bị cuốn theo ý tưởng
rằng bạn không thể sống tốt nếu bạn đang thuê nhà.
Tôi nghĩ đó là vấn đề.
Và nhận ra rằng nếu bạn làm điều đó vì lý do tài chính,
bạn có thể sẽ sắp phải vay một số tiền khổng lồ
cho một khoản đầu tư mà lịch sử
đã chứng minh là một khoản đầu tư rất kém.
Như nếu bạn đặt nó theo các điều khoản đó,
thì chúng ta đang làm gì ở đây, bạn ơi?
Bạn sẽ vay hàng trăm nghìn đô la
cho một khoản đầu tư mà lịch sử đã chứng minh là lỗ.
Đó là những gì bạn đang làm ở đây.
Điều đó có làm cho bạn cảm thấy tốt không?
Đó là điều tôi sẽ nói với người đó.
Chúc bạn may mắn.
(âm nhạc)
(âm nhạc)