Science & Health Benefits of Belief in God & Religion | Dr. David DeSteno

AI transcript
0:00:05 Welcome to the Huberman Lab Podcast, where we discuss science and science-based tools for everyday life.
0:00:15 I’m Andrew Huberman, and I’m a professor of neurobiology and ophthalmology at Stanford School of Medicine.
0:00:17 My guest today is Dr. David DeSteno.
0:00:21 Dr. David DeSteno is a professor of psychology at Northeastern University
0:00:27 and an expert on the science of morality, religion, and the health benefits of belief in God and religion.
0:00:33 Many people, perhaps most people actually, view science and religion as mutually exclusive.
0:00:36 Today, Dr. DeSteno explains why that view is actually incorrect,
0:00:42 and he also shares the data showing that religion and prayer have tremendous mental and physical benefits.
0:00:46 We discuss the brain mechanisms that often lead people to embrace faith in God and religion,
0:00:51 and we attempt to tackle some of the big questions that often come up around science and religion.
0:00:55 For instance, can the existence of God actually be proven? Can it be disproven?
0:01:00 If not, how should we think about miracles, the origin of life, and the afterlife?
0:01:02 So, small questions like that.
0:01:08 We also discuss where the line between rituals and suspicions resides, and what distinguishes religions from cults.
0:01:12 He also shares that despite the fact that more than 100 new religions surface every year,
0:01:13 that was surprising to me,
0:01:16 very few are able to last.
0:01:17 That was not surprising.
0:01:21 He also shares amazing data on when and how people lie for personal gain,
0:01:27 and the simple practices that convert liars into truth-tellers and that make people more empathic overall.
0:01:30 To be clear, Dr. DeSteno is not promoting religion.
0:01:37 He’s a scientist, and his approach is to study in an unbiased way how belief in God and religious practices can benefit individuals and groups.
0:01:41 Thanks to him, it’s a remarkable conversation that I also believe is important,
0:01:46 especially in this time of rapidly evolving AI technology and social media.
0:01:51 I learned a ton speaking with him about science, God, and religion, and I’m certain that you will too.
0:01:56 Before we begin, I’d like to emphasize that this podcast is separate from my teaching and research roles at Stanford.
0:02:03 It is, however, part of my desire and effort to bring zero-cost-to-consumer information about science and science-related tools to the general public.
0:02:07 In keeping with that theme, today’s episode does include sponsors.
0:02:10 And now for my discussion with Dr. David DeSteno.
0:02:12 Dr. David DeSteno, welcome.
0:02:13 Thanks for having me, Andrew.
0:02:21 For so many people, the idea of science and religion or science and God are opposite one another,
0:02:28 and maybe even mutually antagonistic to one another, depending on who you’re talking to and how it’s framed.
0:02:34 That makes sense, I think, to a lot of people, religious or not, just because on the face of it,
0:02:41 science is supposed to be about disproving hypotheses, and religion in most people’s minds is based on belief and faith
0:02:43 in things that are difficult to disprove.
0:02:48 Not impossible, perhaps, but difficult to disprove.
0:02:54 And people go back and forth trying to prove the existence of God, trying to disprove the existence of God.
0:02:58 This is going on for many, many thousands of years.
0:03:06 To start, I just want to know, what is your view on the compatibility of science and, let’s just say, belief in God?
0:03:08 Because religion and belief in God are somewhat separable.
0:03:09 Sure.
0:03:10 And we’ll get into that.
0:03:22 But to keep things simple, what do we know for sure about the compatibility or lack of compatibility between what we call science and a belief in God?
0:03:27 To me, the question of belief in God, and you’re right, it gets in the way of this, because people will say,
0:03:29 well, if I believe in God, then I can’t embrace science.
0:03:31 And I think that’s wrong.
0:03:37 But let me start at the beginning and say, well, I think the question of, does God exist, isn’t a useful question.
0:03:39 It doesn’t mean it’s not an important question.
0:03:41 As you said, people have been debating this for millennia.
0:03:45 But it’s not useful, because as scientists, we can’t prove it.
0:03:50 Any scientist who tells you they know for sure God doesn’t exist, you shouldn’t listen to.
0:03:57 The reason I say that is oftentimes we, you and I, as scientists, live by the data.
0:03:58 We run experiments.
0:04:06 And what’s behind any experiment is we try to manipulate a variable, and we see if it produces a change.
0:04:11 When you’re talking about God, you can’t do an experiment.
0:04:17 And so, you know, I’ll say the absence of evidence is not evidence of absence.
0:04:19 People hear that a lot, and it sounds like a cop-out.
0:04:21 But in this case, it’s not really.
0:04:28 So if I’m testing a new drug, I can have people take the drug and see if it combats a pathogen.
0:04:33 And if it doesn’t combat a pathogen, I can say, oh, all right, well, it doesn’t seem to be working in this experiment.
0:04:36 Any one experiment can fail for lots of reasons.
0:04:39 Maybe people didn’t take their medication the right way.
0:04:40 Maybe it only works for a certain type of people.
0:04:43 And so you can try it again and again in different cases.
0:04:49 And you can kind of build up a sense of, is there evidence here that this drug works or doesn’t over time?
0:04:53 And if it doesn’t in any case, you might say, eh, maybe there’s nothing there.
0:04:56 With God, you can’t even run the experiment.
0:04:58 So I’m a psychologist.
0:05:00 And so most of what I do is I bring people into my lab.
0:05:02 I study how emotions change their behavior.
0:05:05 And so I’ll bring people in, and I’ll create two groups.
0:05:09 I’ll balance gender and ideology and intelligence and all of those things.
0:05:13 And to one of them, we’ll change their emotional state, and I’ll see if it’ll do something.
0:05:16 With God, you can’t run an experiment.
0:05:19 You can’t manipulate God if God exists, right?
0:05:23 People say, oh, Dave, I prayed for X, Y, and Z, and it didn’t come true.
0:05:25 So therefore, God must not exist.
0:05:28 And I’m like, well, do you know the mind of God?
0:05:31 Maybe God only helps people God likes.
0:05:33 Maybe God only helps people on every third Tuesday.
0:05:34 I don’t know.
0:05:43 And if I can’t manipulate something about the mind of God, then I can’t infer causality if God exists or doesn’t exist.
0:05:48 And so I think this question of does God exist is one science can’t answer.
0:05:52 I mean, I’m happy to say as a scientist, I see no empirical evidence that God exists.
0:05:57 But without being able to run an experiment to prove it, it’s beyond the realm of science.
0:06:00 And all it does is polarize us, right?
0:06:02 It polarizes people into the camps that you’re saying.
0:06:13 But I think most people, the ones on X, are fundamentalists who are shouting science is bad or hardcore new atheists who are saying religion is bad.
0:06:16 I think most people live in the middle somewhere.
0:06:21 And most people accept the view that there could be something there.
0:06:22 And they’re not in tension.
0:06:26 And I think for a lot of history, that was, I mean, the Catholic Church funds research.
0:06:29 They have a wonderful observatory to look at astronomical behavior.
0:06:33 The Dalai Lama funds neuroscience, right, to understand how the mind works.
0:06:38 And so we had Francis Collins on the show, one of the great geneticists of our time.
0:06:40 And for him, there’s no tension.
0:06:43 He says, God, he’s a believer.
0:06:50 God created the human mind so that we could learn about the wonders of God’s creation and how the world works.
0:06:52 They don’t need to be in tension.
0:06:55 So for me, I like to put that question to the side.
0:07:04 What I’m interested in is the data that we’ll talk about that shows engaging with religion makes life better for people.
0:07:05 And why is that?
0:07:13 I definitely want to go into all the practices that people can embrace, should they choose, that can indeed, according to the research, make life better.
0:07:17 Not just for them, but for many people.
0:07:30 To ask a second version of the first question again, I’m wondering how you reconcile the argument that I’ve often heard where someone will say, okay, well, it’s creation.
0:07:32 And someone else will say, no, it’s evolution.
0:07:34 And someone will say, well, who created evolution?
0:07:36 And it must have been God that created evolution.
0:07:39 Or we could be talking about the origins of the universe.
0:07:44 My dad’s a theoretical physicist, and we’ve talked about this before.
0:07:50 And, you know, we say, well, okay, so you have the Big Bang theory, and then – but, you know, we had to start from someplace.
0:08:01 And then, okay, well, then you had, you know, this soup of things that when combined started to create some sort of order that built on a structure which built – okay, well, then what started that?
0:08:15 And basically, it seems to me whoever is willing to stay in the argument longest and peel back the layers further and further, they don’t win, but they’re sort of last person standing in the argument.
0:08:25 And, you know, I’m sure this has been debated formally, and I’m sure it’s been debated formally for centuries, if not thousands and thousands of years.
0:08:29 And here we are, 2025, and people still debate this.
0:08:33 And we’re seeing a resurgence in religious belief.
0:08:34 You also see that on X.
0:08:36 You see it on social media.
0:08:37 You see it lots of places.
0:08:40 And I think there’s also great interest in science and belief in science.
0:08:49 So the question I have is, you know, if it’s merely a matter of who’s willing to peel back the layers furthest, I don’t think we’re ever going to get to an answer.
0:09:05 But is there some sort of rational argument or irrational argument that one can either choose to adopt or not choose to adopt that it at least can give an individual a sense that they’ve arrived at an answer for them?
0:09:06 Right?
0:09:14 Because it seems to me that it’s either you take the stance that, well, if it can’t be disproven, then there’s a possibility.
0:09:16 And if there’s a possibility, there’s a possibility.
0:09:20 Or you take the stance, unless you can prove it to me, forget it.
0:09:22 I’m not going to believe that.
0:09:28 And it just becomes an endless cycle of humans arguing with humans, which is maybe what God wants.
0:09:31 Well, you know, you’re hitting on the point there.
0:09:43 This is why I say it’s not a useful scientific question, because when you can raise a finding, say evolution, which we know is true, and then say, oh, well, maybe that’s the way God works.
0:09:54 If you keep creating a carve-out to explain something, it becomes very difficult to make a strong case, right?
0:09:55 I mean, scientists live by falsifiability.
0:09:57 Can we falsify something?
0:10:02 But if you say, oh, yeah, okay, that falsified, but there’s a reason why that falsified, because God did it a different way.
0:10:05 It becomes just, as you say, an endless debate.
0:10:11 So when I was an undergraduate in college, I was always interested in the questions of, you know, what does it mean to be a good person?
0:10:12 How do you flourish?
0:10:12 How do you find happiness?
0:10:17 And I was trying to decide between being a history of religions major and a psychologist.
0:10:23 I ultimately decided to be a psychologist because I could get data and not just argue about the things that you’re saying.
0:10:37 But what I’ve realized over time is that the things that we’re finding that make life better for people, these traditions, they couldn’t run randomized control trials, but they had intuited long ago.
0:10:45 And so for me, what I like to tell people is, yeah, religion is about belief, but it’s also about what you do, you know?
0:10:48 And so, yes, there are lots of people who really don’t believe in God.
0:10:56 There are lots of Jews who are atheists, yet are deeply engaged in their practices, and it tends to make life better.
0:10:58 So let me tell you why I think it’s rational.
0:11:00 You can make a rational case to believe this.
0:11:09 So the thing you’re hinting at comes from something called Pascal’s Wager, Pascal being one of the greatest mathematicians and philosophers.
0:11:18 And he argued that if God exists and you choose to believe in God, you can have everlasting life, right?
0:11:21 This is—Pascal was Christian, so this is the Christian God that we were talking about.
0:11:25 And he said, by nature of being born, you’re forced into this bet.
0:11:27 You have to play the game.
0:11:29 Should you be religious or not?
0:11:40 Well, if there’s a chance that you could have everlasting life in a pleasurable way, even the smallest chance of that outweighs any joy you’d have on earth.
0:11:47 So if you chose not to believe in God, yeah, you might have a more libertine lifestyle here, but the joy you would gain from that pales in comparison.
0:11:50 And so it makes sense from a decision theory, right?
0:11:53 The expected value of happiness is larger, if happiness is infinite.
0:11:56 And so Pascal said, you should believe in God.
0:12:03 But people say, well, what if I believe the probability that there’s everlasting life is zero?
0:12:07 Or what if there’s—I choose the wrong religion?
0:12:10 There are lots of religions out there of the wrong God.
0:12:18 And what Pascal realized at the time was that you could solve this problem if religion also brought benefits in the here and now, too.
0:12:21 And what we’re seeing is it does exactly that.
0:12:22 So let me give you an example.
0:12:30 Epidemiological data show that people who engage with religion—not just say I believe in God, but actually engage with faith.
0:12:37 Over a 15- to 20-year period, it cuts all-cause mortality by 30 percent.
0:12:50 It cuts death due to cancer and cardiovascular disease by 25 percent, reduces anxiety and depression, increases people’s sense of meaning and feeling that their life is flourishing.
0:13:00 This is what brought me to my kind of mission today of trying to find and curate conversations between science and religion.
0:13:02 You can’t argue with those data.
0:13:06 Now, for a long time, people would say those studies were done cross-sectionally, right?
0:13:13 And so you would say—you’d look at people who are going to services and people who are not, and you’d find people are healthier when they go to services.
0:13:16 So you could say, oh, religion makes people healthier.
0:13:19 But there was an important alternative, right?
0:13:26 Maybe the people who were really sick or really depressed can’t get out of bed to go to services, right?
0:13:28 So that was always an issue.
0:13:35 Now, there’s wonderful work by an epidemiologist, Tyler Vanderweel, from Harvard School of Public Health.
0:13:41 He follows thousands and thousands of people longitudinally because you can’t run a randomized control trial.
0:13:44 I can’t say, Andrew, tomorrow, if you believe in God, I want you to stop.
0:13:48 Or, you know, Dave, tomorrow you don’t believe in God, start going to church.
0:13:49 Ethically, you can’t do that.
0:13:58 But what you can do is follow people through time as they become more religious or stop becoming religious, leave the faith, et cetera.
0:14:00 And that’s what he finds.
0:14:02 And it’s not just community.
0:14:09 You know, another kind of criticism that he’s been, well, Dave, you know, these health benefits, it’s just community.
0:14:15 If they joined a bowling club, right, to use Robert Putnam’s analogy of bowling alone, they would get the same health benefits.
0:14:23 What you see in the data is that the effect size, which is basically the degree, how much bang for the buck you get.
0:14:29 Yeah, being in community, joining clubs, having tighter social networks makes you healthier and happier.
0:14:34 But the effect size is larger for religious community, right?
0:14:37 They’re doing something in those communities.
0:14:39 And I think it’s the practices they do that matter.
0:14:51 And even among young adults, where we’re seeing increasing levels of anxiety and depression, even private practices, things like prayer and meditation are showing up as ways to buffer those and protect against them.
0:14:55 Do you observe those effects across religions?
0:14:59 Are they the same for Christianity, Judaism, for Muslims?
0:15:03 And also we could talk about the subdivisions within each of those.
0:15:04 It’s a good question.
0:15:05 So these aren’t my data.
0:15:07 These are data from Tyler Vanderbilt and other folks.
0:15:10 They haven’t examined every religion.
0:15:14 But when they do look across some faiths, it’s a pretty stable finding.
0:15:19 I’d like to take a quick break and acknowledge our sponsor, Our Place.
0:15:22 Our Place makes my favorite pots, pans, and other cookware.
0:15:33 Surprisingly, toxic compounds such as PFASs or forever chemicals are still found in 80% of nonstick pans, as well as utensils, appliances, and countless other kitchen products.
0:15:45 As I’ve discussed before in this podcast, these PFASs or forever chemicals like Teflon have been linked to major health issues such as hormone disruption, gut microbiome disruption, fertility issues, and many other health problems.
0:15:47 So it’s really important to try and avoid them.
0:15:50 This is why I’m a huge fan of Our Place.
0:15:55 Our Place products are made with the highest quality materials and are all completely PFAS and toxin-free.
0:15:58 I especially love their Titanium Always Pan Pro.
0:16:02 It’s the first nonstick pan made with zero chemicals and zero coating.
0:16:04 Instead, it uses pure titanium.
0:16:10 This means it has no harmful forever chemicals and does not degrade or lose its nonstick effect over time.
0:16:12 It’s also beautiful to look at.
0:16:15 I cook eggs in my Titanium Always Pan Pro almost every morning.
0:16:19 The design allows for the eggs to cook perfectly without sticking to the pan.
0:16:23 I also cook burgers and steaks in it, and it puts a really nice sear on the meat.
0:16:27 But again, nothing sticks to it, so it’s really easy to clean, and it’s even dishwasher safe.
0:16:30 I love it, and I basically use it constantly.
0:16:36 Our Place now has a full line of Titanium Pro cookware that uses its first-of-its-kind titanium nonstick technology.
0:16:44 So if you’re looking for non-toxic, long-lasting pots and pans, go to fromourplace.com slash Huberman and use the code Huberman at checkout.
0:16:51 With a 100-day risk-free trial, free shipping, and free returns, you can experience this terrific cookware with zero risk.
0:16:54 Today’s episode is also brought to us by Element.
0:16:58 Element is an electrolyte drink that has everything you need and nothing you don’t.
0:17:03 That means the electrolytes, sodium, magnesium, and potassium, in the correct amounts, but no sugar.
0:17:06 Proper hydration is critical for optimal brain and body function.
0:17:11 Even a slight degree of dehydration can diminish cognitive and physical performance.
0:17:14 It’s also important that you get adequate electrolytes.
0:17:21 The electrolytes, sodium, magnesium, and potassium, are vital for functioning of all the cells in your body, especially your neurons or your nerve cells.
0:17:28 Drinking Element dissolved in water makes it very easy to ensure that you’re getting adequate hydration and adequate electrolytes.
0:17:38 To make sure that I’m getting proper amounts of hydration and electrolytes, I dissolve one packet of Element in about 16 to 32 ounces of water when I first wake up in the morning, and I drink that basically first thing in the morning.
0:17:47 I’ll also drink Element dissolved in water during any kind of physical exercise that I’m doing, especially on hot days when I’m sweating a lot and losing water and electrolytes.
0:17:49 Element has a bunch of great-tasting flavors.
0:17:50 I love the raspberry.
0:17:51 I love the citrus flavor.
0:17:56 Right now, Element has a limited-edition lemonade flavor that is absolutely delicious.
0:18:03 I hate to say that I love one more than all the others, but this lemonade flavor is right up there with my favorite other one, which is raspberry or watermelon.
0:18:05 Again, I can’t pick just one flavor.
0:18:06 I love them all.
0:18:18 If you’d like to try Element, you can go to drinkelement.com slash Huberman, spelled drinkelement.com slash Huberman, to claim a free Element sample pack with a purchase of any Element drink mix.
0:18:22 Again, that’s drinkelement.com slash Huberman, to claim a free sample pack.
0:18:26 I was planning to ask you this later, but I’m going to ask you now.
0:18:38 It seems appropriate to ask you now what your thoughts are on this Russell’s teapot business, which was taught to me by my postdoc advisor, who was a staunch atheist.
0:18:38 Okay.
0:18:42 And I’ll never forget this conversation.
0:18:46 He said, you know, he said he was an atheist.
0:18:49 I had questions about that.
0:18:51 I believe in God.
0:18:54 I should be, you know, just clear about that now.
0:19:00 Back then, I was probably a bit more in the question of that.
0:19:05 But deep down, I would have written in my journal, I believe in God.
0:19:07 I have since I was a kid, and I do now.
0:19:21 He said, well, there’s this, he described it as a celestial teapot, and he gave me this example, the celestial teapot, which was, for him, a rational argument as to why he was an atheist.
0:19:23 I looked it up.
0:19:24 It’s not called the celestial teapot.
0:19:25 It’s called Russell’s teapot.
0:19:26 So he got it wrong.
0:19:27 Russell was right.
0:19:28 So here it is.
0:19:35 And I’m paraphrasing here from something I pulled from the Internet, but I verified this is accurate to Russell’s teapot.
0:19:50 Russell’s teapot is an analogy formulated by the philosopher Bertrand Russell to illustrate the philosophic burden of proof lies on the person making empirically unfalsifiable claims as opposed to shifting the burden of disproof to others.
0:19:54 So Russell specifically applied his analogy in the context of religion.
0:20:04 He wrote that if he were to assert without offering proof that a teapot too small to be seen by telescopes orbits the sun somewhere in space between the Earth and Mars,
0:20:09 he could not expect anyone to believe him solely because his assertion could not be proven wrong.
0:20:14 So this sort of brings us back to the first part of our conversation.
0:20:16 You know, what do you think about this?
0:20:25 People are walking around with Russell’s teapot in their mind saying, you know, the burden of proof is on the person making the assertion,
0:20:32 not on other people to carry a belief because it can’t be falsified.
0:20:35 It depends on your philosophy of science.
0:20:38 For me, I tend to think about this.
0:20:39 So I’m a psychologist.
0:20:44 So, you know, William James, the father of psychology, had a real interest in in religion.
0:20:46 And he phrased this slightly differently.
0:20:49 He had this notion of something he called an overbelief.
0:20:56 And an overbelief is a belief for which the evidence is lacking.
0:20:59 Not it’s not disconfirmed.
0:20:59 Right.
0:21:00 But it’s lacking.
0:21:07 But which nonetheless feels right and leads to positive outcomes.
0:21:15 And for him, if those two criteria were true, then it is rational to embrace that belief.
0:21:19 And that’s how he basically came to embrace religion.
0:21:25 And so I think, again, you know, where we are is either of those philosophies can be valid.
0:21:27 You have to make a choice.
0:21:29 It’s one is not more valid than the other.
0:21:30 It’s based on your philosophy of science.
0:21:34 And for me, the question is always going to be one of faith.
0:21:35 Right.
0:21:38 You know, there are a lot of people who are trying to make a case.
0:21:41 I’m thinking of Ross Douthat’s book Believe.
0:21:48 They’re trying to make a case for it that it’s rational to believe in religion because, oh, it’s called the fine-tuning argument.
0:21:55 Look at all the parameters in the world for gravity and other physical coefficients.
0:22:00 If they weren’t tuned just exactly right, life could never have evolved here.
0:22:03 And the probability against them being tuned just exactly right is low.
0:22:08 And then people say, well, sure, but there can be hundreds of millions of other universes, right, that we know.
0:22:11 And the multiverse, and so it’s not that weird that we have here.
0:22:18 And so I just, I think it’s never going to be the case that you’re going to have proof.
0:22:27 You know, these arguments, these philosophies can bring you up to a certain point, but to take that final step of belief or disbelief, it’s faith one way or the other.
0:22:31 And, again, it’s why I think scientists need to stay in their lane.
0:22:38 You know, even Richard Dawkins, right, the most famous atheist around, will say he cannot be absolutely sure that God doesn’t exist.
0:22:41 Yet he acts like he doesn’t and he urges you to not believe.
0:22:45 And so for me, I think let’s not do that.
0:22:59 You know, when we talk about these practices, how that leads to health and well-being, I can’t tell you if they are divinely inspired from a creator who cares about its creations and kind of gave them a roadmap or a user’s guide to make life better.
0:23:04 Or if they’re cultural adaptations of people figuring stuff out over millennia.
0:23:11 But we don’t need to answer that to have respect for them and to study how they work and to see what we can learn from them.
0:23:18 And if we’re not willing to do that, we’re slowing down the science of human flourishing, in my view.
0:23:32 In a similar vein, I think in the position that I found myself in the last few years of doing public health education, public science education, you know, I’ve embraced for a long time the idea that there are behavioral tools that really help.
0:23:41 Things like meditation, breath work, certainly exercise, maybe even deliberate cold exposure, heat exposure, sauna, et cetera.
0:23:47 I also embrace prescription drugs and their utility in some instances, right?
0:23:50 And I embrace certain over-the-counter compounds.
0:23:57 We call them supplements, but they’re compounds that nowadays more and more people would say, yeah, maybe taking some vitamin D.
0:23:59 People are maybe taking omega-3s.
0:23:59 Maybe they’re not.
0:24:05 Maybe you think anything that a doctor doesn’t prescribe or that your mother didn’t prescribe is not worthwhile.
0:24:10 But I take the view that all of these are useful for promoting health.
0:24:18 I sort of take the same view when it comes to the notion that religious belief or even strong belief in God, praying, et cetera, could be useful.
0:24:20 To me, these aren’t mutually exclusive.
0:24:37 And I think for some reason, and it may be generational, I do think that there’s a certain generation above mine that for them, if a pill was not prescribed by a doctor, it must be snake oil.
0:24:49 And that’s crazy if you think about the fact that, you know, in the 1970s and 80s, there was this big movement to try and get meditation into universities.
0:24:51 And those people were kind of shunned, psychedelics.
0:24:53 They were the work of the devil.
0:24:54 People were fired.
0:25:07 Now, I can tell you that tens if not hundreds of millions of taxpayer dollars are being used to study psychedelics in laboratories at major universities like yours and mine and a bunch of others in the U.S. and around the world.
0:25:14 So what was once considered sorcery and pseudoscience often becomes the topic of a discrete study.
0:25:18 Of course, with controlled conditions, you get better understanding of what those things can and can’t do.
0:25:24 But I think we’re arriving at the time where religion and science are going to start to be looked at with scientific rigor.
0:25:32 And I think that’s going to bring about more acceptance of God and religion in terms of how the mind works and well-being.
0:25:33 I agree with you.
0:25:36 But let’s talk about that older generation because you’re right.
0:25:40 I have many in my family, too, who, you know, if the doctor doesn’t prescribe it, don’t take it.
0:25:53 But even during that time period when those folks were younger, the pharmaceutical companies, and I make this argument in my book, the pharmaceutical companies had technology to make all kinds of drugs, but they didn’t know where to look.
0:25:55 And so what did they do?
0:26:02 They sent people to traditional cultures around the world to find substances that, say, the traditional cultures, say, can help people.
0:26:06 They called it bioprospecting at the time.
0:26:11 And, you know, sure, a lot of those didn’t do anything, but some did.
0:26:17 And from those, we’ve found wonderful chemotherapy drugs, drugs that reduce pain, et cetera.
0:26:27 And we wouldn’t have done that if we didn’t let go of our arrogance that some of this traditional wisdom might not be valid.
0:26:29 And so what I argue for is a terrible word.
0:26:33 But instead of bioprospecting, I call it religioprospecting, right?
0:26:45 We should go back to these traditions, find these practices, do exactly what you’re saying, study them in terms of the scientific method, which I fully support and believe in as a scientist, and see what they do.
0:26:48 And what we’re finding, they can do a lot.
0:27:00 Tell us about some of those findings because they’re really striking in terms of what specific practices and belief systems can do in terms of improving our physical and mental health.
0:27:21 And I’m curious as we have that conversation if you could emphasize where sometimes it’s a positive effect, a new positive thing created as opposed to where you personally might view the data as more pointing to when one does those practices, it doesn’t allow the brain to go into its default pathway of worry, et cetera.
0:27:27 Because I think most people can accept that stress is bad for the brain and body, excessive stress is bad for the brain and body.
0:27:37 And so anytime we replace a thought or a behavior with something, you’re potentially removing the possibility that that default state was stress, right?
0:27:47 So I’m asking you to do this now because I think that positive effects in science sometimes seem obvious, like, oh, you maybe pray for a certain number of minutes or meditate, you get an effect.
0:27:51 But there’s also a question of what the opportunity cost was.
0:27:55 What weren’t you doing in that five minutes that might have been detrimental?
0:27:59 And there’s a reason I’m setting it up this way that we’ll get to a little bit later.
0:28:00 Okay.
0:28:05 Let me give you two examples, and I’ll start with one that actually really started me down this road.
0:28:13 I had a student named Paul Condon, who’s now a professor in Oregon, and he was very interested in meditation.
0:28:19 And even if you read the New York Times or the Atlantic, it’ll tell you, oh, meditation will lower your blood pressure.
0:28:21 It’ll increase your standardized test scores.
0:28:22 It’ll increase your executive control.
0:28:24 It does all those things, and that’s great.
0:28:29 But if you talk to the monks, they’ll say that’s not why it was created, right?
0:28:35 It’s probably apocryphal, but, you know, the saying goes that the Buddha said, I teach one thing and one thing only,
0:28:38 which is the end of suffering.
0:28:42 And meditation was a tool that the Buddha believed would help people do this.
0:28:47 And so when we looked around, I’m a social psychologist, so I studied behavior.
0:28:49 There was no evidence of this.
0:28:51 And so we decided we were going to put this to the test.
0:29:07 And so we recruited people who had never meditated before, and they were either put on a wait list or they came for eight weeks to a sacred space on campus where they were led in meditation at the feet of a Buddhist lama.
0:29:11 And she created, you know, practices for them and MP3 so they could go home and practice.
0:29:16 After eight weeks, we invited each of them individually back to the lab.
0:29:23 And we told them we’re going to measure your memory, we’re going to measure your executive control, basically your ability to override your own impulses.
0:29:25 That wasn’t the experiment.
0:29:28 The experiment actually happened in the waiting room to the lab.
0:29:32 So when you come into the lab, there’s a room with three chairs.
0:29:39 And people were sitting in two of them, and these were actors that we hired.
0:29:42 You know, the people coming into the study thought they were just other people waiting in the room.
0:29:47 And so there was one chair left, and so the person would take the last chair.
0:29:59 About two or three minutes later, a person would come down the hallway, also an actor who worked for us, who was on crutches, wearing one of those, you know, boots you put on your foot when it’s broken.
0:30:04 It wasn’t really broken, looking like she was in a good amount of pain.
0:30:07 She came into the room, all the three chairs were taken.
0:30:16 At that point, she would kind of lean back against the wall, let out a little whimper of pain.
0:30:19 And what we wanted to look at is would somebody help her?
0:30:23 Now, the two actors in the chairs, we told, do what you do when you’re on the subway, right?
0:30:24 You don’t want to give up your seat.
0:30:27 Don’t look at the person, thumb your phone, ignore them, right?
0:30:30 So we’re creating a situation where people aren’t helping.
0:30:35 And our question was, would the person who was in the study in the third chair actually help this person?
0:30:42 In the control condition, people who weren’t meditating, about 15% of them got up and said, oh, do you want my chair?
0:30:43 Can I help you?
0:30:44 Can I hold something for you?
0:30:50 In the meditation condition, it was close to 50% of people who did this, right?
0:30:57 We tripled the rate at which somebody felt compassion for somebody else in pain and was willing to help them.
0:31:01 That’s a pretty big effect in terms of behavioral science.
0:31:02 So that was a small study.
0:31:03 So we’ve replicated it.
0:31:08 We’ve also done it in a situation where someone is provoking you.
0:31:15 So in this situation, people who had been meditating or not came to the lab, and there’s a paradigm that’s designed to evoke anger.
0:31:21 And the way it works is you create a – you spend five minutes to write a story about your life’s goals.
0:31:25 You have to then present this to the other subject, who they didn’t know was an actor for us.
0:31:28 He listens to this, and he says, really?
0:31:30 That’s your plan?
0:31:33 That doesn’t make any sense, right?
0:31:38 And this was a paradigm developed by an anger researcher named Tom Denson.
0:31:43 And we know it creates, you know, the HPA axis anger response, and so it’s really well-validated.
0:31:49 And people either meditated or, in this case, the control was an act of control.
0:31:52 They had done lumosity brain training for a while.
0:31:59 And what we found is that those who – they were then given the chance to cause punishment to this person.
0:32:02 I won’t go into it all, but they thought there was a way for them to cause this person pain.
0:32:09 The people who didn’t meditate were willing to cause this guy a good amount of pain.
0:32:11 Now, it didn’t actually happen, of course, but they thought it would.
0:32:18 Those who had meditated refused to cause him any pain.
0:32:21 They still said what he did was wrong.
0:32:24 And they’d want to talk to him and tell him what he did was wrong.
0:32:31 But they thought that creating more pain and suffering was not the way to go about it.
0:32:39 And so for us, you know, right here was evidence that these practices make you kinder, make you more compassionate.
0:32:44 The other way, what does it save you from in terms of stress?
0:32:46 This isn’t my work, but there’s a lot of work on prayer.
0:32:53 And so when people pray, especially if you’re reciting formal prayers, not so much if you’re just having a conversation with God,
0:32:59 but if you’re saying the rosary or you’re reciting, you know, Hindu sutras or any formulaic prayer,
0:33:02 what it typically does is it reduces your respiration rate.
0:33:08 Not only does it reduce your respiration rate, but it also tends to increase the duration of the exhalations.
0:33:10 And this is for meditation as well.
0:33:12 What does that do?
0:33:14 I mean, you talk about breathwork a lot on your show, right?
0:33:21 What it does is it increases vagal tone, reduces heart rate.
0:33:30 It puts the body in a state where it is not expecting threat or challenge in the environment,
0:33:33 where it wants to engage and be more open to socialization.
0:33:35 It reduces cortisol responses.
0:33:39 And so what it’s basically doing there is, yes, you’re saying the words,
0:33:42 but it’s reducing the stress in your body.
0:33:47 And even if you’re praying about things that are bothering you, things that you’re sad or anxious about,
0:33:52 by saying those prayers over and over again, stuff travels up the vagus, right?
0:34:00 And so by increasing exhalations, by slowing the respiration rate, it’s telling your mind you’re safe, things are okay.
0:34:02 And thereby it’s reducing the stress.
0:34:06 And so when you look at that data from Tyler Vanderbilt that I mentioned on young adults who pray,
0:34:08 why does it reduce stress?
0:34:12 It’s basically a way of increasing vagal tone in that moment.
0:34:20 And it helps you sit with the ideas of the things that are bothering you while physiologically your body’s telling you you’re safe.
0:34:29 Thank you for reminding everyone that signals travel up the vagus in addition to the vagus nerve controlling slowing of the heart rate when you exhale.
0:34:31 Because I think we hear a lot about the vagus pathway.
0:34:34 And most people get it wrong.
0:34:36 You got it exactly right.
0:34:38 There’s a lot of information flowing out from the body.
0:34:50 And that actually helps answer the question that was in the back of my mind heading into this conversation, which was, well, I’ll tell by way of anecdote how I arrived there.
0:34:52 My high school girlfriend was Greek Orthodox.
0:34:54 A lot of Greeks in our family.
0:35:06 And it wasn’t like that movie, My Big Fat Greek Wedding, but it wasn’t dissimilar either to go over there, you know, and Greek Easter and like people were breaking plates and all the festivities.
0:35:16 But one thing I learned spending time with people in the Greek Orthodox community is there’s a lot of prayer in their family.
0:35:24 There were also a lot of use of worry beads, you know, these like beads that people would use.
0:35:26 It was not unlike spinners, right?
0:35:33 But often while reciting prayer, this was more in the older generation, in her family and friends.
0:35:38 And there was also a lot of superstition that comes up in that movie.
0:35:40 But there was a lot of superstition.
0:35:42 So I asked her, I was like, why all the superstition?
0:35:44 Why the worry beads?
0:35:56 And she said, oh, because that replaces what the mind would be doing if you weren’t manipulating these beads and carrying out, you know, kind of superstitious activities.
0:36:02 Like the superstitious activities, as long as they don’t take over your life, replace things that are much worse.
0:36:10 Darker thoughts, but more terrifying ideas about terrifying things that you don’t want to happen.
0:36:23 So it’s about replacing all of that with repeating themes, literally loops of thought that, of course, they could break out of and interact.
0:36:25 I’m not suggesting all Greeks are like this, by the way.
0:36:26 I love Greek culture.
0:36:26 I love the food.
0:36:28 I think they’re wonderful people.
0:36:38 But it’s very interesting that, at least within that culture, they’ve adopted, quote unquote, superstitions are somewhat accepted.
0:36:46 Again, this somewhat generational, worry beads and prayer and ritual, you know, and all these things sort of blend together seamlessly.
0:36:49 Like you wouldn’t say, oh, you know, they’re over there using worry beads.
0:36:55 Then they’re doing superstitious activities or reciting things in a superstitious way.
0:37:01 But, you know, it’s all kind of blended into the culture in a way that they seem like very happy people, I must say.
0:37:03 Very joyful a lot of the time.
0:37:04 A lot of the time.
0:37:05 Yeah.
0:37:14 I mean, the way I like to think about these rituals, as you’re mentioning, is they’re really sophisticated mind-body practices.
0:37:16 Like, you know, we’re a culture that wants the life hack.
0:37:18 Give me the life hack so that I can study more.
0:37:20 Give me the life hack so that I can save money or lose weight.
0:37:27 Rituals are like sophisticated packages of life hacks.
0:37:31 Where a life hack is like playing a single note on a piano, a ritual is like a symphony.
0:37:34 So let me give you an example that kind of picks up on what you’re saying.
0:37:40 So one of the things that cuts across everybody’s lives, unfortunately, is that we have to, we will grieve at some point.
0:37:42 We will lose somebody and we will have the pain.
0:37:47 And so I was interested in looking at mourning rituals, right?
0:37:50 And what is one thing that almost all religions do when somebody passes?
0:37:53 You eulogize this person and it seems normal.
0:38:03 But when you think about it, it’s kind of strange because if I just lost a job that I loved or if my wife just decided she was going to leave me,
0:38:11 I wouldn’t want to think about daily how wonderful this person was or this job was because it would increase the pain.
0:38:15 But with someone passing, it does the opposite.
0:38:34 So George Bonanno, who’s one of the nation’s leading bereavement researchers at Columbia, he says one of the biggest predictors of who can move through grief successfully, and by that I mean it doesn’t get too intense or it doesn’t go on too long that it becomes paralyzing, is who can consolidate positive memories of the deceased person.
0:38:39 The better you are able to do that, the more you are able to do that, the more you’ll move through grief successfully.
0:38:42 And then you’re talking about superstitions.
0:38:51 You know, if you look at the Jewish morning ritual of Shiva, and I won’t say this is a superstition, but there are elements to it that some people think are strange.
0:38:53 Like when someone passes, you cover your mirror.
0:38:55 Why would you cover your mirror?
0:39:03 Well, there’s lots of research in psychology that shows when you look into a mirror, whatever emotion you are feeling becomes intensified.
0:39:06 So if you’re happy and you look into a mirror, you’ll feel more happy.
0:39:08 If you’re sad, you’ll feel more sad.
0:39:09 Those are solid data?
0:39:12 Those are solid data from like the 1970s or 80s.
0:39:12 Interesting.
0:39:12 Yeah.
0:39:16 And so they would give people emotional inductions.
0:39:18 They’d have a group who would look into the mirrors and groups who didn’t.
0:39:20 They would then measure their emotions after.
0:39:21 Always goes up.
0:39:21 Selfies.
0:39:22 Yeah.
0:39:23 I’m just kidding.
0:39:31 And so by simply covering mirrors at a time when you are feeling intense sadness and grief, it reduces that.
0:39:35 They also, in during Shiva, you’re supposed to reduce self-focus.
0:39:36 So you’re not supposed to shave.
0:39:38 You’re not supposed to wear your best clothes.
0:39:46 There’s work coming out showing that reductions in self-focus, focusing on you and your needs, actually reduces grief.
0:39:54 It’s also the case that every day during the seven days of Shiva, your community has to come to your house.
0:39:59 And prayers are said in what’s called a minion, which is a minimum of 10 people.
0:40:03 So people come and they will say prayers together.
0:40:08 And while they’re saying prayers, they’re kind of swaying in unison and saying the same words in unison.
0:40:11 That’s something in psychology we call motor synchrony.
0:40:12 What is motor synchrony?
0:40:15 It’s simply moving your body in synchrony with someone else.
0:40:20 So in my lab, we’ve shown that if we bring people in and we have them engage in motor synchrony.
0:40:23 So, you know, let’s say you and I, Andrew, don’t know each other.
0:40:24 We sit down.
0:40:26 You put on earphones.
0:40:28 I put on earphones or headphones.
0:40:29 And in front of us is a little sensor.
0:40:32 It’s really not a sensor, but it looks like a little pad.
0:40:34 And we play you tones.
0:40:36 And you’re supposed to tap that sensor every time you hear the tone.
0:40:40 And in some conditions, we have these people who have never met.
0:40:43 Here, it’s simultaneous tone, so they’re tapping in unison.
0:40:47 In other cases, they’re completely random, and so they’re not synchronized at all.
0:40:58 Through a whole set of shenanigans that I won’t go into, what then happens is one of the persons is put in a situation where they need help to complete a task,
0:41:01 or they’re going to be stuck there for a long time and not get credit for this study.
0:41:09 If we had tapped in unison, people report feeling more connection to this person.
0:41:12 They report feeling more compassion for their plight.
0:41:19 And by 30% more, they’re willing to go help that person spend their time taking on some of that person’s burden.
0:41:25 Now, if you ask them why do they do this, they’ll say, you know, I feel like I must know this person.
0:41:31 Like maybe he was in my class last semester, or maybe it was at a party I was at.
0:41:36 But that action of synchrony, right, is a cue to the mind that these two are joined.
0:41:42 We kind of see this if you see flocks of birds or you see schools of fish, you kind of see a greater whole, even out of individuals, because they’re moving together.
0:41:45 And so it’s an ancient marker to the mind that we are joined.
0:41:52 People don’t have insight to that, but yet they feel that connection and they can’t explain it, so they create a story for it.
0:41:56 What happens at Shiva when you say these prayers?
0:41:59 You’re surrounded by at least 10 people who are doing them in synchrony with you.
0:42:00 What is that going to do?
0:42:03 It’s going to increase the empathy and the compassion you feel.
0:42:05 It also happens just in religious community in general.
0:42:09 Like I talked earlier about why are the effects of religious community better?
0:42:10 What are you normally doing?
0:42:11 You’re singing together.
0:42:12 You’re praying together.
0:42:14 You’re sitting and kneeling together.
0:42:20 That’s a subtle signal to the mind that you are more connected, and it will increase your empathy for each other.
0:42:31 Having been a summer camp counselor in college, it was incredible to see the transition between the first day kind of shyness and awkwardness of the kids,
0:42:36 and then you get them singing together or hanging out around a campfire one night.
0:42:40 By the next day, it’s almost like they’d known each other for a year.
0:42:53 You know, there were other factors at play there, but it’s remarkable, and I believe that nervous systems link up relatively easily if they’re given the right-
0:42:54 Yeah, they’re going to train with each other.
0:43:00 The right opportunity is just inherent to our species and to, you know, schools of fish have lateral lines.
0:43:04 They measure each other’s electrical signals without trying.
0:43:10 I think humans—I think we overemphasize the extent to which this happens through speech.
0:43:23 I think it happens a lot more through bodily things, and we had an expert in the evolution of human speech on here a few years ago, Eric Jarvis, who’s a—excuse me, not Columbia, the Rockefeller.
0:43:25 I almost insulted him in New York.
0:43:26 He would never say that.
0:43:34 And Eric is a very accomplished dancer in addition to the incredible science he does.
0:43:44 And he told me that people now believe, based on genetics, anatomy, and more, that song evolved prior to spoken language, which makes sense.
0:43:55 And so song and dance were the more evolutionarily ancient forms of language, and speech came out of that.
0:43:57 So it makes sense that we would bond that way.
0:44:02 You mentioned people sitting Shiva in Judaism.
0:44:09 What other sorts of activities in other religions that you see around grieving seem to serve this kind of purpose?
0:44:17 I’ve been to an Irish wake that was definitely a different experience, people laughing and telling jokes and stories.
0:44:18 There was some crying, too.
0:44:22 Certainly grieving was happening, but in a very different way.
0:44:26 I believe you grew up Catholic.
0:44:27 I did, yeah.
0:44:27 Okay.
0:44:30 So what about some of the other forms of grieving in other religions?
0:44:31 Yeah.
0:44:33 So, you know, it’s funny.
0:44:39 Friends of mine who are Jewish will always say, yeah, we do death well.
0:44:40 And I think it’s true.
0:44:46 As I look at it, the practice of Shiva, to me, has all the right pieces.
0:44:50 And for me, it’s like eulogizing happens in all faiths.
0:44:55 And what I like to say is there are convergences in these, right?
0:45:03 If you’re a cultural anthropologist, you’re seeing convergent evolution in terms of the cultural things that we can do to put our bodies in the right way.
0:45:07 Or if you’re a person of faith, you can say, well, you know, God cares about God’s creations.
0:45:10 And so we’re all embodied in the same way.
0:45:11 And so the same practices are going to matter.
0:45:14 But some groups may have figured things out more than another.
0:45:17 I think, I mean, eulogizing is the big one.
0:45:20 At Irish wakes, at some Irish wakes, they do cover mirrors.
0:45:23 They have a completely different theological story for why they do it.
0:45:23 Yeah.
0:45:24 Why do they say?
0:45:29 I think it’s something about keeping evil spirits away.
0:45:30 I don’t know.
0:45:34 But in Hindu ceremonies, they do it as well, in certain Hindu ceremonies.
0:45:41 And so I think it is always about coming together.
0:45:49 In Chinese grieving rituals, there is this focus on ancestor worship.
0:45:56 And so when someone dies, yes, they go to a different domain like heaven.
0:46:01 But there what they do is they keep the relationship going.
0:46:07 So there’s something called, they call it, I don’t know what the word in Chinese is, but it’s called ghost money.
0:46:18 And so what you can do, if you want to honor an ancestor and be in connection with them, is you can go to the store and it’s this paper money that looks like real money, but it’s not real money.
0:46:19 It’s a paper currency.
0:46:20 And you burn that.
0:46:24 And as the smoke rises, it goes to them where they are.
0:46:26 And they can use it to buy stuff.
0:46:32 You can buy cell phones that are kind of origami shaped as paper, burn that in and it goes to them.
0:46:44 And that might sound strange, but what it really does, it’s a way of keeping that relationship there, of not totally losing that person, of having that positive memory.
0:46:48 And still feeling like you have them in your life.
0:46:52 Because one of the biggest difficulties of humans, you know, we’re social creatures.
0:46:57 When we experience loneliness, when we lose someone, it is painful psychologically.
0:47:00 It’s also bad for us physiologically if it goes on.
0:47:11 Well, anything that we can do to feel like that relationship is still maintained, as opposed to just loss, helps us avoid the stress and loneliness that comes with it.
0:47:13 And so that’s another kind of grieving ritual I’ve seen.
0:47:18 I’d like to take a quick break and acknowledge our sponsor, AG1.
0:47:24 AG1 is a vitamin mineral probiotic drink that also includes prebiotics and adaptogens.
0:47:28 As many of you know, I’ve been taking AG1 for more than 13 years now.
0:47:34 I discovered it way back in 2012, long before I ever had a podcast, and I’ve been drinking it every day since.
0:47:38 For the past 13 years, AG1 has been the same original flavor.
0:47:41 They’ve updated the formulation, but the flavor has always remained the same.
0:47:47 And now, for the first time, AG1 is available in three new flavors, berry, citrus, and tropical.
0:47:57 All the flavors include the highest quality ingredients in exactly the right doses to together provide support for your gut microbiome, support for your immune health, and support for better energy and more.
0:48:00 So now you can find the flavor of AG1 that you like the most.
0:48:10 While I’ve always loved the AG1 original flavor, especially when I mix it with water and a little bit of lemon or lime juice, that’s how I’ve been doing it for basically 13 years, now I really enjoy the new berry flavor in particular.
0:48:13 It tastes great, and I don’t have to add any lemon or lime juice.
0:48:21 If you’d like to try AG1 and these new flavors, you can go to drinkag1.com slash Huberman to claim a special offer.
0:48:28 Right now, AG1 is giving away an AG1 welcome kit that includes five free travel packs and a free bottle of vitamin D3K2.
0:48:37 Again, go to drinkag1.com slash Huberman to claim the special welcome kit of five free travel packs and a free bottle of vitamin D3K2.
0:48:40 Today’s episode is also brought to us by 8Sleep.
0:48:44 8Sleep makes smart mattress covers with cooling, heating, and sleep tracking capacity.
0:48:50 One of the best ways to ensure a great night’s sleep is to make sure that the temperature of your sleeping environment is correct.
0:48:56 And that’s because in order to fall and stay deeply asleep, your body temperature actually has to drop by about one to three degrees.
0:49:03 And in order to wake up feeling refreshed and energized, your body temperature actually has to increase by about one to three degrees.
0:49:08 8Sleep automatically regulates the temperature of your bed throughout the night according to your unique needs.
0:49:14 8Sleep has just launched their latest model, the Pod5, and the Pod5 has several new important features.
0:49:16 One of these new features is called Autopilot.
0:49:23 Autopilot is an AI engine that learns your sleep patterns to adjust the temperature of your sleeping environment across different sleep stages.
0:49:27 It also elevates your head if you’re snoring, and it makes other shifts to optimize your sleep.
0:49:35 The bass on the Pod5 also has an integrated speaker that syncs to the 8Sleep app and can play audio to support relaxation and recovery.
0:49:41 The audio catalog includes several NSDR, non-sleep deep rest scripts, that I worked on with 8Sleep to record.
0:49:50 If you’re not familiar, NSDR involves listening to an audio script that walks you through a deep body relaxation combined with some very simple breathing exercises.
0:49:55 It’s an extremely powerful tool that anyone can benefit from the first time and every time.
0:50:02 If you’d like to try 8Sleep, go to 8sleep.com slash Huberman to get up to $350 off the new Pod5.
0:50:06 8Sleep ships to many countries worldwide, including Mexico and the UAE.
0:50:10 Again, that’s 8sleep.com slash Huberman to save up to $350.
0:50:15 We’re talking about God and religion.
0:50:20 How separable are those in terms of the benefits of belief?
0:50:33 So, for instance, has the experiment ever been done to find a group of people who pray regularly to God, but not in the context of any one specific religious practice?
0:50:39 Maybe they identify as Christian or Jewish or whatever, but they pray regularly.
0:50:50 They’ll tell you, yeah, I pray every night or I pray every morning versus people who really adopt prayer, as you mentioned before, not as just a conversation with God and listening.
0:50:52 I always think of prayer can be two things.
0:50:54 It can be a conversation with God.
0:50:58 It can also just be listening, which some people might say, well, that’s just meditation.
0:51:02 But, I don’t know, maybe you ping God with a question and you see what comes back.
0:51:05 No, there are parts of prayer that are just deep listening and sitting in silence.
0:51:12 Versus reading the Bible, versus reading Torah or scripture of any kind.
0:51:15 What’s known about that?
0:51:21 There have been studies, as I’ve said, that look at prayer in general for formalized prayer.
0:51:25 I mean, there is a sense that—so, two questions.
0:51:28 Let me deal with the first one first, which, is there a difference between God and religion?
0:51:40 So, because the U.S. is a Christian country, I think most of us, when we think of religion, tend to think of it in terms of Christianity, where belief, where the creed is really important.
0:51:46 In most of the world, religion is more about what you do than what you believe, right?
0:51:47 It’s, what are the rituals?
0:51:48 How do they infuse your daily life?
0:51:58 And that’s why, you know, as I said, there are many Jews who are atheists, there are many Hindus I know who are atheists, yet they engage in the practices and they get the benefits from them.
0:52:00 So, I think those two are separable.
0:52:04 There are also people who believe in God, yet don’t go to any services and don’t practice at all.
0:52:06 They say, oh, yeah, I believe in God, but I don’t engage in this.
0:52:10 And when you look at the health benefits for those people, they’re not there.
0:52:12 You have to be actively engaged in the practices.
0:52:15 So, I think those two can be separated.
0:52:25 In terms of prayer, so remember I was telling you about the motor synchrony stuff.
0:52:29 There is, and how it makes you feel more compassion toward other people.
0:52:37 There is work that shows that when you do motor synchrony on its own versus motor synchrony in prayer.
0:52:52 So, these are studies where people were just listening to music and dancing together or moving together versus where they were chanting together, chants that are meaningful to them and their faith and that set forth principles of the faith.
0:53:05 What you find is an increase, a greater magnitude of the effect of the motor synchrony when those meaningful parts of prayer are included.
0:53:06 Why is that?
0:53:09 As I said before, it’s a mind-body practice.
0:53:27 So, the moving in time, the motor synchrony, is putting your body in a state where it’s more receptive to messages about community or coming together, as opposed to feeling tense, where your body is saying, no, no, no, there’s a threat here, but your mind is saying, no, Dave, be good and reach out to these people.
0:53:38 And so, in that sense, combining the creedal elements, the belief elements with the practice leads to a greater effect than the practice on its own.
0:53:40 You see the same thing with meditation, right?
0:53:44 Meditation, we’re all sitting at home with our apps, right, by ourselves.
0:53:46 That’s not the way meditation is supposed to be done.
0:53:49 Traditionally, it was done in a sangha, in a community.
0:53:52 And as you said before, why is that important?
0:53:57 Because as we’re breathing together, our respirations are entraining upon one another.
0:54:00 And it’s creating that sense of synchrony to build community.
0:54:12 So, I think adding the message elements of what religions value to the mind-body practice puts you in a situation where you get a synergism.
0:54:16 And this is what worries me when we try to extract certain elements.
0:54:19 So, psychedelics is one great example.
0:54:40 Psychedelics traditionally, whether it was ayahuasca or psilocybin, were taken in the context of a ceremony where you had a shaman who, through chanting or drum beats or whatever it might be, created a situation where the body was very relaxed and felt safe.
0:54:44 And then at that point, you would take the psychedelic.
0:54:53 And we had Michael Pollan on my show, and when he said, he told me, he said, Dave, the one thing that’s really important when you take psilocybin is you have to feel supremely safe.
0:55:01 Because when that moment of self-dissolution comes or ego death comes, it can be beautiful or it can be terrifying.
0:55:05 And if you don’t feel safe, it can go the wrong way.
0:55:12 And, you know, the data show about 25% of trips are bad, about 8% are so bad that they necessitate some type of mental health intervention.
0:55:23 And so, you have the shaman with you, you have the experience of ego death, you see whatever you’re going to see, and that person helps you reintegrate that and make sense of it.
0:55:30 So, you know, at Hopkins, where they’re doing great work, they don’t have a religious shaman, but they have a guide, right?
0:55:31 The guide is with you.
0:55:33 You form a relationship with this person during your trip.
0:55:35 The person is there with you.
0:55:37 They’ll put their hand on your hand.
0:55:40 They’re there to help make sense and keep you feeling safe.
0:55:42 They’re doing the same role as a shaman.
0:55:53 But if you’re in Brooklyn, you know, dropping psilocybin with your local Brooklyn hipsters without the container around to keep you safe, there’s a good chance you may have a bad outcome.
0:56:07 And so, for me, you know, long answer to your question about prayer, I think we have these containers of the rituals and the ideals of the religions that work together synergistically.
0:56:10 And when you extract those, the question is, will they work as well?
0:56:14 Or if not, is there actually even in some cases a danger?
0:56:17 A couple of things.
0:56:20 First of all, yes, psilocybin can be terrifying.
0:56:23 I can attest to that, as can LSD.
0:56:24 Did you have a bad trip?
0:56:40 Well, I don’t recommend this, but when I was young, far too young, I experimented with psilocybin and LSD, had some good experiences, and then a couple of really bad experiences that led me to just basically write them off for a long period of time.
0:56:53 Then later revisited that in the proper context with therapeutic support there, completely different experience, but still psilocybin terrifying every single time.
0:56:55 But the integration piece is really critical.
0:56:56 It’s critical.
0:56:57 Critical, critical.
0:57:20 We could have a long conversation about psychedelics, but I’ll just mention now, because I’ll come back to this in a little bit, a friend of mine who’s quite religious, he’s Christian, quite religious, and very versed in the Bible, studies the Bible, is very skeptical of psychedelics or even concerned about people’s use of psychedelics.
0:57:34 Not because they’re, quote-unquote, anti-Christian, but because there’s this idea that during psychedelic journeys that evil forces actually can see into your unconscious mind.
0:57:38 Now, that might seem like a wild and crazy idea.
0:57:42 We could also talk about psychedelics as, like, which serotonin receptors they happen to be activating.
0:57:56 So we could move around the topic from different perspectives, but it is interesting in the sense that when people talk about psychedelic journeys, you just did, I am, it always seems to be this divergent road.
0:58:06 You can either have a very meaningful and positive experience, or it can include elements that are terrifying that, if not integrated properly, can be potentially destructive.
0:58:22 So the idea that maybe certain components of religion would see it as hazardous, assign that to evil spirits, devil, et cetera, isn’t outside what we’ve observed scientifically or clinically either.
0:58:25 No, that’s true, and I think you may know this better than me being a neuroscientist.
0:58:33 I think some of the most recent work on psychedelics suggests, to use a poor metaphor, what it’s basically doing is loosening the mind, right?
0:58:44 It reopens up periods of critical learning, and so things that have become kind of rigid and reified in your brain, suddenly there’s flexibility again.
0:58:53 And so the messages that you’re getting at that time can have much more influence and situational influences than they would at any other time.
0:58:59 And if you don’t have that safe container for the religion, yeah, it can take you in really problematic ways.
0:59:13 But what I find interesting about it, you know, is people often talk about that moment of when it’s good, of ego death as kind of being this transcendent experience where you feel this sense of connection to everything and great love.
0:59:24 And if you look at mystical traditions where they’re all designed to kind of get you to this point, there are what are traditionally called right-handed roots and left-handed roots.
0:59:35 Right-handed roots are the ones that are kind of deeply embedded in religions that we normally don’t see as much because they’re for people who are kind of living a contemplative lifestyle.
0:59:39 So Christian traditions have the goodest tradition we’re more familiar with, et cetera.
0:59:52 And so you can, by virtue of engaging in long practices of meditation, building your skill over many years, get your mind to that point where you can have this sense of ego death.
0:59:55 Left-handed traditions, they’re the quick and easy way, right?
1:00:01 So rather than learn the practice, you can take the drug and get there as well.
1:00:12 And so what’s interesting to me is that they’re both roots and religions themselves, even outside of the chemicals, have a way for those who want to follow it to gain this transcendent experience.
1:00:27 But they’re always a little more worried about the left-hand roots for the reasons you’re saying, because they don’t have the practice and the guidance long-term and they can go badly for people and lead you to problematics.
1:00:30 So with that, I can see people interpreting as demonic influences.
1:00:31 Yeah.
1:00:45 I think it’s also worth knowing that sometimes people can have a very good experience on psychedelics, but without adequate integration or if the frequency is too high, sometimes issues can surface weeks or months later.
1:00:48 It’s not always just that they have a bad experience.
1:00:51 And I’m generally optimistic about psychedelics as a clinical tool.
1:00:51 Yeah.
1:00:53 I’m hoping they will get FDA approval soon.
1:01:01 I’m hoping that the FDA approval will require proper therapeutic support in order for them to be used clinically.
1:01:21 But nonetheless, psychedelics are adjacent to religion and belief in God, I think, because, as you pointed out, they tend to recede the waterline on the conscious mind and bring us into these unconscious states that I think a lot of people do achieve through prayer and through meditation.
1:01:23 But as you pointed out, it takes much longer.
1:01:30 The reason I brought up this notion of evil spirits is that many religions have a component of good and evil.
1:01:35 And we tend to assume that those forces are presented as things outside of us.
1:01:37 You know, you have a god and a devil, right?
1:01:40 And they’re battling one another.
1:01:52 I have to assume that some of that is born out of the idea that we also understand that the human brain has circuits that hold the potential for good and the potential for evil.
1:02:10 And those exist in some people, there’s enough top-down inhibition or enough that comes from good parenting and good childhood experiences and so on or just default wiring that makes people behaving terribly very unlikely.
1:02:27 But lots of experiments done in the wake of World War II in your field, your field of psychology, we’re focused on demonstrating, really, that under the right conditions, most anybody can engage in evil behavior or at least sadistic behavior.
1:02:32 We don’t talk about those experiments so much lately because they’re not politically correct.
1:02:37 But was it the Milgram experiments, these ones that – which were the experiments I think were done at Yale where people –
1:02:38 The Milgram experiments, yeah.
1:03:01 Where they were the Milgram experiments where people literally believed that they were causing intense pain in others and they would get people to ratchet up to the point where they were inducing extreme pain on others to the point where people later were shocked, no pun intended, that they themselves had been – had done that.
1:03:09 Had that they had been the person controlling the amount and intensity of that much pain over someone else for no other reason except that they were told to.
1:03:12 Now, I realize those experiments are a little bit controversial.
1:03:25 But I think there have been enough demonstrations that humans hold the potential to do bad things to other humans under the right conditions that we can accept that the human brain at least has the wiring to go there.
1:03:32 So, what are the data on this notion of good and evil?
1:03:37 Why do religions present good and evil outside of us?
1:03:42 Is there any evidence that a bias toward accepting that there is good and evil in us is helpful?
1:03:48 Because I can think of – when I think about Buddhism, for instance, I think about love and kindness meditation.
1:03:50 I think about mindfulness.
1:03:53 I think about eliminating suffering.
1:03:56 When I think about the New Testament, I think about a loving God.
1:04:02 We hear Jesus as being of love and forgiveness and redemption.
1:04:07 And then, of course, we have the Old Testament, which is a lot less forgiving.
1:04:07 A lot less forgiving.
1:04:14 So, what are your reflections on good and evil in religion and how they can serve us in terms of our beliefs?
1:04:20 Or, I don’t know the data, for people that want to reject that, is there an advantage to rejecting that?
1:04:21 There’s a lot there.
1:04:26 So, first, the question of why do I think religions think about it as outside of us?
1:04:29 So, one of the things I teach is moral psychology.
1:04:31 Why do people do good or bad?
1:04:39 And what the data has shown us over the past few decades is that people’s moral behavior is a lot more variable than anyone would ever predict.
1:04:51 And because of that, because most people like to think of ourselves as good people, when we do something wrong that’s objectifiably wrong, we feel like something came over us, right?
1:04:55 And so, it’s easy to say there’s an evil force outside that was guiding me.
1:05:04 What we’re learning now is that a lot of moral processing within the brain happens kind of below your conscious awareness.
1:05:05 And I’ll give you an example of that in a minute.
1:05:07 So, it feels like it’s coming over us.
1:05:09 So, therefore, maybe it’s some other force.
1:05:11 But the point you raise is a good one, right?
1:05:13 We did not evolve to be saints.
1:05:15 We did not evolve to be sinners.
1:05:18 We evolved to be adaptive, right?
1:05:23 To basically be able to reproduce and pass on our genetic material.
1:05:28 Because we’re a social species, we need to cooperate with each other.
1:05:36 And, therefore, most of the time, when people can see what we’re doing, we’re going to try and be good because we don’t want a reputation for being a bad person.
1:05:38 No one’s going to cooperate with us.
1:05:44 But if you’re in a situation where you can have your cake and eat it, too, that’s adaptive.
1:05:46 You’re going to take it.
1:05:49 And so, as an example, we do studies on sheeting in my lab.
1:05:55 And we have a situation where people come to the lab and we say, okay, look, there’s two tasks that need to be done.
1:05:58 One is short and fun, takes about 10 minutes.
1:06:01 One is long and onerous, takes about 45.
1:06:05 You are in the role of decider.
1:06:08 You can pick which one of these you want to do.
1:06:14 Most people think the fairest way to do it is to flip a coin because whichever one you don’t do, the person behind you is going to get stuck doing.
1:06:16 And everybody says, yeah, that makes sense.
1:06:24 And so we give them a little device that’s a computerized coin flipper so they can hit the button and it comes up heads or tails.
1:06:27 The reason we do that is so we can control which side comes up.
1:06:29 Heads, you get the fun task.
1:06:31 Tails, you get the bad task.
1:06:44 100% of people, when you ask them and you say, if you lied about this, because you’re going to be in the room by yourself, if you say you got heads when you didn’t, is that morally wrong?
1:06:49 Only time in my life I get unanimous data, 100% of people say, yeah, that’s morally wrong.
1:06:50 That’s encouraging if they say that.
1:06:51 Well, yeah, wait.
1:06:59 And so then we put them in the room and we say, you know, they know they can decide how they want.
1:07:02 They know most people say you should use the coin.
1:07:03 They say you should use the coin.
1:07:05 Guess what percentage of them?
1:07:11 So we know they lie because they come out and they basically say, oh, I got the easy task and we let them go do that.
1:07:14 We know the coin came up tails because we rigged it.
1:07:17 What percent of people do you think lie to us?
1:07:18 I don’t know.
1:07:21 Depending on the study, it’s usually like 85%.
1:07:22 85%?
1:07:23 Yeah.
1:07:27 Now there are situations where we tell them you can’t decide, you must do what the coin tells you.
1:07:31 And there, still about a third of people cheat.
1:07:32 Oh my goodness.
1:07:32 Seriously?
1:07:33 Yeah.
1:07:34 And so, and we’ve done it with money.
1:07:36 You can get more money on the coin flip, higher or lower.
1:07:41 But what’s interesting is when you ask people later, why did they cheat?
1:07:45 They will create a story because no one likes to think of themselves as bad.
1:07:48 So they’ll say things like, well, yeah, normally I wouldn’t do that.
1:07:52 But, you know, I had an appointment later and I just wanted to make sure I wasn’t late.
1:07:55 And I thought that that longer task might be a problem.
1:07:59 Or my favorite one was because the bad task was like logic problems they had to solve.
1:08:07 One person said, well, you know, the guy who was sitting next to me in the waiting room and I know would get the one that I didn’t choose.
1:08:13 He was an engineer, so I thought he would like the logic problems that took a lot longer to do, right?
1:08:15 And so people are creating these stories.
1:08:20 And so the point of this is that if it was public, no one would ever cheat.
1:08:24 Like, you know, when I go on TV, people will say, can we do one of your cheating experiments?
1:08:29 And I’m like, no, no one’s going to cheat when they’re like, you know, have the TV cameras on them, right?
1:08:33 But when you can get away with it, your brain changes the computations of what’s valuable.
1:08:36 You will cheat because it’s adaptive to not exert extra energy.
1:08:39 You don’t have to if there’s no reputational cost.
1:08:39 And so people do.
1:08:41 Where does religion fit in this?
1:08:43 Well, there’s wonderful work.
1:08:50 This is by Demetrius Zagolotis, who’s a professor at UConn, where he has people in different cultures do a similar thing.
1:08:54 And he has them play a game where they can cheat somebody else out of money.
1:08:58 And they either do it in a restaurant kitchen or in a temple.
1:09:03 The rate of cheating drops dramatically if you’re doing it in the temple.
1:09:04 Why?
1:09:09 Because suddenly you’re reminded, oh, my goodness, God cares about this.
1:09:12 And there’s going to be a price for me to pay if I do this.
1:09:13 And so that’s top down.
1:09:16 But it also works from the bottom up, right?
1:09:25 We know that the brain’s computations of what we value is often done below our conscious awareness and is influenced by lots of things, including feeling states.
1:09:27 So one thing we study in my lab is gratitude.
1:09:29 Bring people into the lab.
1:09:31 We have all different ways of making them feel grateful.
1:09:33 But the easiest way is count your blessings.
1:09:35 Take five minutes and count your blessings.
1:09:39 We then give them tasks where they can cheat in this way.
1:09:43 Those who have counted their blessings, cheating is almost nonexistent.
1:09:45 85% to zero.
1:09:51 Well, in that study, they were told they had to do what the coin said, what the coin flipper said.
1:09:54 So the average cheating rate was like 25% or 30%.
1:09:55 It went down to 2%.
1:09:55 Wow.
1:09:56 Right.
1:09:58 Still a market change.
1:09:59 Still a market change.
1:10:02 And I’m sure in the other one it would drop, if we did it that way, it would drop dramatically too.
1:10:09 We find that when we give people the opportunity to help someone else who is asking for help, a stranger they don’t know,
1:10:12 if they feel grateful, they’re much more likely to do it.
1:10:17 And we can do it in such a way that we can titrate the level of gratitude they’re feeling to the amount of help they’re giving.
1:10:25 And so what’s happening here is religions cultivate, they curate our emotional lives.
1:10:26 What do you people do when they pray?
1:10:27 A lot of prayer.
1:10:28 The most common prayer is a prayer of gratitude.
1:10:46 If you are experiencing gratitude more frequently in your day, it puts you in a position where you are being nudged from the bottom up to be more willing to be honest, patient, generous, and helpful to other people.
1:10:47 And so what’s going on?
1:10:54 The gratitude that you’re feeling is putting your body in a state where the brain wants to be more pro-social.
1:10:58 The same time you’re praying, you’re getting the message, hey, you should be more pro-social.
1:11:02 And so, again, it’s a synergistic effect to push us in that way.
1:11:11 When it comes to discussions around religion and religious practices, you can see a lot of commonalities among religious practices.
1:11:20 When you take a step back, whether or not it’s around gratitude or it’s around grieving, celebrating birth of children, et cetera.
1:11:27 There’s a lot of discussion nowadays how, at least in the United States, but I think elsewhere in the world as well, people are more isolated.
1:11:28 Yeah.
1:11:33 People are feeling probably more pulled into their phones, really.
1:11:37 There’s an interesting picture published recently or a series of pictures.
1:11:50 I forget exactly where, but we’ll provide a link to it where someone took pictures of – real pictures of humans in a natural environment, cities, et cetera, but deleted the phones anytime they were holding their phones.
1:11:54 And everyone’s just staring at their palms at the beach with their kids.
1:11:56 Their kids are on the subway.
1:12:00 I don’t know if there was a subway one, but it’s just – we’re all staring at our palms all the time.
1:12:03 It’s a very bizarre point in human history.
1:12:14 So the question I have is when people pray, when people have a belief in God, presumably they feel less alone.
1:12:14 Yeah.
1:12:17 It certainly makes me feel less alone to pray.
1:12:26 In fact, at some point, I found anyway, that if you pray regularly, that you never feel lonely.
1:12:30 You never feel alone because you realize that people come, people go.
1:12:37 Ideally, they – you don’t lose people close to you quickly or too soon, but everyone dies eventually.
1:12:42 But your relationship with God, if you have one, is a permanent thing.
1:12:49 It’s just – and the more you lean into that component and a faith in that, the less lonely you feel ever.
1:12:51 It’s kind of remarkable.
1:13:02 And, you know, in this age of like AI and digital twins and smartphones where everyone’s got at least one smartphone, I think this is not a trivial aspect to all of it.
1:13:07 I mean, the notion of not being alone is so fundamental to feeling safe as a human.
1:13:07 Yeah.
1:13:17 So I don’t know what the research on loneliness and religion says, but oftentimes we hear about these things in the context of community.
1:13:25 What about just the mental health benefits of feeling like you’re not alone because you really believe you’re not alone?
1:13:25 Yeah.
1:13:31 I mean, so the data show that people who engage with religion report much less loneliness.
1:13:32 And it’s probably both, right?
1:13:37 It is – usually they’re engaged in a religious community that causes deeper social bonds.
1:13:38 But I think you’re right.
1:13:46 It does – believing you have a relationship with God allows you to feel like someone is always there.
1:13:47 And, you know, there’s an important difference, right?
1:13:51 Being alone is not the same as being lonely, right?
1:13:54 You can be surrounded by a lot of people but not feel a connection to them.
1:14:07 With God, from what we can tell, there is this sense of having a relationship with someone who has your back, right?
1:14:09 A friend that, in essence, you can count on.
1:14:19 It’s interesting, in a lot of evangelical traditions, there’s a lot of emphasis placed on having conversations with God.
1:14:24 So I’m not sure how you were raised, but for me being Catholic, it was more like you would pray and you know God was there.
1:14:34 But in a lot of these evangelical traditions, there are trainings that people go to to be able to listen for God.
1:14:43 And I’m not as familiar with the steps of those, but there really is this sense to kind of train yourself to be able to hear God or sense God by you.
1:14:46 And it’s not for me to say whether this is true or not.
1:14:47 I don’t know.
1:14:48 Remember, I’m a scientist.
1:14:51 And so when I talk about these things, I’m not trying to reduce them anyway.
1:14:54 I’m saying, look, we’re embodied creatures.
1:14:55 We have a brain.
1:15:01 If I see God or hear God, my occipital cortex is going to light up.
1:15:04 It doesn’t mean it’s reducible to the neurons in there.
1:15:05 It just means that’s what it is.
1:15:09 And so it’s not for me to say whether they’re actually hearing God or not.
1:15:16 But this emphasis on forming a relationship with God that is kind of two ways is a big part of the faith.
1:15:21 And those people report feeling a lot less loneliness.
1:15:34 And I think it’s a way of solving the problem that we’re sensing right now in this society, which is growing loneliness, growing sense that no one values you, right?
1:15:35 No one has your back.
1:15:41 I was talking to Robert Waldinger, who was the head of the Harvard Study on Adult Development.
1:15:48 And I’m sure you’ve heard him say one of the biggest predictors for health is good personal relationships.
1:15:52 But it’s also having what he calls that 3 a.m. friend, right?
1:15:55 It’s that friend that you know you can count on.
1:15:58 That’s not going to be like, eh, Andrew, yeah, I can’t help you move today.
1:15:59 Sorry, I got something better to do, right?
1:16:11 And with God, even though God’s not going to basically show up and help you move, if you believe and have faith in God and you feel you can connect and converse with God, God’s that 3 a.m. friend.
1:16:12 He’s there when you need it.
1:16:14 And so I can clearly see that helping people.
1:16:17 But in terms of the data, we don’t know.
1:16:20 We know religious people are less lonely.
1:16:23 We don’t know how much of it is the sense of God or how much of it comes from community.
1:16:24 It’s probably a combo.
1:16:28 I’d like to take a quick break and acknowledge one of our sponsors, Function.
1:16:34 Last year, I became a Function member after searching for the most comprehensive approach to lab testing.
1:16:40 Function provides over 100 advanced lab tests that give you a key snapshot of your entire bodily health.
1:16:47 This snapshot offers you with insights on your heart health, hormone health, immune functioning, nutrient levels, and much more.
1:16:55 They’ve also recently added tests for toxins such as BPA exposure from harmful plastics and tests for PFASs or forever chemicals.
1:16:59 Function not only provides testing of over 100 biomarkers key to your physical and mental health,
1:17:06 but it also analyzes these results and provides insights from top doctors who are expert in the relevant areas.
1:17:11 For example, in one of my first tests with Function, I learned that I had elevated levels of mercury in my blood.
1:17:17 Function not only helped me detect that, but offered insights into how best to reduce my mercury levels,
1:17:20 which included limiting my tuna consumption, I’d been eating a lot of tuna,
1:17:25 while also making an effort to eat more leafy greens and supplementing with NAC and acetylcysteine,
1:17:28 both of which can support glutathione production and detoxification.
1:17:32 And I should say, by taking a second Function test, that approach worked.
1:17:34 Comprehensive blood testing is vitally important.
1:17:40 There are so many things related to your mental and physical health that can only be detected in a blood test.
1:17:43 The problem is blood testing has always been very expensive and complicated.
1:17:48 In contrast, I’ve been super impressed by Function’s simplicity and at the level of cost.
1:17:49 It is very affordable.
1:17:53 As a consequence, I decided to join their scientific advisory board,
1:17:55 and I’m thrilled that they’re sponsoring the podcast.
1:17:59 If you’d like to try Function, you can go to functionhealth.com slash Huberman.
1:18:03 Function currently has a wait list of over 250,000 people,
1:18:07 but they’re offering early access to Huberman podcast listeners.
1:18:12 Again, that’s functionhealth.com slash Huberman to get early access to Function.
1:18:16 And people will sometimes talk about being able to really feel him.
1:18:17 That’s usually the language that’s used.
1:18:21 I mean, people close to me are like, really got it up.
1:18:22 Seems like more and more these days.
1:18:28 And I have some friends who are clearly atheists, and I have friends that aren’t.
1:18:36 But this notion that you can feel God as a presence, not just some being that you’re in conversation with.
1:18:40 It’s obviously an internal feeling, but then people often, I’ve experienced this,
1:18:43 will experience it kind of around you as well.
1:18:46 And then, of course, I can step back and go, okay, well, that’s my insular cortex.
1:18:47 Right.
1:18:48 Of course, right?
1:18:55 But the argument that anyone who believes in God or religion would make was, okay, well, how did that all get placed there?
1:19:01 And then we get back to the beginning of the conversation where we’re peeling back the layers of the onion and saying, well, who put that there?
1:19:07 And it’s actually probably appropriate to raise the words intelligent design.
1:19:10 That was popular a few years ago.
1:19:12 It’s kind of disappeared now, at least in the media.
1:19:16 I studied the visual system, and I worked on a number of other things.
1:19:30 But in the context of the visual system, this is very relevant because eyes are incredible in their ability to extract light information, obviously, and to allow us visual perceptions.
1:19:38 And the evolution of the eye is kind of the linchpin argument for those that believe in intelligent design.
1:19:41 They always bring up that, you know, the eye couldn’t have developed this way.
1:19:53 And I could tell you all sorts of things about evolution of the eye because I’ve spent a lot of time with this literature about how some eyes developed with the photoreceptors on one side of the retina and the other of the photoreceptors facing outward.
1:20:00 And, you know, and there are a bunch of different solutions to how you take light information and create perceptions of the outside world.
1:20:15 But if you were to look at any one of those, whether or not it’s in a, you know, a crustacean that just needs to see light and dark or some species that only needs to see if something’s moving or stationary versus us.
1:20:25 If we have very high resolution vision or a hawk that has twice our acuity, you’d say, yeah, it’s a pretty spectacular thing.
1:20:33 Three cell layers, a couple hundred different cell types, and you can create this rich experience that we call visual perception.
1:20:34 You can close your eyes.
1:20:35 You can imagine things that you see.
1:20:36 Incredible.
1:20:41 It’s a good thing for the intelligent design folks to hang their hat on.
1:20:47 And yet anyone that studies evolution of eyes can tell you, all right, let’s start here.
1:20:58 Pac-6, the gene, leads downstream to OTX2, you know, and you can literally march someone through the logic that it’s all genes, transcription factors, and proteins, and you get an eye.
1:21:03 In fact, there are people building eyes in dishes now from one cell.
1:21:06 You can take that cell, proliferate that cell, give it the right transcription factor.
1:21:08 You can build what pretty much looks like an eye.
1:21:19 So I feel like the complexity argument, not the spirituality argument, is sometimes used to push back on the idea of God and religion.
1:21:22 And I’m just wondering what your thoughts on that are.
1:21:26 Because it’s slightly different than saying what came first.
1:21:29 It’s just saying, you know, how could you get this?
1:21:31 And that’s how I think where society lives right now.
1:21:38 People who believe that you could only get that complexity through God and people who believe you could only get that complexity through biology.
1:21:40 And they’re just sort of clashed.
1:21:43 We don’t hear about intelligent design quite so often these days.
1:21:44 Yeah, but it is related.
1:21:52 I mean, this is kind of the fine-tuning argument again, as opposed to kind of physical concepts we’re talking about, the evolution of the eye or of the body.
1:21:59 Let me say, to me, the scientific method was the greatest, one of the greatest discoveries ever.
1:22:00 And I’m grateful for it being a scientist.
1:22:02 I do not believe in intelligent design.
1:22:08 But we’re in one of those situations, again, where people can interpret it different ways.
1:22:13 You know, there is every reason to believe the eye could have evolved in the way it did.
1:22:16 And there were probably lots of different mutations that didn’t benefit things.
1:22:19 And then, by probability, those all went away.
1:22:21 And the ones that did kind of went forward on and on.
1:22:28 I think for some people what it really is is this sense of awe, right?
1:22:35 When you see something that is so spectacularly complex like the eye, you’re kind of awed by it.
1:22:37 How did it evolve in just this way?
1:22:47 And so that emotion itself, the experience of awe itself, actually makes people more open to supernatural experiences.
1:22:53 So this is wonderful work done by a student of mine, now a professor at St. Olaf, Carlo Valdesolo.
1:23:05 And what he showed is that when you allow people to feel awe by showing them natural beauty, like pictures of the Grand Canyon or wonderful sunsets or however you go and you induce it architecturally,
1:23:18 people suddenly give more probability to the idea that there is something beyond them, right?
1:23:20 And so here again, you’re seeing the combo.
1:23:22 You’re seeing, well, this, how could this ever have formed?
1:23:22 I’m in awe of it.
1:23:28 Oh, I’m feeling that emotion that makes me more open to the idea that there is, in fact, something beyond.
1:23:31 And it seems to feel right.
1:23:38 And let’s face it, most people, if you’re not trained scientifically, you don’t really understand how to think probologically.
1:23:40 And I’m not saying that’s a problem with people.
1:23:41 It’s just part of our business, right?
1:23:43 We have to learn how to think that way.
1:23:51 And so it just seems like so completely impossible that this one out of a trillion thing could happen.
1:23:59 But if you think about how many other steps were taken, how many other different ways the lines could have gone in the genetics, it probably did.
1:24:00 And they probably didn’t work.
1:24:01 And so they’re left behind.
1:24:05 It’s kind of like the argument, I never wore a seatbelt and I’m alive.
1:24:06 Well, you are.
1:24:08 But a lot of the other people who didn’t aren’t, right?
1:24:10 And so you can’t prove it that way.
1:24:17 So for me, I think, again, it brings me back to this issue of why I just don’t think it’s a relevant scientific question.
1:24:20 Because you can’t prove it one way or the other.
1:24:22 And so it’s always going to come down to faith.
1:24:27 And so even people who make intelligent design arguments, ultimately I find them not persuasive.
1:24:30 Because as you said, we can work our way to it.
1:24:31 And then how do you prove?
1:24:32 There’s two routes to get there.
1:24:33 How do you prove which one it was?
1:24:35 It’s an article of faith.
1:24:36 Yeah.
1:24:40 Well, I personally believe in evolutionary theory.
1:24:40 Yeah, me too.
1:24:42 And I also believe in God.
1:24:43 And I don’t think they’re mutually exclusive.
1:24:45 Well, this is the other problem, right?
1:24:50 People say, well, I know what God is and what God did.
1:24:58 If there is a God and the way God created the universe and did things, none of us have any conception of that.
1:25:01 And it’s probably beyond our brain’s ability to understand what that is.
1:25:06 And so for me, like you, I don’t see any tension.
1:25:12 The tension comes when you become very tied to actual texts, right?
1:25:19 And positions of people interpreting what they think God did or what they think God said.
1:25:20 And that’s where you run into problems.
1:25:21 Yeah.
1:25:26 I feel like the word that keeps sneaking up in my mind is overwhelm.
1:25:29 I mean, we could think of awe as a positive experience.
1:25:30 It usually is.
1:25:44 But in some sense, you have to wonder whether or not some of the – where one inserts belief in God versus belief in a scientific process, again, not mutually exclusive, but has to do with where they sort of draw the line of overwhelm.
1:25:49 Or where the line of overwhelm arises for them because when I look at the Grand Canyon, I don’t know much about geology.
1:25:51 I have some sense of how it got there.
1:25:53 But it is kind of overwhelming, right?
1:26:04 I can’t just zero in on one kind of layer of sedimentation and know the story of that, which makes perfect sense why there are millions of layers on top of it.
1:26:07 And then, of course, you would get that, that wall within the Grand Canyon.
1:26:32 Whereas I can look at an eye, whether or not it’s in a cuttlefish, which have very interesting eyes, by the way, W-shaped pupils, or an old-world primate eye like ours, and I can say, yeah, you know, if you had a couple hours and you were having trouble falling asleep, I could tell you the story of how the photoreceptor is wired up with the bipolar cells, with the ganglion cells, and how it tells your brain everything from time of day to the color and contour of images in the room.
1:26:33 Like we understand that.
1:26:36 So there’s no overwhelm for me.
1:26:36 Yeah, yeah.
1:26:41 Whereas if I try and think about, or brain development, I mean, I teach fetal development.
1:26:42 I mean, it’s amazing.
1:26:47 Two cells, sperm and egg, and you get, if all things go well, you get a baby, you get a human.
1:26:52 And it’s kind of like an overwhelming experience, but we understand a lot of how that happens.
1:26:53 It still is miraculous.
1:26:55 It does seem like a miracle.
1:27:05 So we assign these words like awe or miracle to things that I think they sort of are at the line of overwhelm for what our brain can comprehend.
1:27:07 And for different people, it’s different.
1:27:17 Now, as I say that, it almost sounds like I’m drawing a distinction between those that can have knowledge and can handle a concept and those that don’t.
1:27:25 And I’m not because if you were to, for instance, present me with, well, a natural scene, like I love Yosemite.
1:27:25 I go there.
1:27:27 I’ll go there soon to watch the meteor shower.
1:27:30 I don’t know how all that works.
1:27:32 I’ve got colleagues and friends who know pieces of it.
1:27:42 And it’s much better for me to just experience that and think about how people thousands of years ago saw the exact same thing.
1:27:48 And it becomes a spiritual, religious experience for me.
1:27:55 I anticipate, we’ll see how much cloud cover there is this year, but I will feel connected to people, to God, et cetera.
1:27:59 So do you see, like, I feel like there’s a line of overwhelm feels big.
1:28:00 Likewise with grief.
1:28:01 Yeah.
1:28:02 Birth of a child.
1:28:02 Yeah.
1:28:07 There’s something that, like, fills us with, I don’t know what you call the emotion.
1:28:13 Maybe it’s, but it feels like a welling up of, like, neural activity, chemical activity.
1:28:16 And we kind of go, this is a spiritual experience.
1:28:16 Yeah.
1:28:18 But that’s also because I can’t break it down.
1:28:19 That’s true.
1:28:20 And I don’t want to.
1:28:23 No, and that’s in some ways what is you’re hitting on it exactly right.
1:28:27 It’s a sense of not being able to fully comprehend feeling small in the presence of it.
1:28:38 But I think the point that you’re making that I want to make sure isn’t lost is when you can understand it, still doesn’t mean it’s not miraculous.
1:28:38 Right.
1:28:43 Or that God, if you’re a person of faith, didn’t set that process in motion.
1:28:46 And this is, again, is what I think is really important.
1:28:54 And it’s like, when we learn to explain something, we get an insight into the power of creation.
1:28:58 By creation, I mean following evolution, not God created the world in six days creation.
1:29:05 But as a lot of scientists who are people of faith will say, that to me is awesome.
1:29:13 I appreciate the awe of creation that it happened this way.
1:29:17 It doesn’t negate my belief in God because I can explain it.
1:29:23 God put us here with a brain to learn and to understand how God’s creation works.
1:29:33 And so I think your point about overwhelm is right, but I want to make sure people realize that it doesn’t mean that when you can explain it, it’s reducible.
1:29:34 Yeah, I agree.
1:29:41 I mean, I recently started raising coral and I’m like in awe of coral.
1:29:55 And it makes me feel no less in touch with the incredible diversity of life and no less in touch with, and all the mechanisms, but no less in touch with notions of God or spirituality.
1:29:59 The two seem to blend for me, but that wasn’t always true.
1:30:14 In one of Richard Feynman’s books, he talks about the fact that someone once challenged him with the idea that, well, you know, if you can understand all the elements of a rose or I forget what the example was, that, you know, doesn’t that, you know, at the quantum level, doesn’t that diminish your experience of it?
1:30:18 And he said, no, to the contrary, it enriches my experience of it.
1:30:20 I don’t know if he was a religious person or not.
1:30:22 Something tells me probably not, but who knows?
1:30:23 Probably not, but I don’t know.
1:30:41 And then, you know, and I like the anecdote about Steve Jobs, who unfortunately it’s at on his deathbed, you know, he was a spiritual person into meditation and obviously strongly oriented towards technology also.
1:30:48 But his final words, I think, were like, wow, wow.
1:30:55 And I think we are all kind of captivated by notions of the passage from life to death.
1:30:56 Like, what is that?
1:30:57 What comes next?
1:31:01 None of us still here know for sure.
1:31:06 And I do want to raise this issue of fear of death.
1:31:06 Sure.
1:31:09 As a, I mean, philosophers have talked about this, psychologists have talked about this.
1:31:19 I mean, the one thing that I think lives in all of our brains, conscious or not, is a fear of death.
1:31:26 Huge religions are geared around the idea that this life is not the last life.
1:31:32 What is it known about people’s belief in afterlife in being able to calm them about fear of death?
1:31:38 I’ve heard it argued, and we’ll talk more about addiction in a moment, that all addiction is fear of death or gambling or both.
1:31:41 That’s all gambling addiction.
1:31:42 Some people gamble in casinos.
1:31:44 Other people gamble in other ways.
1:31:48 But that it’s, if you really start peeling back the layers, it’s all fear of death.
1:31:52 The death anxiety being the one thing that binds all of us.
1:31:56 Afterlife, fear of death, heaven, hell.
1:31:57 Yeah.
1:31:58 Break it down for us.
1:31:58 Yeah.
1:32:09 So what we know, right, is that if you look at anxiety around death, it’s kind of an upside down you, right?
1:32:17 So people who really believe in an afterlife, they have the least anxiety about death because they feel like, I’m going someplace good.
1:32:29 People who firmly reject any form of afterlife, they’re a little more anxious than the believers, but they’re less anxious than one other group, right?
1:32:32 Because they’re like, oh, I’m going to end up in the ground, okay, don’t like it, fine.
1:32:41 The group that is the most anxious about death are the people who don’t know because they’re like, oh, wait, is there an afterlife?
1:32:44 And if there is, did I do what I need to get into that afterlife?
1:32:48 And so those folks are the ones because they’re struggling with the belief.
1:32:49 Like certainty, right?
1:32:51 We know the brain likes certainty one way or the other.
1:32:56 And certainty that things are going to be good is better than certainty that there’s just an end and there’s no suffering.
1:32:57 It’s just an end.
1:32:58 There’s no hell you’re going to.
1:33:02 But the people who don’t know, they’re the ones who are the most anxious.
1:33:08 And so I think for, I think the reason a lot of religions talk about this, well, there are multiple reasons.
1:33:15 One is because it’s just inherently strange to think that you’re a conscious being and one day that consciousness is going to end.
1:33:16 And so that’s scary.
1:33:23 But it often gets tied into a way to shape people’s behavior, right?
1:33:27 Religions use that fear as a way to guide people, right?
1:33:34 You better be a good person or your karma is going to be bad and your next life is going to be in a worse position.
1:33:41 Or you’re going to go to hell and have pain for some period of time or perhaps everlasting.
1:33:47 And so it takes on this moral tone and that fear is very motivating, right?
1:33:53 We know from the psychological literature, if you want to get somebody to do something, fear is a great way to motivate them.
1:34:02 The problem with that is, is if you’re constantly afraid of it all the time, your body is in the state of anxiety and that’s not healthy for you.
1:34:11 And so I think a lot of faiths try to kind of reinterpret fear of death in a different way.
1:34:13 Death isn’t always bad.
1:34:18 So one thing you’ll find in a lot of faiths is they ask you to contemplate your death.
1:34:24 So in Buddhism, there are meditations that are focused on thinking about yourself dying.
1:34:26 There’s even these intense forms of meditation.
1:34:43 I forget the actual word in the original language, but they’re basically called corpse meditations where people, the monks will meditate in front of a decaying corpse over days as a way to study that you can actually see and experience what will happen to you.
1:34:49 In Christianity, right, there’s this sense of contemplate your death.
1:35:00 On Ash Wednesday, which is the start of the season before Easter, in many traditions, the priest will put ashes on your head or the minister will put ashes on your head and say, from dust you came to dust, you will go.
1:35:01 It’s a reminder that you’re going to die.
1:35:13 In Judaism, it’s interesting, even on their New Year’s, which is Rosh Hashanah, that’s a celebratory day, there’s this prayer they say in Temple called the Unatana Tokhev.
1:35:15 And part of that is, who’s not going to be here next year?
1:35:16 Look around.
1:35:20 Some will die by floods, some by famine, some by illness, some by fire.
1:35:23 And again, it’s a reminder that life is ephemeral.
1:35:33 And so the trick with this is, if you can think about your death not in a morbid way, not in the way that you dwell on it, it’s actually quite useful.
1:35:39 So the one thing we know in psychological science is that as people age, their values change, right?
1:35:50 When you’re young, you want the new iPhone, you want to go on a great vacation, you want to get ahead, all of these kind of bucket list things for that you think will make you happy.
1:35:56 As you begin to age and you can see the end on the horizon, people’s values change.
1:36:04 Suddenly, they value time with loved ones, service to others, kind of things that build a legacy, right?
1:36:10 Interestingly, if you look at the literature, those are the things that really bring happiness at any age.
1:36:16 Those are the things that experiences of people you love, service to others, make you happy.
1:36:20 And so as we age, we come to realize that.
1:36:31 Work by the psychologist Laura Carstensen at Stanford shows that if you have people contemplate their death when they’re young, temporarily it reorients their values toward the things that truly bring up.
1:36:33 Suddenly, they’ll start caring about that stuff.
1:36:48 And so the idea of contemplating death that is a part of almost every religious tradition, if you do it for a short period of time and not in a morbid way but daily, actually points you toward the things in life that make you more happy.
1:36:56 And so if you then become a person of faith, you also believe that the end is going to be good for you as well.
1:36:57 And so you don’t have that anxiety.
1:37:00 And so I think religion and death is a complicated thing.
1:37:10 There is fear of death, but there’s also a way to use the idea that life is ephemeral to help us find happiness sooner than we typically do.
1:37:25 On a related note, I think one of the most interesting things about the human brain, aside from its ability to change itself, plasticity, is how much control we have over our perception of time.
1:37:32 And when I say perception of time, I mean our ability to contract or expand our window of perception.
1:37:39 So just like we can contract and expand our visual window, we can contract and expand our perception of time.
1:37:45 So in a conversation like this, it’s a fairly compact, I’m thinking about just the now.
1:38:02 If I were to take a walk this afternoon and I wanted to think about, you know, who walked on this beach before me and before them and who’s going to come after, I can start to see a bigger time bin, as we call it, time window.
1:38:09 And then the significance of any one thing that’s happening in the current moment becomes much smaller.
1:38:11 I think about this a lot.
1:38:19 And there’s a wonderful book that’s not available in audio form called The Secret Pulse of Time that gets into how this expansion and contraction works.
1:38:40 But I feel like thread through every religion and every religious practice is an attempt to reconcile the need to feel, quote unquote, present, to live in the now, to do good deeds now, to not do bad deeds, to be grateful.
1:38:52 All of that socially connected, but also to link us to something larger that is basically designed to humble us, that we’re not as important as we think.
1:38:55 No one problem is as important.
1:39:00 Even the biggest challenge in the world is this too shall pass.
1:39:04 Maybe not in your lifetime because you’re thinking about it until your last breath.
1:39:04 Let’s hope not.
1:39:07 But no one else is going to be worried about it afterwards.
1:39:22 So I don’t quite know how to formulate this question, but what I’m asking is here perhaps, again, it’s the notion that if one thinks really about the fact that we’re going to die, we’re all going to die.
1:39:25 There are people that are claiming they’re not going to die, but they too are going to die.
1:39:28 There’s a lot of overwhelm in that.
1:39:52 If you really go into that and, you know, if you’re attached to your present life and the present moment as the most important thing, but if you can access ideas and feelings around the fact that, you know, you’re part of a continuum, you’re connected to people in the past that had the same fears, that alone makes you feel a little less, it seems a little less futile.
1:40:01 Well, so the question I have is what do you see across religions that allows people to bring themselves some peace around the reality that they’re going to die?
1:40:07 That is really about connectedness, not just with other people, but in time.
1:40:13 The Buddhists seem to have mastered this through a daily practice of meditation.
1:40:18 In other religions, it seems it comes about through what we call holidays.
1:40:25 You know, each year on the same days, roughly, we go through the same practices that kind of links up year to year.
1:40:28 It breaks up the moment to momentness of things.
1:40:29 You see where I’m getting with this?
1:40:34 I’m sorry, this isn’t a better formulated question, but I think about this all the time.
1:40:38 I still don’t know how to talk about it because there really isn’t a language for this time elasticity.
1:40:43 Anyway, I’d love your thoughts on this, if you would.
1:40:49 I have a friend who’s a rabbi and not being Jewish, one day I said to her,
1:40:54 so, you know, why do you still pray in Hebrew?
1:41:00 You know, in Catholicism, we don’t pray in Latin anymore, like we pray in English.
1:41:01 Yeah, good point.
1:41:05 And what she said was, I mean, part of it is to keep the culture.
1:41:14 But part of it is, too, she says, it is sometimes an amazing experience when I stop to think that the words I am saying now
1:41:20 have been said by Jews for thousands of years going back.
1:41:26 And those same words will be said, hopefully, thousands of years going forward.
1:41:32 And what it does is it situates me in this sequence of time.
1:41:39 And I know that the challenges that I’m facing have been faced by people before and will be faced by people afterward.
1:41:44 And in that experience, I feel part of something greater.
1:41:53 And I think, you know, one thing we’re seeing now, you keep hearing on the news, how people are leaving traditional faiths.
1:41:53 And they are.
1:42:01 But there’s a subset of people who are actually going back to more orthodox faiths, traditional Catholicism, orthodox Judaism.
1:42:15 And what they’ll often say is there’s an appreciation in these forms where it’s still the Latin mass or other types of things for things that have felt true and universal through time.
1:42:24 And when I worship that way, I feel that connection to humanity and this sense that we’re all in this together.
1:42:36 And they find and feel a sense of deeper purpose, like things just aren’t relative and, you know, changing here and there, depending upon people’s norms and mores at the moment.
1:42:52 And so, you know, there’s no work that I can think of that points to this, but I think the phenomenon you’re describing is one that is very felt by a lot of people, especially if they engage in practices that have a longer tradition going back.
1:43:04 Because I think the human brain’s ability to distract itself into task or moments or recreation or drug itself so that you don’t pay attention to the passage of time.
1:43:19 This is why I do think that a lot of addictive behavior, but also just a lot of what we call kind of unconscious stuff, like scrolling or, you know, or eating food that’s not good for us, even when we’re not hungry.
1:43:25 Like these things are just, you know, I have a friend and she said, you know, yeah, I’ll get lost in an audio book sometimes.
1:43:26 I thought audio books are great.
1:43:27 Reading is great.
1:43:29 She said, not the way she’s using them, right?
1:43:31 To just get lost as a way to distract.
1:43:31 Yeah.
1:43:37 We don’t know how to sometimes deal with, um, quiet.
1:43:37 Why not?
1:43:39 Is it because we feel alone?
1:43:43 Well, if not, then I think it’s like this, I think it is really a fear of death.
1:43:59 Along the lines of addiction, I find it interesting that, um, in all the different sectors of, uh, 12 step programs, which I think the data now show can be very effective, uh, not for everyone, but they can be very effective for a lot of people.
1:44:04 One of the requisite steps is giving over to a higher power.
1:44:15 In that step, it sort of, uh, spells out that the human brain, one’s own brain is not capable of handling it all, right?
1:44:18 It also, it, it says, listen, you’re not supposed to be able to do this alone.
1:44:21 You’re not even supposed to be able to do this with a community.
1:44:22 You need something else.
1:44:28 First, the community is important, but a will to change is important, but you need help.
1:44:33 And the one piece that you can’t get away with is trying to do it without some notion of higher power.
1:44:37 12 steps are very careful not to dictate if that should be Christianity, Judaism, Muslim.
1:44:41 It’s sort of all encompassing in that way, but it can’t just be you and your brain and your, and your will.
1:44:42 Right.
1:44:49 And it not, and it’s not you, your brain, your will, and your community of other people who are rallying against this, this thing you’re trying to overcome.
1:44:52 You have to give yourself, give over some degree of power.
1:44:55 Um, this is the serenity prayer, right?
1:44:57 Like you’re acknowledging what you can’t control.
1:45:00 And I find that to be remarkable, right?
1:45:04 Um, some people have accused 12 step of being a religion or a cult.
1:45:16 We’ll talk about cults in a moment, but I think therein is like this acceptance that we’re, the, the human brain is amazing, but it can’t do all the things that it needs to do on its own.
1:45:24 That for me is one of the most convincing reasons to have a belief in God, because I know a thing or two about the brain.
1:45:30 And I certainly don’t know everything and it’s really good at a lot of things and it’s really dreadful at a lot of other things.
1:45:33 And it’s completely incapable of other things.
1:45:36 And there are lots of quote unquote energies in the universe.
1:45:42 I mean, there’s energies coming out of the sun that we can’t see or perceive that act on us.
1:45:53 So this notion that there would be energies in our universe, I know this sounds kind of mystical, woo, and new age, but literally radioactive energies and energies that we can’t see but have an impact on us.
1:45:55 That’s not just something to debate.
1:45:56 That’s, that’s real.
1:45:58 Scientists will agree that’s real.
1:46:05 So I guess for me, the, the leap to God and religion doesn’t seem as far anymore.
1:46:06 It just seems like it’s like right there.
1:46:14 I mean, things that we, you know, 30 years ago, if someone told you the way quantum mechanics work, you would have thought they were insane.
1:46:26 And so I think we have to have some intellectual humility that there are forces in this world, as you’re saying, that we don’t have access to yet in terms of our conscious awareness.
1:46:29 But nonetheless, they can act on us.
1:46:36 Your point, though, I think about the 12-step program is an interesting one because they do work for a lot of people.
1:46:47 And what the data show about kind of giving over some control, believing in a higher power, is it actually is useful for avoiding addiction.
1:46:51 So people who are engaged with religious practice have some protection against addiction.
1:46:52 The rates are lower.
1:47:06 But when you surrender to a higher power, a lot of people resist this, and they think the idea is problematic because they interpret it as meaning you’re like an automaton.
1:47:10 You’re just going to give over everything to God and not be a thoughtful person.
1:47:13 That’s not what it means for the people who actually do this, right?
1:47:21 For the people who surrender to God, what it means is I’m going to try and do the best I can, make the best decision I can, live the best way I can.
1:47:27 But I realize that I can’t control everything, including my own behavior all the time.
1:47:34 So I’m going to do the best I can, and then I’m just going to give it over and hope that God, trust that God will help me.
1:47:35 And that does two things.
1:47:39 One is, again, it provides the sense that you have a friend.
1:47:40 There’s someone else who cares about you.
1:47:46 You’re kind of like a junior partner with this person working toward the goal.
1:47:50 And that, I’m not exactly sure why.
1:47:52 I don’t know if any of us know exactly why it works.
1:47:55 But that reduces stress and anxiety a lot.
1:47:59 Because, you know, we like to think in this world that we’re optimizers, right?
1:48:01 I’m always like, I want to buy this car.
1:48:05 Well, let me research everything about this car so I can make sure I get the exact right car.
1:48:10 Or if I’m trying to make a decision about my health, I’m going to research everything I can.
1:48:16 But, you know, at a certain point, the tyranny of choice, too much information can drive us nuts.
1:48:23 And so if you do the best you can, but then trust in something else, it reduces that stress.
1:48:27 And I think ultimately then makes it easier for you to achieve that goal down the line.
1:48:30 Because you also feel like someone else is counting on you.
1:48:33 I mean, I don’t go to the gym.
1:48:34 I should go to the gym.
1:48:42 You know, the one time in my life when I went to the gym, when I had a workout partner who I know if I didn’t go, I was going to be like, Dave, you have to come.
1:48:42 I’m counting on you.
1:48:45 And so, you know, there’s that added element, too.
1:48:50 And so I think the idea of surrender doesn’t mean you’re not thinking intelligently.
1:48:52 It doesn’t mean you’re giving over control of your life.
1:48:56 It means you’re accepting a partnership with someone else who’s going to try and help you.
1:49:00 And again, not for me to say if that’s true or not, but I think that’s how it works for people.
1:49:05 We’ve been talking about God and to some extent religion.
1:49:09 How many new religions are there?
1:49:11 I mean, why don’t we see new religions?
1:49:13 I mean, obviously there are subdivisions.
1:49:22 I know, you know, Mormons, LDS as they’re called, often you have Orthodox, Conservative, and Reformed Judaism.
1:49:25 You have Catholics and Protestants, and you’ve got Seventh-day Adventists.
1:49:30 And forgive me for not, you know, subdividing other religions, but you get the idea.
1:49:32 But how often is there a new subdivision?
1:49:36 And how often is there an entirely new religion?
1:49:42 And since I haven’t heard of these new religions, how come they don’t stick?
1:49:44 It’s a good question.
1:49:48 In fact, for one episode of my show, we were interested in this because I didn’t know the statistics.
1:49:57 And so we invited on a scholar who studies this, and she kind of shocked me because she said that every year there’s between 100 and 200 new religions that form.
1:50:01 Now, the definition there is a little loose, right?
1:50:03 Some of those religions we would call cults.
1:50:13 Some of those religions are, you know, there’s a person in Canada who put a Kleenex box on her head and says she’s, you know, getting messages from some alien race.
1:50:14 Did that happen?
1:50:16 Something like that happened.
1:50:17 I mean, I have the details exactly right, but yes.
1:50:22 But most of them, the reason you don’t hear about them is because they’re flashes in the pan, right?
1:50:25 For religion to stick, there’s two ways.
1:50:28 One is somebody in power, right?
1:50:32 You can think about in the old days, the emperor said, this is my faith.
1:50:34 You all will now be this faith.
1:50:36 But in the modern world, that’s less.
1:50:48 It tends to be the case when they speak to some need, and that is their practices and their ideology address someone in a new way.
1:50:51 The people who are leaving faith, they’re not becoming atheists.
1:50:57 They’re looking for new ways to be spiritual because let’s face it, most religious institutions, they’re human-based institutions.
1:51:00 They have moral failures, right?
1:51:12 And we know that there has been abuse and discrimination and misogyny and all these things attached to faith, and hopefully we can talk about that because I don’t want people to think that I’m saying religion is always good, although on average I think it is.
1:51:20 It has to speak to you, and those are few and far between.
1:51:27 Right now, what astounded me is where people are having profound spiritual experiences is a burning man.
1:51:33 So most people think of burning man as this kind of debaucherous party in the desert, which for some people it is.
1:51:34 It is.
1:51:38 But this is work by the neuroscientist Molly Crockett at Princeton.
1:51:40 She went to burning man.
1:51:41 She was a burner herself.
1:51:41 It’s coming up soon.
1:51:42 Are you going?
1:51:42 Yeah, no.
1:51:43 God, no.
1:51:43 I hate the heat.
1:51:53 Do you know that this year ticket sales are up by a significant amount compared to even before the pandemic?
1:51:55 No, it doesn’t surprise me that I did.
1:51:59 A number of friends who have never gone before contacted me in the last week are like, are you going?
1:52:00 I’ve never been.
1:52:00 Yeah.
1:52:01 Are you going to go?
1:52:03 No, this year I’ll be abroad.
1:52:03 Okay.
1:52:04 Yeah.
1:52:05 But, you know, it could happen.
1:52:07 I’m somewhat curious.
1:52:09 But not this year.
1:52:15 What she showed is that there’s a segment of people there that report having profound spiritual experiences.
1:52:20 Now, if you think of burning man, right, it’s one of these, what we would call a liminal space, right?
1:52:24 It is everything that’s normal in life doesn’t happen there.
1:52:26 People go to take different names.
1:52:27 They wear different clothes.
1:52:33 You are exposed to an environment that is relatively harsh in the desert.
1:52:38 And people who have gone tell me the only way that you can really survive is you have to depend on other people.
1:52:43 And they have this thing there called the, is it the culture of giving or gifting?
1:52:46 I forget the actual name, but there’s no money at burning man.
1:52:50 Everything is basically through the kindness of others in exchange.
1:52:58 And so people are in this environment where their normal life, their normal clothes, their normal identity is stripped away.
1:53:04 They’re experiencing the harshness of the elements of the heat on the playa.
1:53:11 And they experience that they can exist there because of the kindness of others.
1:53:21 And people who interpret it this way, Molly Fines, report not only feeling this profound kind of self-transcendent experience, but when they come back, it stays.
1:53:24 And they actually tend to be more prosocial.
1:53:27 And so some religions have realized this now.
1:53:31 So I have a friend of mine named Alex Leach, who’s an Episcopal minister, runs a camp.
1:53:32 Because at Burning Man, there are all these camps.
1:53:35 And his camp is called Religious AF.
1:53:37 I don’t know if I can say that word on there.
1:53:38 Oh, yeah.
1:53:38 Oh, yeah.
1:53:40 Far worse has been that.
1:53:40 Right, right, right.
1:53:41 Religious as fuck.
1:53:45 And so, and what they are there is it’s he’s there.
1:53:49 And he told me the reason he found this is because when he first started going, he said,
1:54:04 I never felt God as palpably, the presence of God as palpably as I could feel it there because there were just people ministering to each other and welcoming each other and being kind to each other in a way without expectation.
1:54:22 And so he runs this camp and there are a lot of people who used to be Christian who are experiencing this and coming to the camp and refinding their faith because in that moment, they’re having those transcendent experiences that you normally don’t get when you’re just sitting in church sometimes.
1:54:30 There’s another group, I forget the, I think it’s called Milk and Honey, I don’t remember, but they have a thousand person Shabbat for Jews there.
1:54:34 And it’s this incredible experience people report.
1:54:41 And so I think for a lot of people, they’re looking for those spiritual experiences and things like Burning Man are a way to do it.
1:54:43 And then they have, what do they call them?
1:54:48 Little burns or remote burns, right, throughout the year where they’ll come together at different times and do this.
1:54:59 And so I think what you’re seeing is a desire of people to kind of fill that God-shaped hole in their heart, to feel that.
1:55:05 And for a lot of them, kind of the stayed religious rituals that we’re kind of getting now aren’t doing that.
1:55:09 And so I could see something evolving out of that, but who knows where we’re going.
1:55:11 Interesting.
1:55:19 You know, the Grateful Dead and people that follow the Grateful Dead came close to meeting some of the major criteria for a religion.
1:55:20 Right.
1:55:25 Like growing up in the South Bay area in the late seventies and eighties and early nineties.
1:55:28 I mean, Grateful Dead would come play at Frost Amphitheater.
1:55:29 They play at Shoreline.
1:55:32 I mean, you get people literally following them around the country.
1:55:36 It had elements of, I’m going to offend some people.
1:55:40 My sister was kind of into the, she didn’t follow them, but she was a deadhead.
1:55:47 I mean, it had elements of cultism in the sense that people were quote unquote giving up their lives and going.
1:55:51 But then people who did that would say, no, that actually was not giving up life.
1:55:53 That was accessing life, you know, for them.
1:55:59 And then of course I have some friends who are colleagues at Stanford who are, who are serious quote unquote deadheads, but that was only during the summer.
1:56:01 So they were like part-time, part-timers.
1:56:02 Yeah.
1:56:02 Yeah.
1:56:03 Kind of like Burning Man.
1:56:03 Yeah.
1:56:09 Few bands, however, at least in the United States, and they were international, right.
1:56:11 Had that kind of following.
1:56:12 Yeah.
1:56:21 Usually when we hear about followings where the main characters have beards and there’s drugs involved.
1:56:21 Yeah.
1:56:24 And not every deadhead was super into drugs.
1:56:27 I know some that were totally straight edge actually.
1:56:32 And they actually used to have, I should just mention AA and NA meetings at shows.
1:56:34 So people could go who were in recovery.
1:56:45 But, you know, cults generally include some like over-symbolized leader, like their face.
1:56:51 Some, you know, something like the skull, the like, I think it’s called like steal your face.
1:56:52 Is that what that thing is called?
1:56:56 And then there’s Jerry, who’s kind of like the, the main, Jerry Garcia was like the main one, right.
1:56:59 And then this idea that you would do certain things and not do certain things.
1:57:01 He has elements of a religion.
1:57:01 Yeah.
1:57:08 And, but cults, like the ones that we hear about, like the Heaven’s Gate cult that thought that they were going to live forever.
1:57:11 They committed mass suicide during the Hillbop comet.
1:57:16 Hillbop came through and they were all, they killed themselves or the Branch Davidian thing in Waco.
1:57:19 You know, you usually have someone who believes they are special.
1:57:21 This was not true for the Grateful Dead.
1:57:25 You never heard Jerry Garcia saying that he was like the Messiah or something.
1:57:34 But with David Koresh and the Branch Davidians, you, you, you, you had that, um, a self belief that one is extra special.
1:57:38 You had people really changing their whole life structure.
1:57:42 And then oftentimes you have crime.
1:57:46 You end up with something happening internally where people are being exploited.
1:57:54 And then that’s like obvious cult or mass suicide or, um, Jonestown or something like that.
1:57:59 So, you know, the line between cult and new religion is extremely thin.
1:58:05 Um, so it makes sense to me why not many would break through.
1:58:07 Um, and so I have this question.
1:58:17 Do you think that the existence of Christianity, Judaism, the Muslim faith and Buddhism kind of tiles what the human
1:58:18 brain needs in terms of options?
1:58:20 Oh, and atheism and agnosticism.
1:58:26 Like if you, you take those, it sort of like tiles, the various, um, like anxiety states that the brain has.
1:58:29 And you go, you know, we don’t really need another one, right?
1:58:39 Like all the things are handled, grief, birth, enough celebrations each year, enough kind of, um, ideas and flexibility about the afterlife,
1:58:45 enough, you know, moral structure internally, not such a huge time commitment for this one.
1:58:49 But, you know, if you’re an Orthodox Jew or you’re very serious Buddhist, that’s a lot of time.
1:58:50 Yeah.
1:58:52 That’s a lot of investment in ritual and meditating.
1:59:00 But, you know, you can be a really like a darn good Christian by going to church on Sunday and praying each day and doing some Bible reading.
1:59:03 I’m like, you know, that’s compatible with, with a bunch of other things.
1:59:05 So you don’t have to give up your whole life to invest in it.
1:59:07 You get, see what I’m getting at here?
1:59:07 Yeah.
1:59:13 It could be that, that the, that humans as a species have, uh, have figured this out.
1:59:16 And then someone would say, no, God figured it out, right?
1:59:17 That this is what we need.
1:59:18 It fills in the gaps.
1:59:20 It seems unlikely that we’re going to get a bunch of other religions.
1:59:21 I think so.
1:59:24 But I mean, let me talk about the issue of cult versus religion.
1:59:25 I think you’re absolutely right.
1:59:32 First, cults primarily have the idea of this charismatic leader, which is why you often kind of hear this notion.
1:59:33 It’s a cult of personality.
1:59:35 It’s usually somebody who thinks they’re special.
1:59:37 You have to worship that leader.
1:59:44 And when somebody thinks they’re that special, things often go wrong with, with where they’re going to lead people.
1:59:48 Um, regular religions though, can have the same problems.
1:59:57 I mean, the thing I’d like to say is when you look at religious practices, a way to think about them is as spiritual technologies, right?
2:00:01 They’re technologies, mind, body practices that can move hearts and minds.
2:00:02 They can move them for good.
2:00:04 They can move them for ill, right?
2:00:06 It depends upon the motives of the people who are using them.
2:00:10 So, you know, people always say, Dave, religions are the source of all war.
2:00:12 Most wars aren’t fought about religion.
2:00:16 There are some that are like, hey, I disagree with your interpretation of the scripture.
2:00:21 Most of them are about land and resources, but religion gets pulled in.
2:00:30 And what we know is that when you are feeling threatened, so the Bible, as you said, is a book of many voices.
2:00:34 There are beautiful passages in there about mercy and kindness.
2:00:42 There are other passages in there about dashing the heads of your enemies’ babies against rocks, right?
2:00:42 To punish them.
2:00:57 And so what we know is that when people feel more threatened, their conception of God, or this work by a psychologist, Kirk Gray and Joshua Jackson, their conceptions of God become more aggressive and punitive.
2:01:14 And so this is why you can see things like Christian nationalism form.
2:01:20 And you can see, if you go to some of these events, you’ll see pictures of Jesus holding an AK-47, right?
2:01:27 Because our mind, to be adaptive, as if we’re not involved to be saints or sinners, when we feel we’re threatened, we want to fight against that.
2:01:30 We will use religion to justify it.
2:01:37 And so the point that I want to make sure all your listeners know is, I’m not saying religion is good, it’s a technology that can be used for evil.
2:01:40 I mean, even Richard Dawkins will say the same thing about science, right?
2:01:44 You want to find a way to cure people of maladies?
2:01:45 Science is your friend.
2:01:50 You want to find the best way to annihilate a bunch of people most efficiently?
2:01:52 Science is your friend.
2:01:59 And so for me, the reason I spend this time talking about religion is I know it can be used for bad.
2:02:09 But if you look at the data on average in people’s lives, yes, certain institutions have caused people to be abused, discriminated against, et cetera, and we should combat those.
2:02:14 But on average, whether it’s a gift from God or a cultural adaptation, it helps us live better.
2:02:16 For the most part, I agree with you.
2:02:24 That is, there’s a lot of convergence in the practices of the faith, because in some ways, we’re all the same body and brain, and it helps us solve those.
2:02:33 And they’re all pretty large and have their followings, and they’re attached to the culture you’re raised in.
2:02:42 But I think that times of flux, times of change, and I kind of sense we’re getting in one of these now.
2:02:53 I don’t mean like end times, but I mean things with technology, things with norms, the way that we have been living, our economic practices are changing really rapidly right now.
2:02:58 And people are becoming at the same time more disillusioned with some of the traditional faiths.
2:03:02 And so for me right now, this seems like a period where there could be a reorientation.
2:03:06 And the ones that are going to happen, that are going to come, are the ones that speak to people.
2:03:07 You mentioned AI.
2:03:09 There have been churches.
2:03:14 They haven’t stuck yet, but I could see this happening, where they’re built around an AI.
2:03:22 The idea is AI will become so knowledgeable that it will almost basically be an omniscient superintelligence.
2:03:25 Omniscient because it can know everything about you through what you do online.
2:03:29 And superintelligence because it can solve problems better than humans can.
2:03:33 And so there are people who are thinking about churches around AI.
2:03:33 Will it stick or not?
2:03:34 I don’t know.
2:03:49 But to the extent that they, a new faith can let people feel that presence of God, can solve some of their problems by helping them feel connected to each other, reduce anxiety, reduce stress.
2:03:55 It wouldn’t surprise me if something else comes now in this kind of moment of flux we’re in.
2:03:57 I don’t know if you’re aware of this.
2:03:58 Most people probably aren’t.
2:04:07 But the person who holds the world record for highest IQ, this has been verified by Guinness, I know because they posted the Guinness certificate to their account on X.
2:04:15 I follow this person out of interest, is a self-declared Christian.
2:04:31 Very much aligning their platform as the highest IQ in the world, and by a huge margin, I should say, with their understanding of the Bible and why Christianity is the best answer to, holds the best answers to everything.
2:04:36 I should say I don’t align with everything they post, and so I just want to be clear about that.
2:04:51 But it’s very interesting to me that you have people who are using technology, like social media, as a way to platform traditional longstanding religions, and merging that with kind of modern notions of intelligence, right?
2:05:05 IQ tests aren’t the only way that we gauge intelligence, of course, but I think most people place enough value on people who have high, extreme IQ to interpret it a certain way.
2:05:12 I wondered, until I realized this is actually a person, at least to my knowledge, I wondered, like, is this an AI thing?
2:05:14 Now there’s video, so he’s in Korea.
2:05:17 He speaks English, and he’ll talk about this.
2:05:19 No, but you’re seeing it similar in Silicon Valley right now.
2:05:21 Like, I think Peter Thiel is embracing Christianity.
2:05:22 Really?
2:05:23 Yeah, I’m pretty sure.
2:05:24 Oh, okay.
2:05:30 Even Elon Musk, who’s, I don’t think he says he believes in God, but he says Christianity is a force for good in the world.
2:05:36 I recall him saying there’s got to be something there in terms of energy in the universe when that question was posed.
2:05:41 Yeah, and so I think you’re seeing this among a lot of tech sophisticates.
2:05:51 I don’t have the good answer to why, but it is, your point is well taken, that is, intelligence, how religious you are does not correlate with intelligence, right?
2:05:59 There are really brilliant people who embrace the idea that there is a God and there is a creator, and there are some that aren’t.
2:06:11 And I think it’s because those people realize, like I was saying before, that if you’re a person who is really rational and is really intelligent, when you look at the data, there’s nothing to refute it.
2:06:18 And so, again, no one sees evidence of God in the world scientifically, but we also realize we can’t rule it out.
2:06:27 And when they have whatever their own inner life is, if they feel they have that connection, why reject it?
2:06:33 And so I think it’s important to realize that it’s not a marker of poor intelligence.
2:06:41 Unless there’s something I’m not aware of, the person holding the Guinness-confirmed highest IQ in the world is certainly highly religious.
2:06:48 So we know the boxes are checked at probably all up and down.
2:06:57 They’re probably atheists that have very low intelligence and atheists with very high intelligence and Christians and Jews and Muslims and the Buddhists and the whole business.
2:07:10 I think one of the reasons why certain religions get tacked with stereotypes are the kind of avatars that we see in our mind when we think about that religion.
2:07:15 So, for instance, Buddhism, you think about the Dalai Lama.
2:07:19 The Dalai Lama seems like what most people think about the Dalai Lama.
2:07:29 Well, prior to this recent kind of controversy, I thought the Dalai Lama is just kind of like just a happy, just happy, good with everything, right?
2:07:43 Even the style of clothing is very kind of generic across monks when the Dalai Lama is walking around like, you know, all in these orange robes and I look pretty peaceful and happy.
2:07:54 So people, I think, assume that, okay, well, if you want to feel like that, Buddhism would be a good idea, right?
2:08:02 Whereas other religions tend to have a bit more of a – their brand is a bit more varied in terms of the emotional tone.
2:08:05 As you mentioned, we talked about Christianity, certainly Old Testament, New Testament.
2:08:09 What do you think about the branding of religions?
2:08:26 Because I feel like it’s one of the most important factors that either draws people toward or away from a religion, whether or not the person is speaking words of love, universal love, love only for if you join in, acceptance, forgiveness, condemning.
2:08:30 I mean, these are the things that people resonate with or that serve as separators.
2:08:37 And I think they’re also the things that make us – look at some people who, when we go, well, that person is freaking crazy.
2:08:38 Yeah.
2:08:43 Like, I mean, you didn’t really have to see David Koresh speak for more than a second.
2:08:45 You didn’t even have to know about all the criminal stuff going on.
2:08:46 He had the crazy eyes, yeah.
2:08:48 Yeah, like the guy is crazy, right?
2:08:51 And his glasses made him look like Jeffrey Dahmer also.
2:08:53 And like, I don’t know what’s up with those glasses.
2:08:59 But, you know, like this guy is like eerie.
2:09:02 You wouldn’t let him near anyone you care about.
2:09:11 So there’s this kind of branding issue that I think is important at least to discuss because I think when people hear religion, their mind goes to that.
2:09:11 Yeah.
2:09:14 They’re not thinking about the practices necessarily.
2:09:16 They’re thinking about the brand.
2:09:16 Yeah.
2:09:23 I mean, if you’re not familiar with a religion, same as if you’re not familiar with a product, what’s going to drive you is the stereotype of the brand.
2:09:31 But I think the more you look, you realize that those are problematic for good or for ill.
2:09:33 So, you know, you raised a point about the Dalai Lama.
2:09:36 And, you know, my original reaction when I first saw it was exactly the same as yours.
2:09:50 But, you know, even Buddhism, a religion that is built on the idea of loving kindness and ending suffering, you know, in Sri Lanka right now is being used to justify kind of a genocide against certain groups.
2:09:52 And the monks themselves are taking up arms.
2:09:58 And people are shocked when they hear that because any religion can do that.
2:10:09 So the danger in religion is always that by increasing community for those who are part of your religion, you can be increasing the distance against those who aren’t part of your religion.
2:10:14 Which is why, at heart, the true message of religion is not to make it us versus them.
2:10:19 It’s to increase the moral circle of concern such that it includes everybody.
2:10:25 You know, the Bible talks about you should honor your father and your mother and be good to your family.
2:10:30 But more than that, if you’re counting the number of times it says who to be good to, it says be good to the stranger.
2:10:32 Be good to the stranger in your land.
2:10:34 And so it’s expanding that moral circle.
2:10:39 But my point is that, you know, people now say, oh, look at the Christian nationalists.
2:10:42 I would never want to be any part of that, right?
2:10:48 It’s all, if you’re a person on the left, it’s all people who are conservative and looking to control people’s lives.
2:10:58 And so the branding is a big problem, but it, I think, obscures the complexities that are going on in different faiths.
2:10:58 But you’re right.
2:11:04 That’s going to be the thing that’s going to draw you or repulse you, even if it’s not accurate.
2:11:13 We know from medicine that the more similar that your doctor looks to you and the people you know, the more likely you’re going to take their advice.
2:11:28 I think similarly, the more different the dress of a religious figure, the more different their haircut, the more different they speak, the less likely you are to join up with them.
2:11:29 It feels far away.
2:11:40 And so it’s going to be interesting to see in the years to come how people gravitate toward or repelled by religion in general or specific religions, given that now pretty much everything is visible to everybody.
2:11:46 You know, it’s not sufficient for somebody to to just post things in text.
2:11:49 They have to actually speak in video, I believe.
2:11:51 You have to have to see them.
2:11:52 You have to kind of like.
2:11:56 And so we used to talk about scripture.
2:11:56 Right.
2:12:00 But now religious figures are we expect to see them directly.
2:12:04 And I think there’s going to be less shrouding and less separation.
2:12:12 And it would be really interesting to see if people are drawn to or repelled from people.
2:12:13 I don’t know what to predict.
2:12:20 I don’t know either because you could think about it as they’re making themselves more accessible to the public and to the masses.
2:12:33 But again, there was something also sometimes when they held themselves as separate, as as as more holy, more knowledgeable, more someone not like me who who knows more than I do, who I can trust.
2:12:35 So it’s it’s a good point.
2:12:37 I’m not sure which way it’s going to go.
2:12:49 Yeah, there’s something very true about the time we’re living in now, which is very different than just 20 years ago, which is now the more famous you are, the harder it is for you to control your reputation.
2:12:51 That’s true.
2:12:57 Because the real you has to be visible and any flaws are also going to be visible at some point.
2:13:02 Whereas 20 years ago, the more famous you were, the easier it was to maintain your reputation.
2:13:07 People could really shroud themselves and they could create mystique.
2:13:11 And this is true in every area, not just in terms of celebrity and fame.
2:13:12 This is true for politicians.
2:13:15 This is true, I think, for religious figures.
2:13:23 Even my friends from the, you know, special operations community have said, you know, a lot of the mystique that that empowered them to do really difficult things.
2:13:32 A lot, you know, movies have been made about their community in ways that has been semi-destructive, actually, to certain aspects of the work they needed to do.
2:13:35 And so I see a lot of parallels here.
2:13:40 And so it’s going to be interesting if we start to embrace that some of these religious figures also are going to be flawed, right?
2:13:45 I mean, the Catholic Church, you know, had the veil pulled back on a subset of Catholics.
2:13:49 Certainly it wasn’t all, but a subset of people in the Catholic Church doing horrible things.
2:13:52 But there’s still a lot of Catholics in the world.
2:13:53 Right?
2:14:00 People who understand Catholicism were able to say, that’s not what Catholicism is about.
2:14:02 In fact, we’re about the exact opposite.
2:14:08 And we’re able to, I think, by now they’ve reasonably dissociated themselves from that, right?
2:14:11 Yeah, I mean, there still are ongoing debates.
2:14:15 And what will happen now is you’ll have people who are coming up for higher positions within the church.
2:14:19 And it’ll look back and show where they, even though they didn’t do anything, they were covering things up.
2:14:21 So the echoes of that go on.
2:14:23 But, you know, the point you raise is a good one.
2:14:25 I think it’s going to hit certain religions more than others.
2:14:31 So there are certain religions where it’s really important to have an intermediary, like in Catholicism, right?
2:14:36 For you to get certain sacraments, the priest is the mediator, right?
2:14:37 Who does the priest?
2:14:45 Does this transubstantiation, allows the bread and wine to be turned into the body and blood of Christ that you then receive.
2:14:52 In many other religions, the role of the minister or priest or reverend isn’t as important, right?
2:14:53 There’s direct experience.
2:14:56 I can experience God directly in my prayers or through my practices.
2:15:02 And so I think a lot will depend on whether you need that mediator or not.
2:15:12 And I think there is this push among some people to want that direct experience, to not be hindered or have the baggage of the institution upon them.
2:15:17 A couple of questions for you, if you’re willing.
2:15:18 Do you pray?
2:15:27 I’m one of those people who prays at times where I’m feeling the stress.
2:15:29 So prayer is not a practice of mine.
2:15:32 I always feel like when I say this, I’m like the doctor who smokes cigarettes, right?
2:15:34 It’s like, Dave, you tell people prayer is good.
2:15:38 I’m still kind of working out my belief system.
2:15:44 You know, the show I do, How God Works, is really as much of a journey for me as it is for everybody else.
2:15:46 And so I believe in the data.
2:15:47 I believe the stuff is good.
2:15:48 I was raised Catholic.
2:15:49 I was an altar boy.
2:15:51 I left the church.
2:15:54 Where I am now, I’m trying to figure it out.
2:15:58 But what I try to do is embrace practices that I think matter.
2:16:02 So I embrace this practice of gratitude, right?
2:16:09 Rather than praying every day to get it, I find ways to cultivate it daily and see how it changes me.
2:16:12 I try to meditate.
2:16:13 Am I good at it?
2:16:13 No.
2:16:15 Do I think it’s beneficial to me?
2:16:16 Yes.
2:16:21 And so I’m trying to figure out which spiritual community, if any, I fit in.
2:16:23 And I like to say I’m an agnostic.
2:16:26 You know, 20 years ago, I would have been an atheist.
2:16:30 Now I realize I’m humble enough to say, I don’t know.
2:16:34 I’ve seen or felt things that I can’t explain.
2:16:36 Does that tell me anything?
2:16:37 I don’t know.
2:16:40 But I’m on this journey to find out.
2:16:43 And I hope, you know, I take my listeners with me on that journey.
2:16:45 Do you believe in miracles?
2:16:49 Depends how you define miracles.
2:16:54 I believe that there are things that happen that we cannot explain.
2:17:00 And being an agnostic, I’m willing to say that those could be due to some unseen force.
2:17:01 I just don’t know.
2:17:09 But I believe there are things that happen beyond our understanding and beyond our ability to predict.
2:17:17 Well, in addition to your book and your podcast, if somebody is interested in exploring these questions,
2:17:20 they want to live in the question, which it sounds like you’re doing, right?
2:17:25 You’re living very much so, living in the question of is there a God?
2:17:30 What role does God play in one’s life, et cetera?
2:17:36 If somebody is interested in exploring those questions, in addition to reading your book and listening to your podcast,
2:17:41 which they definitely should do, because I think it provides a really elegant framework for how to approach these things,
2:17:45 what else do you recommend?
2:17:49 You know, you are in a position to make recommendations.
2:17:52 Understanding that people will make their choices either way.
2:17:58 So let me take off my scientist hat for one moment and just talk to you as me and what I believe.
2:18:07 If there is a God, I believe that it’s a God who would care for all of God’s creatures,
2:18:08 that there wouldn’t be one religion that is right.
2:18:16 And what I’ve seen in enough different faiths, the ones that have lasted a while and meet people’s needs,
2:18:19 is that they provide ways to live better lives.
2:18:21 And so I would say, try on different ones.
2:18:24 See what resonates with you.
2:18:25 I mean, people convert.
2:18:26 People leave.
2:18:31 And I think really there are multiple routes to God if God exists.
2:18:36 And there are multiple ways to use this wisdom to improve your life if God doesn’t exist.
2:18:38 And it’s okay to sample.
2:18:40 It’s okay to try.
2:18:41 It’s okay to ask your questions.
2:18:49 But what I want to urge them to do is please don’t just assume that there’s no rational reason to think about religion.
2:18:55 And the best piece of advice I can give you is advice that a wise rabbi once told me.
2:19:01 And the Hebrew, I’m not going to pronounce it correctly, but the Hebrew saying is, is naish v’nishma.
2:19:08 And that basically means we will do, and then we will understand.
2:19:13 And this comes from when Moses in the book of Exodus was coming down from the mountain with the Ten Commandments.
2:19:17 And he was teaching the Israelites about it.
2:19:19 And they’re like, what?
2:19:20 I don’t quite understand this.
2:19:22 But okay, I’m going to do it.
2:19:30 And sometimes it’s in the doing of the practice that the understanding comes later of why it’s important or how it can help you.
2:19:34 If you have to work out all of the logic first, it can be an impediment.
2:19:36 And so try.
2:19:38 Thank you.
2:19:39 I appreciate that.
2:19:41 And I know everyone will appreciate hearing that.
2:19:52 I want to thank you for the work that you’re doing in your laboratory and teaching and the fact that you’re writing books about hard topics and that you’re coming to those hard topics.
2:19:56 You know, you have tremendous support out there, of course.
2:19:59 But, you know, it’s a bold thing for a scientist.
2:20:00 Don’t do it before tenure.
2:20:02 That’s the right that I have.
2:20:08 That’s what I said about starting a podcast and that you’re taking the time to come here today to teach and to educate.
2:20:10 You have your own podcast and your book.
2:20:13 We’ll provide links to those in the show note captions, obviously.
2:20:15 And I’m a huge fan of your work.
2:20:18 Today’s conversation really reinforced for me a number of things.
2:20:29 One, how important it is to live in these very important questions, regardless of where one lands or happens to be, regardless of what religion you were raised with or lack thereof.
2:20:33 And also that, you know, there are a lot of questions that bind humans.
2:20:36 And a lot of them are scary.
2:20:38 Like, what happens after I die?
2:20:40 You know, what’s the meaning of all this?
2:20:42 You know, is there a God?
2:20:43 Those sorts of things.
2:20:57 And I feel like you’re providing a very useful roadmap for people to continue to ask those questions without telling them what to believe, certainly, nor who to believe, nor if what they’re hearing out there is correct or not.
2:21:00 But you’re giving people a roadmap for how to pose really good questions.
2:21:10 And I think the fact that the data clearly show that there’s benefit to practices, and we keep coming back to this, as you just did, with the practices.
2:21:12 And in the doing, there’s a lot of information.
2:21:22 I hear a tacit message also that, you know, one shouldn’t be worried that you’re going to, like, get swept down the path of lack of self-control.
2:21:26 It’s actually about having more agency, as one asks these questions.
2:21:29 So thank you for doing the work you do at every level.
2:21:33 You’re working at so many different levels to explore these ideas and to educate people.
2:21:35 Certainly, I’ve learned a ton today, and I know our listeners have, too.
2:21:37 Well, thank you for having me on.
2:21:38 I appreciate the opportunity.
2:21:39 Thank you.
2:21:40 We’ll come back again.
2:21:43 Thank you for joining me for today’s discussion with Dr. David Desteno.
2:21:53 To find links to his research, as well as to learn more about his books, including his most recent one entitled How God Works, The Science Behind the Benefits of Religion, please see the show note captions.
2:21:58 If you’re learning from and or enjoying this podcast, please subscribe to our YouTube channel.
2:22:00 That’s a terrific zero-cost way to support us.
2:22:05 In addition, please follow the podcast by clicking the follow button on both Spotify and Apple.
2:22:08 And on both Spotify and Apple, you can leave us up to a five-star review.
2:22:12 And you can now leave us comments at both Spotify and Apple.
2:22:16 Please also check out the sponsors mentioned at the beginning and throughout today’s episode.
2:22:18 That’s the best way to support this podcast.
2:22:27 If you have questions for me or comments about the podcast or guests or topics that you’d like me to consider for the Huberman Lab podcast, please put those in the comments section on YouTube.
2:22:29 I do read all the comments.
2:22:31 For those of you that haven’t heard, I have a new book coming out.
2:22:32 It’s my very first book.
2:22:36 It’s entitled Protocols, an Operating Manual for the Human Body.
2:22:42 This is a book that I’ve been working on for more than five years, and that’s based on more than 30 years of research and experience.
2:22:50 And it covers protocols for everything from sleep to exercise to stress control, protocols related to focus and motivation.
2:22:56 And of course, I provide the scientific substantiation for the protocols that are included.
2:23:00 The book is now available by presale at protocolsbook.com.
2:23:02 There you can find links to various vendors.
2:23:04 You can pick the one that you like best.
2:23:08 Again, the book is called Protocols, an Operating Manual for the Human Body.
2:23:13 And if you’re not already following me on social media, I am Huberman Lab on all social media platforms.
2:23:17 So that’s Instagram, X, Threads, Facebook, and LinkedIn.
2:23:27 And on all those platforms, I discuss science and science-related tools, some of which overlaps with the content of the Huberman Lab podcast, but much of which is distinct from the information on the Huberman Lab podcast.
2:23:30 Again, it’s Huberman Lab on all social media platforms.
2:23:47 And if you haven’t already subscribed to our Neural Network newsletter, the Neural Network newsletter is a zero-cost monthly newsletter that includes podcast summaries as well as what we call protocols in the form of one-to-three-page PDFs that cover everything from how to optimize your sleep, how to optimize dopamine, deliberate cold exposure.
2:23:52 We have a foundational fitness protocol that covers cardiovascular training and resistance training.
2:23:55 All of that is available completely zero-cost.
2:24:01 You simply go to HubermanLab.com, go to the menu tab in the top right corner, scroll down to newsletter, and enter your email.
2:24:04 And I should emphasize that we do not share your email with anybody.
2:24:08 Thank you once again for joining me for today’s discussion with Dr. David Desteno.
2:24:12 And last but certainly not least, thank you for your interest in science.
Chào mừng đến với Huberman Lab Podcast, nơi chúng tôi thảo luận về khoa học và các công cụ dựa trên khoa học cho đời sống hằng ngày.
Tôi là Andrew Huberman, giáo sư Sinh học Thần kinh và Nhãn khoa tại Trường Y khoa Stanford.
Khách mời hôm nay của tôi là Tiến sĩ David DeSteno.
Tiến sĩ David DeSteno là giáo sư Tâm lý học tại Đại học Northeastern và là chuyên gia về khoa học đạo đức, tôn giáo, cũng như lợi ích sức khỏe của niềm tin vào Chúa và tôn giáo.
Nhiều người, có lẽ là phần lớn, xem khoa học và tôn giáo là loại trừ lẫn nhau. Hôm nay, Tiến sĩ DeSteno giải thích lý do tại sao quan điểm đó thực ra sai, và ông cũng chia sẻ dữ liệu cho thấy tôn giáo và cầu nguyện mang lại lợi ích lớn về tinh thần và thể chất.
Chúng tôi bàn về các cơ chế não thường dẫn con người đến việc tin vào Chúa và tôn giáo, và cố gắng giải quyết một số câu hỏi lớn thường xuất hiện quanh khoa học và tôn giáo. Ví dụ, có thể chứng minh sự tồn tại của Chúa không? Có thể bác bỏ được không? Nếu không, chúng ta nên nghĩ thế nào về phép màu, nguồn gốc sự sống, và cõi sau? Những câu hỏi “nhỏ” như vậy.
Chúng tôi cũng thảo luận ranh giới giữa nghi lễ và mê tín nằm ở đâu, và điều gì phân biệt tôn giáo với giáo phái. Ông còn chia sẻ rằng mặc dù hơn 100 tôn giáo mới xuất hiện mỗi năm — điều đó khiến tôi ngạc nhiên — rất ít trong số đó tồn tại được lâu. Điều đó thì không gây ngạc nhiên.
Ông còn đưa ra dữ liệu đáng chú ý về khi nào và bằng cách nào con người nói dối vì lợi ích cá nhân, và những thực hành đơn giản có thể biến kẻ nói dối thành người nói thật và làm cho con người nói chung trở nên đồng cảm hơn.
Để rõ ràng, Tiến sĩ DeSteno không cổ vũ tôn giáo. Ông là một nhà khoa học, và cách tiếp cận của ông là nghiên cứu một cách không thiên vị xem niềm tin vào Chúa và các thực hành tôn giáo có thể đem lại lợi ích cho cá nhân và nhóm như thế nào.
Nhờ ông, đó là một cuộc trò chuyện đáng chú ý mà tôi cũng tin là quan trọng, đặc biệt trong thời đại công nghệ AI và mạng xã hội phát triển nhanh chóng này. Tôi đã học được rất nhiều khi nói chuyện với ông về khoa học, Chúa và tôn giáo, và tôi chắc rằng các bạn cũng vậy.
Trước khi bắt đầu, tôi muốn nhấn mạnh rằng podcast này tách biệt với vai trò giảng dạy và nghiên cứu của tôi tại Stanford. Tuy nhiên, nó là một phần trong mong muốn và nỗ lực của tôi nhằm đem thông tin về khoa học và các công cụ liên quan đến khoa học đến công chúng mà không tính phí người tiêu dùng.
Phù hợp với chủ đề đó, tập hôm nay có nhà tài trợ.
Và bây giờ là phần trao đổi của tôi với Tiến sĩ David DeSteno.
Tiến sĩ David DeSteno, chào mừng ông.
Cảm ơn đã mời tôi, Andrew.
Với rất nhiều người, ý tưởng về khoa học và tôn giáo hay khoa học và Chúa là đối nghịch nhau, thậm chí có thể là thù nghịch tùy vào người bạn nói chuyện và cách họ trình bày. Điều đó, tôi nghĩ, có ý nghĩa với nhiều người, dù có theo tôn giáo hay không, chỉ vì nhìn bề ngoài, khoa học vốn đặt mục tiêu bác bỏ các giả thuyết, còn tôn giáo trong tâm trí hầu hết mọi người dựa trên niềm tin và đức tin vào những điều khó mà bác bỏ. Không hẳn là không thể, nhưng khó để bác bỏ. Mọi người luân phiên cố gắng chứng minh sự tồn tại của Chúa, cố gắng bác bỏ sự tồn tại của Chúa. Việc này đã diễn ra hàng thiên niên kỷ.
Để bắt đầu, tôi chỉ muốn biết, quan điểm của ông về sự tương thích giữa khoa học và, ta cứ nói là, niềm tin vào Chúa là gì? Bởi vì tôn giáo và niềm tin vào Chúa có thể tách rời nhau đôi chút. Chắc rồi. Và chúng ta sẽ nói tới điều đó. Nhưng để cho đơn giản, chúng ta biết chắc điều gì về sự tương thích hay không tương thích giữa cái mà chúng ta gọi là khoa học và niềm tin vào Chúa?
Với tôi, câu hỏi Chúa có tồn tại hay không không phải là một câu hỏi hữu ích. Điều đó không có nghĩa là nó không quan trọng. Như ông đã nói, người ta đã tranh luận về điều này hàng thiên niên kỷ. Nhưng nó không hữu ích, vì với tư cách là nhà khoa học, chúng ta không thể chứng minh được. Bất cứ nhà khoa học nào nói với bạn họ chắc chắn Chúa không tồn tại, bạn không nên nghe họ. Lý do tôi nói vậy là chúng ta, bạn và tôi, với tư cách nhà khoa học, sống nhờ dữ liệu. Chúng ta tiến hành thí nghiệm. Và đằng sau mọi thí nghiệm là chúng ta cố gắng thao tác một biến và xem nó có gây ra thay đổi hay không.
Khi nói về Chúa, bạn không thể làm thí nghiệm. Và vì thế, tôi sẽ nói rằng thiếu bằng chứng không phải là bằng chứng cho sự không tồn tại. Mọi người nghe điều đó nhiều và nó nghe có vẻ như một cách né tránh, nhưng trong trường hợp này thì không phải vậy. Nếu tôi thử nghiệm một loại thuốc mới, tôi có thể để người ta dùng thuốc và xem nó có chống được tác nhân gây bệnh hay không. Nếu nó không chống được tác nhân, tôi có thể nói, à, xem ra nó không hoạt động trong thí nghiệm này. Mỗi thí nghiệm có thể thất bại vì nhiều lý do. Có thể người ta không dùng thuốc đúng cách. Có thể nó chỉ hiệu quả với một nhóm người nhất định. Và vì thế bạn có thể thử lại nhiều lần trong các trường hợp khác nhau. Và bạn có thể dần xây dựng cảm nhận xem có bằng chứng cho thấy loại thuốc này có hiệu quả hay không theo thời gian. Và nếu trong mọi trường hợp nó đều không có tác dụng, bạn có thể nói, ừ, có lẽ không có gì ở đó.
Với Chúa, bạn thậm chí không thể tiến hành thí nghiệm. Tôi là một nhà tâm lý học. Phần lớn công việc của tôi là mời người vào phòng thí nghiệm, nghiên cứu cách cảm xúc thay đổi hành vi của họ. Tôi sẽ chia họ thành hai nhóm. Tôi sẽ cân bằng giới tính, ý thức hệ, trí thông minh và tất cả những thứ đó. Và với một nhóm, chúng tôi sẽ thay đổi trạng thái cảm xúc của họ và xem điều đó có khiến họ làm điều gì đó hay không. Với Chúa, bạn không thể thao tác Chúa nếu Chúa tồn tại, đúng không? Mọi người nói, “Ồ Dave, tôi đã cầu nguyện cho X, Y và Z, nhưng điều đó không xảy ra. Vậy nên Chúa chắc không tồn tại.” Và tôi nghĩ, bạn có biết tâm trí của Chúa không? Có thể Chúa chỉ giúp những người Chúa thích. Có thể Chúa chỉ giúp vào mỗi thứ Ba thứ ba. Tôi không biết.
Và nếu tôi không thể thao túng điều gì đó về tâm trí của Chúa, thì tôi không thể suy ra quan hệ nhân quả dựa vào việc Chúa tồn tại hay không tồn tại.
Vì thế tôi nghĩ câu hỏi Chúa có tồn tại hay không là câu hỏi mà khoa học không thể trả lời.
Ý tôi là, với tư cách một nhà khoa học, tôi sẵn lòng nói rằng tôi không thấy bằng chứng thực nghiệm nào cho thấy Chúa tồn tại.
Nhưng nếu không thể tiến hành thí nghiệm để chứng minh, thì nó vượt ngoài phạm vi của khoa học.
Và tất cả những gì nó làm là khiến chúng ta phân cực, đúng không?
Nó chia con người thành những phe như bạn đang nói.
Nhưng tôi nghĩ phần lớn mọi người — những người trên X — là những người cơ bản chủ nghĩa lên tiếng rằng khoa học là xấu, hoặc là những người vô thần mới cực đoan nói rằng tôn giáo là xấu.
Tôi nghĩ phần lớn mọi người sống ở một vị trí trung gian.
Và phần lớn người ta chấp nhận quan điểm rằng có thể có điều gì đó ở đó.
Chúng không nhất thiết mâu thuẫn với nhau.
Và tôi nghĩ trong suốt lịch sử nhiều lúc cũng vậy — ý tôi là, Giáo hội Công giáo tài trợ nghiên cứu. Họ có một đài thiên văn tuyệt vời để quan sát các hiện tượng thiên văn.
Đạt Lai Lạt Ma tài trợ cho ngành khoa học thần kinh để hiểu cách tâm trí vận hành.
Chúng tôi có Francis Collins trên chương trình, một trong những nhà di truyền học vĩ đại của thời đại chúng ta.
Đối với ông ấy, không có sự xung đột. Ông ấy tin vào Chúa. Chúa đã tạo ra tâm trí con người để chúng ta có thể tìm hiểu về những điều kỳ diệu trong tạo hóa của Chúa và cách thế giới vận hành.
Chúng không cần phải đối nghịch nhau.
Với tôi, tôi thích tạm gác câu hỏi đó sang một bên.
Điều tôi quan tâm là dữ liệu mà chúng ta sẽ nói đến, cho thấy việc gắn bó với tôn giáo làm cuộc sống của con người tốt hơn.
Và tại sao lại như vậy?
Tôi chắc chắn muốn đi sâu vào tất cả những thực hành mà người ta có thể áp dụng, nếu họ chọn làm vậy, mà theo nghiên cứu thực sự có thể làm cuộc sống tốt hơn.
Không chỉ cho họ mà cho nhiều người.
Để hỏi phiên bản thứ hai của câu hỏi đầu tiên, tôi tự hỏi bạn dung hòa thế nào với lập luận mà tôi thường nghe: người này nói, ừ thì, là sự sáng tạo. Người khác nói không, là tiến hóa. Lại có người hỏi, vậy ai tạo ra tiến hóa? Chắc hẳn là Chúa đã tạo ra tiến hóa.
Hoặc chúng ta có thể nói về nguồn gốc của vũ trụ. Bố tôi là nhà vật lý lý thuyết, và chúng tôi đã nói về chuyện này trước đây.
Và, bạn biết đấy, chúng tôi nói là, ừ thì, có thuyết Big Bang, rồi — nhưng chúng ta phải bắt đầu từ đâu đó.
Rồi ừ thì, bạn có một hỗn hợp các thứ, khi kết hợp lại bắt đầu tạo ra một thứ trật tự nào đó xây dựng trên một cấu trúc rồi lại tiếp — ừ thì, vậy cái gì đã khởi tạo điều đó?
Và cơ bản là, theo tôi, ai sẵn sàng ở lại trong cuộc tranh luận lâu nhất và bóc tách các lớp kia xa hơn nữa, họ không thắng, nhưng họ là người cuối cùng còn đứng trong cuộc tranh luận.
Và, bạn biết đấy, chắc chắn điều này đã được tranh luận chính thức, và có lẽ đã được tranh luận chính thức hàng thế kỷ, nếu không muốn nói là hàng nghìn năm.
Và đây là năm 2025, mọi người vẫn tranh luận chuyện này.
Ta đang chứng kiến sự hồi sinh của niềm tin tôn giáo.
Bạn cũng thấy điều đó trên X.
Bạn thấy nó trên mạng xã hội.
Bạn thấy nó ở nhiều nơi.
Và tôi nghĩ cũng có một sự quan tâm lớn đối với khoa học và niềm tin vào khoa học.
Vậy câu hỏi của tôi là, nếu chỉ đơn thuần là vấn đề ai sẵn sàng bóc tách các lớp xa nhất, tôi không nghĩ ta bao giờ sẽ có được câu trả lời.
Nhưng có phải tồn tại một lập luận hợp lý hay một lập luận phi lý nào đó mà người ta có thể chọn chấp nhận hoặc không chấp nhận, mà ít nhất có thể cho cá nhân cảm giác rằng họ đã tìm được câu trả lời cho riêng mình không?
Vì theo tôi có hai thái độ: một là bạn cho rằng, nếu điều đó không thể bị bác bỏ thì vẫn có khả năng; đã có khả năng thì vẫn là khả năng. Hoặc là bạn giữ quan điểm, trừ khi bạn chứng minh được cho tôi, quên đi — tôi sẽ không tin.
Và nó chỉ trở thành một vòng lặp bất tận của con người tranh luận với con người, có lẽ đó là điều Chúa muốn.
Bạn đã chạm đúng vấn đề. Đó là lý do tôi nói đây không phải một câu hỏi hữu ích cho khoa học, bởi vì khi bạn có thể nêu một phát hiện, ví dụ như tiến hóa, điều mà chúng ta biết là đúng, rồi nói, ồ, có thể đó là cách Chúa vận hành, thì nếu bạn cứ tạo ra những lối thoái để giải thích mọi thứ, rất khó để lập luận một cách chặt chẽ, đúng không?
Ý tôi là, các nhà khoa học sống với khái niệm có thể bị bác bỏ — chúng ta có thể bác bỏ điều gì đó không?
Nhưng nếu bạn nói, ồ, vâng, điều đó bị bác bỏ, nhưng có lý do khiến nó bị bác bỏ, vì Chúa đã làm theo một cách khác, thì nó chỉ trở thành, như bạn nói, một cuộc tranh luận vô tận.
Khi tôi còn là sinh viên đại học, tôi luôn quan tâm tới những câu hỏi như, ý nghĩa của việc làm một người tốt là gì? Làm sao để bạn phát triển thịnh vượng? Làm sao để tìm thấy hạnh phúc?
Và tôi đã cố gắng quyết định giữa việc học lịch sử các tôn giáo và trở thành một nhà tâm lý học.
Cuối cùng tôi quyết định trở thành nhà tâm lý học vì tôi có thể thu thập dữ liệu chứ không chỉ bàn cãi về những điều bạn đang nói.
Nhưng điều tôi nhận ra theo thời gian là những thứ mà chúng ta tìm thấy làm cuộc sống tốt hơn cho người ta — những truyền thống này — họ không thể tiến hành các thử nghiệm ngẫu nhiên có kiểm soát, nhưng họ đã trực giác nhận ra từ lâu.
Và thế nên với tôi, điều tôi thích nói với mọi người là, vâng, tôn giáo là về niềm tin, nhưng cũng là về những gì bạn làm, hiểu không?
Và vì vậy, đúng là có nhiều người thực sự không tin vào Chúa. Có nhiều người Do Thái là vô thần, nhưng vẫn tham gia sâu sắc vào các thực hành của họ, và điều đó có xu hướng làm cuộc sống tốt hơn.
Vậy để tôi nói tại sao tôi nghĩ điều này là có thể hợp lý. Bạn có thể đưa ra một lý lẽ hợp lý để tin vào điều đó.
Cái điều bạn gợi ý bắt nguồn từ một cái gọi là “cuộc cược của Pascal” — Pascal là một trong những nhà toán học và triết học vĩ đại.
Ông lập luận rằng nếu Chúa tồn tại và bạn chọn tin vào Chúa, bạn có thể có sự sống đời đời.
Pascal là người theo Thiên Chúa giáo, nên đây là Chúa trong đạo Thiên Chúa mà chúng ta đang nói tới.
Và ông nói, bản chất của việc được sinh ra là bạn bị buộc phải tham gia vào cược này. Bạn phải chơi trò chơi.
Bạn có nên theo tôn giáo hay không?
Ồ, nếu có một cơ hội rằng bạn có thể được sống đời đời một cách thú vị, ngay cả cơ hội nhỏ nhất ấy cũng vượt trội hơn bất kỳ niềm vui nào bạn có được trên trái đất.
Vì vậy nếu bạn chọn không tin vào Chúa, đúng là bạn có thể có lối sống phóng túng hơn ở đây, nhưng niềm vui thu được từ đó kém xa so với điều kia.
Và vậy nó có ý nghĩa theo lý thuyết quyết định, đúng không?
Giá trị kỳ vọng của hạnh phúc sẽ lớn hơn, nếu hạnh phúc là vô hạn.
Vì thế Pascal nói rằng bạn nên tin vào Chúa.
Nhưng mọi người lại nói, ừ, còn nếu tôi tin rằng xác suất có đời sống vĩnh cửu bằng không thì sao?
Hoặc nếu tôi chọn sai tôn giáo thì sao?
Có rất nhiều tôn giáo thờ vị Chúa sai.
Và điều Pascal nhận ra vào thời của ông là bạn có thể giải quyết vấn đề này nếu tôn giáo cũng mang lại lợi ích ngay ở hiện tại nữa.
Và điều chúng ta thấy là đúng như vậy.
Để tôi cho bạn một ví dụ.
Dữ liệu dịch tễ học cho thấy những người tham gia vào tôn giáo — không chỉ nói “tôi tin vào Chúa”, mà thực sự gắn bó với đức tin — trong khoảng 15–20 năm, làm giảm tỷ lệ tử vong do mọi nguyên nhân khoảng 30%.
Nó giảm tử vong do ung thư và bệnh tim mạch khoảng 25%, giảm lo âu và trầm cảm, tăng cảm giác có ý nghĩa và cảm giác rằng cuộc sống của họ đang thịnh vượng.
Đó là điều đã đưa tôi đến sứ mệnh ngày nay của tôi là cố gắng tìm kiếm và tuyển chọn các cuộc đối thoại giữa khoa học và tôn giáo.
Bạn không thể tranh luận chống lại những dữ liệu đó.
Ngay từ lâu, người ta đã nói những nghiên cứu đó được làm theo cắt ngang, đúng không?
Và bạn sẽ nói — bạn nhìn vào những người đi đến lễ và những người không đi, và bạn thấy người ta khỏe mạnh hơn khi họ đi lễ.
Vì vậy bạn có thể nói, ồ, tôn giáo làm cho người ta khỏe hơn.
Nhưng có một giả thuyết thay thế quan trọng, đúng không?
Có thể những người thật sự ốm hoặc trầm cảm không thể ra khỏi giường để đi lễ được.
Đó luôn là một vấn đề.
Bây giờ có một công trình tuyệt vời của một nhà dịch tễ học, Tyler Vanderweel, từ Trường Y tế Công cộng Harvard.
Ông ấy theo dõi hàng nghìn, hàng nghìn người theo chiều dọc vì bạn không thể tiến hành một thử nghiệm ngẫu nhiên có kiểm soát.
Tôi không thể nói, Andrew, ngày mai, nếu bạn tin vào Chúa, tôi muốn bạn ngừng.
Hoặc, bạn biết đấy, Dave, ngày mai nếu bạn không tin vào Chúa thì bắt đầu đi nhà thờ.
Về mặt đạo đức, bạn không thể làm thế.
Nhưng điều bạn có thể làm là theo dõi mọi người theo thời gian khi họ trở nên sùng đạo hơn hoặc ngừng sùng đạo, rời khỏi đức tin, v.v.
Và đó là những gì ông ấy tìm thấy.
Và không chỉ là cộng đồng.
Bạn biết đấy, một kiểu chỉ trích khác mà ông ấy đã gặp là, này Dave, những lợi ích về sức khỏe đó chỉ là do cộng đồng thôi.
Nếu họ tham gia một câu lạc bộ chơi bowling, theo ẩn dụ “bowling alone” của Robert Putnam, họ cũng sẽ có cùng lợi ích sức khỏe.
Những gì bạn thấy trong dữ liệu là kích thước hiệu ứng, về cơ bản là mức độ, bạn nhận được bao nhiêu giá trị cho đồng tiền bỏ ra.
Đúng, ở trong cộng đồng, tham gia câu lạc bộ, có mạng lưới xã hội chặt chẽ hơn khiến bạn khỏe mạnh và hạnh phúc hơn.
Nhưng độ lớn hiệu ứng lớn hơn ở cộng đồng tôn giáo, đúng không?
Họ đang làm một số điều trong những cộng đồng đó.
Và tôi nghĩ chính các thực hành họ làm mới là quan trọng.
Và ngay cả ở người trưởng thành trẻ tuổi, nơi chúng ta thấy mức độ lo âu và trầm cảm tăng, ngay cả các thực hành cá nhân, những thứ như cầu nguyện và thiền, cũng thể hiện như những cách đệm và bảo vệ chống lại chúng.
Bạn có quan sát thấy các hiệu ứng đó ở nhiều tôn giáo không?
Chúng có giống nhau đối với Cơ đốc giáo, Do Thái giáo, Hồi giáo không?
Và chúng ta cũng có thể nói về các phân nhánh bên trong mỗi tôn giáo đó.
Đó là một câu hỏi hay.
Những dữ liệu này không phải của tôi.
Đây là dữ liệu từ Tyler Vanderbilt và những người khác.
Họ chưa khảo sát mọi tôn giáo.
Nhưng khi họ nhìn qua một số đức tin, đó là một phát hiện khá ổn định.
Tôi muốn dừng nhanh để cảm ơn nhà tài trợ của chúng tôi, Our Place.
Our Place làm những nồi, chảo và các dụng cụ nấu ăn khác mà tôi thích nhất.
Đáng ngạc nhiên là các hợp chất độc hại như PFAS hay gọi là “hóa chất vĩnh cửu” vẫn được tìm thấy trong 80% chảo chống dính, cũng như dụng cụ, thiết bị và vô số sản phẩm nhà bếp khác.
Như tôi đã nói trước đây trong podcast này, PFAS hay những “hóa chất vĩnh cửu” như Teflon có liên quan đến các vấn đề sức khỏe lớn như rối loạn nội tiết, rối loạn hệ vi sinh đường ruột, vấn đề sinh sản và nhiều vấn đề sức khỏe khác.
Vì vậy thật sự rất quan trọng cố gắng tránh chúng.
Đó là lý do tôi rất ủng hộ Our Place.
Sản phẩm của Our Place được làm từ vật liệu chất lượng cao nhất và hoàn toàn không chứa PFAS và các chất độc hại.
Tôi đặc biệt thích Titanium Always Pan Pro của họ.
Đây là chảo chống dính đầu tiên được làm mà không dùng hóa chất nào và không có lớp phủ.
Thay vào đó, nó sử dụng titanium nguyên chất.
Điều này có nghĩa là nó không có những “hóa chất vĩnh cửu” có hại và không bị suy giảm hay mất tác dụng chống dính theo thời gian.
Nó cũng rất đẹp.
Tôi rán trứng trong Titanium Always Pan Pro gần như mỗi sáng.
Thiết kế cho phép trứng chín hoàn hảo mà không dính chảo.
Tôi cũng nấu bánh mì kẹp, bít tết trong đó, và nó tạo lớp cháy cạnh rất đẹp trên thịt.
Nhưng một lần nữa, không có gì dính vào nó, nên rất dễ vệ sinh, và thậm chí có thể cho vào máy rửa bát.
Tôi thích nó và tôi sử dụng nó gần như liên tục.
Our Place bây giờ có một dòng đầy đủ dụng cụ nấu Titanium Pro sử dụng công nghệ chống dính bằng titanium lần đầu trong loại này.
Vì vậy nếu bạn đang tìm nồi chảo không độc hại, bền lâu, hãy vào fromourplace.com/Huberman và dùng mã Huberman khi thanh toán.
Với thời gian dùng thử 100 ngày không rủi ro, miễn phí vận chuyển và trả hàng miễn phí, bạn có thể trải nghiệm bộ đồ nấu tuyệt vời này mà không có rủi ro.
Tập hôm nay cũng được tài trợ bởi Element.
Element là một loại nước điện giải có mọi thứ bạn cần và không có những thứ bạn không cần.
Điều đó có nghĩa là các chất điện giải — natri, magiê và kali — với liều lượng chính xác, nhưng không có đường.
Duy trì đủ nước là rất quan trọng cho chức năng tối ưu của não và cơ thể.
Ngay cả một mức độ mất nước nhẹ cũng có thể làm giảm hiệu năng nhận thức và thể chất.
Cũng rất quan trọng là bạn phải bổ sung đủ chất điện giải.
Các chất điện giải — natri, magiê và kali — rất cần thiết cho chức năng của tất cả tế bào trong cơ thể bạn, đặc biệt là tế bào thần kinh.
Pha Element vào nước giúp bạn rất dễ đảm bảo rằng mình được cấp đủ nước và đủ chất điện giải.
Để chắc chắn rằng tôi nhận được lượng nước và chất điện giải hợp lý, tôi hòa một gói Element vào khoảng 16–32 ounce nước khi vừa mới thức dậy vào buổi sáng, và tôi uống đó gần như là việc đầu tiên trong buổi sáng.
Tôi cũng sẽ uống Element hòa trong nước trong bất kỳ hoạt động thể chất nào tôi đang làm, đặc biệt vào những ngày nóng khi tôi ra nhiều mồ hôi và mất nước cùng chất điện giải.
Element có rất nhiều hương vị ngon.
Tôi thích vị mâm xôi.
Tôi thích vị cam chanh.
Hiện tại, Element có vị chanh lemonade phiên bản giới hạn mà thật sự rất ngon.
Tôi ngại phải nói là tôi thích vị này hơn tất cả những vị khác, nhưng vị chanh này đứng ngang hàng với những vị yêu thích khác của tôi, đó là mâm xôi hoặc dưa hấu.
Một lần nữa, tôi không thể chỉ chọn một vị.
Tôi thích tất cả.
Nếu bạn muốn thử Element, bạn có thể vào drinkelement.com/Huberman để nhận một gói mẫu Element miễn phí khi mua bất kỳ hỗn hợp đồ uống Element nào.
Lặp lại, đó là drinkelement.com/Huberman, để nhận gói mẫu miễn phí.
Tôi định hỏi bạn điều này sau, nhưng giờ tôi sẽ hỏi bạn luôn.
Có vẻ hợp lý khi hỏi bạn bây giờ suy nghĩ của bạn về chuyện ấm trà của Russell là gì — điều này được người hướng dẫn sau tiến sĩ của tôi dạy, người ấy là một kẻ vô thần kiên định.
Được rồi.
Và tôi sẽ không bao giờ quên cuộc trò chuyện này.
Ông ấy nói, ông ấy là một người vô thần.
Tôi đã có những câu hỏi về điều đó.
Tôi tin vào Chúa.
Tôi nên nói rõ điều đó ngay bây giờ.
Hồi đó, có lẽ tôi còn lưỡng lự hơn.
Nhưng sâu thẳm, tôi đã viết trong nhật ký rằng tôi tin vào Chúa từ khi còn nhỏ, và giờ tôi vẫn tin.
Ông ấy nói, à, có cái này, ông mô tả nó như một ấm trà thiên thể, và ông đưa cho tôi ví dụ về ấm trà thiên thể đó, điều mà đối với ông là một lập luận hợp lý cho lý do ông là một người vô thần.
Tôi đã tra cứu.
Không phải gọi là ấm trà thiên thể.
Nó được gọi là ấm trà của Russell.
Vậy là ông ấy gọi sai.
Russell là đúng.
Đây là nội dung, và tôi đang diễn giải lại từ một thứ tôi lấy trên Internet, nhưng tôi đã kiểm chứng là chính xác theo ấm trà của Russell.
Ấm trà của Russell là một phép ẩn dụ do triết gia Bertrand Russell đưa ra nhằm minh họa rằng gánh nặng chứng minh về mặt triết học thuộc về người đưa ra những khẳng định không thể bị bác bỏ bằng thực nghiệm, chứ không phải là chuyển gánh nặng bác bỏ đó sang người khác.
Russell áp dụng ẩn dụ này cụ thể trong bối cảnh tôn giáo.
Ông viết rằng nếu ông khẳng định mà không đưa ra bằng chứng rằng có một cái ấm trà nhỏ đến mức kính thiên văn không nhìn thấy được đang quay quanh mặt trời ở đâu đó trên quãng không gian giữa Trái Đất và sao Hỏa,
thì ông không thể mong đợi ai tin ông chỉ vì khẳng định của ông không thể bị chứng minh là sai.
Vậy điều này phần nào đưa chúng ta quay lại phần đầu của cuộc trò chuyện.
Bạn nghĩ sao về chuyện này?
Nhiều người đi quanh với ấm trà của Russell trong đầu, nói rằng, bạn biết đấy, gánh nặng chứng minh thuộc về người đưa ra khẳng định,
chứ không phải người khác phải mang một niềm tin vì điều đó không thể bị bác bỏ.
Điều đó tùy thuộc vào quan niệm khoa học của bạn.
Còn tôi, tôi có xu hướng suy nghĩ theo cách này.
Tôi là một nhà tâm lý học.
William James, cha đẻ của tâm lý học, rất quan tâm đến tôn giáo.
Ông diễn đạt điều này hơi khác một chút.
Ông có khái niệm gọi là “overbelief” — một niềm tin mà bằng chứng còn thiếu.
Không phải là nó bị phản bác.
Mà là bằng chứng thiếu.
Nhưng niềm tin đó vẫn cảm thấy đúng và dẫn đến những kết quả tích cực.
Và đối với ông, nếu hai tiêu chí đó đúng thì việc chấp nhận niềm tin đó là hợp lý.
Và đó về cơ bản là cách ông đến với tôn giáo.
Vì vậy tôi nghĩ, một lần nữa, cả hai triết lý đó đều có thể hợp lý.
Bạn phải tự lựa chọn.
Không có cái nào đúng hơn cái kia.
Nó dựa trên triết lý khoa học của bạn.
Và đối với tôi, câu hỏi cuối cùng luôn là vấn đề đức tin.
Có rất nhiều người đang cố lập luận — tôi nghĩ đến cuốn Believe của Ross Douthat — họ cố chứng minh rằng việc tin tôn giáo là hợp lý vì, à, gọi là luận cứ tinh chỉnh.
Hãy nhìn vào tất cả các tham số trong thế giới này về trọng lực và các hệ số vật lý khác.
Nếu chúng không được tinh chỉnh chính xác như vậy, sự sống sẽ không thể tiến hóa ở đây.
Và xác suất để chúng tình cờ được tinh chỉnh đúng như vậy là rất thấp.
Rồi người ta lại nói, được, nhưng có thể có hàng trăm triệu vũ trụ khác, phải không, và giả thuyết đa vũ trụ, nên việc chúng ta có được vũ trụ như hiện tại không có gì lạ.
Vì vậy tôi nghĩ sẽ không bao giờ có bằng chứng thuyết phục tuyệt đối.
Những lập luận, những triết lý này có thể đưa bạn đến một điểm nhất định, nhưng để bước sang bước cuối cùng của tin hay không tin thì đó là đức tin, theo một hướng hay hướng kia.
Và một lần nữa, đó là lý do tôi nghĩ các nhà khoa học nên giữ ở lĩnh vực của mình.
Ngay cả Richard Dawkins, người vô thần nổi tiếng nhất, cũng sẽ nói ông không thể hoàn toàn chắc chắn rằng Chúa không tồn tại.
Tuy nhiên ông ấy hành xử như thể Chúa không tồn tại và thúc giục bạn đừng tin.
Với tôi, tôi nghĩ đừng làm vậy.
Khi chúng ta nói về những thực hành này, về cách chúng dẫn đến sức khỏe và hạnh phúc, tôi không thể nói chắc cho bạn biết liệu chúng có được truyền cảm hứng bởi một Đấng Tạo Hóa quan tâm đến tạo vật và đưa cho họ một bản đồ hoặc một hướng dẫn sử dụng để làm cho cuộc sống tốt hơn hay không.
Hay liệu đó là những thích nghi văn hóa được con người khám phá qua hàng thiên niên kỷ.
Nhưng chúng ta không cần phải trả lời câu đó để tôn trọng chúng và nghiên cứu cách chúng hoạt động và xem chúng ta có thể học được gì từ chúng.
Và nếu chúng ta không sẵn sàng làm điều đó, theo tôi, chúng ta đang làm chậm lại tiến trình khoa học về sự thịnh vượng của con người.
Trong cùng một tinh thần, tôi nghĩ về vị trí mà tôi đã ở trong vài năm gần đây khi làm công tác giáo dục y tế cộng đồng, giáo dục khoa học đại chúng — bạn biết đấy, tôi từ lâu đã ủng hộ ý tưởng rằng có những công cụ hành vi thực sự có ích.
Những thứ như thiền, kỹ thuật thở, chắc chắn là tập thể dục, có thể cả việc tiếp xúc với lạnh có chủ ý, tiếp xúc với nóng, xông hơi, v.v.
Tôi cũng ủng hộ thuốc kê đơn và tính hữu ích của chúng trong một số trường hợp, đúng không?
Và tôi ủng hộ một số hợp chất không kê đơn. Chúng ta gọi chúng là thực phẩm bổ sung, nhưng đó là những hợp chất mà ngày nay ngày càng nhiều người sẽ nói, vâng, có thể nên uống chút vitamin D.
Người ta có thể đang dùng omega-3.
Có thể thì không.
Có thể bạn nghĩ bất cứ thứ gì bác sĩ không kê đơn hoặc mẹ bạn không kê đơn thì không có giá trị.
Nhưng tôi cho rằng tất cả những thứ này đều hữu ích cho việc thúc đẩy sức khỏe.
Tôi cũng có quan điểm tương tự khi nói đến khái niệm rằng niềm tin tôn giáo hay thậm chí niềm tin mạnh mẽ vào Chúa, cầu nguyện, v.v., có thể hữu ích.
Với tôi, những thứ này không loại trừ lẫn nhau.
Và tôi nghĩ vì lý do nào đó, và có thể là do khác biệt thế hệ, tôi nghĩ có một thế hệ đi trước tôi mà đối với họ, nếu một viên thuốc không do bác sĩ kê đơn thì chắc hẳn là thuốc lừa đảo. Và điều đó thật nực cười nếu bạn nghĩ về thực tế rằng, bạn biết đấy, vào thập niên 1970 và 80, đã có một phong trào lớn cố gắng đưa thiền vào các trường đại học.
Và những người đó bị xa lánh; những chất ảo giác — họ bị cho là trò của quỷ.
Người ta bị sa thải.
Bây giờ, tôi có thể nói với bạn rằng hàng chục, nếu không phải hàng trăm triệu đô la tiền thuế đang được dùng để nghiên cứu các chất ảo giác trong các phòng thí nghiệm tại các trường đại học lớn như trường của bạn và trường của tôi và một loạt trường khác ở Mỹ và trên toàn thế giới.
Vì vậy những gì một thời bị coi là phù thủy và khoa học giả thường trở thành đề tài của một nghiên cứu riêng biệt.
Tất nhiên, với các điều kiện được kiểm soát, bạn sẽ hiểu rõ hơn những thứ đó có thể và không thể làm gì.
Nhưng tôi nghĩ chúng ta đang đến thời điểm mà tôn giáo và khoa học sẽ bắt đầu được nhìn nhận bằng sự nghiêm ngặt khoa học.
Và tôi nghĩ điều đó sẽ đem lại sự chấp nhận nhiều hơn về Chúa và tôn giáo liên quan tới cách tâm trí vận hành và sức khỏe tinh thần.
Tôi đồng ý với bạn.
Nhưng hãy nói về thế hệ lớn tuổi hơn đó vì bạn nói đúng.
Tôi cũng có nhiều người như vậy trong gia đình, những người nếu bác sĩ không kê đơn thì không dùng.
Nhưng ngay cả trong giai đoạn khi những người đó còn trẻ, các công ty dược phẩm — và tôi tranh luận điều này trong cuốn sách của mình — các công ty dược có công nghệ để tạo ra đủ loại thuốc, nhưng họ không biết nên tìm ở đâu.
Vậy họ làm gì?
Họ cử người đến các nền văn hóa truyền thống trên khắp thế giới để tìm các chất mà, giả sử, các nền văn hóa truyền thống nói rằng có thể giúp con người.
Lúc đó người ta gọi đó là thăm dò sinh học.
Và, bạn biết đấy, chắc chắn nhiều thứ trong số đó không có tác dụng, nhưng một số thì có.
Và từ những thứ đó, chúng ta đã tìm được các loại thuốc hóa trị tuyệt vời, các thuốc giảm đau, v.v.
Và chúng ta đã không thể làm điều đó nếu không buông bỏ cái kiêu ngạo rằng một số trí tuệ truyền thống có thể là vô giá trị.
Vì vậy những gì tôi ủng hộ là một từ nghe thật tệ.
Nhưng thay vì “bioprospecting” (thăm dò sinh học), tôi gọi nó là “religioprospecting”, đúng không?
Chúng ta nên quay trở lại những truyền thống này, tìm các thực hành đó, làm đúng như bạn nói, nghiên cứu chúng theo phương pháp khoa học, điều mà tôi hoàn toàn ủng hộ và tin tưởng với tư cách là một nhà khoa học, và xem chúng làm được gì.
Và những gì chúng ta đang phát hiện, chúng có thể làm được nhiều điều.
Hãy kể cho chúng tôi về một số phát hiện đó vì chúng thực sự nổi bật về những thực hành cụ thể và các hệ thống niềm tin có thể làm được gì trong việc cải thiện sức khỏe thể chất và tinh thần của chúng ta.
Và tôi tò mò khi chúng ta có cuộc trò chuyện đó nếu bạn có thể nhấn mạnh nơi nào đôi khi đó là một tác dụng tích cực — một điều tích cực mới được tạo ra — trái với nơi mà bạn cá nhân có thể xem dữ liệu cho thấy nhiều hơn là khi người ta thực hiện những thực hành đó, nó không cho phép não đi vào con đường mặc định của lo lắng, v.v.
Bởi vì tôi nghĩ hầu hết mọi người có thể chấp nhận rằng căng thẳng có hại cho não và cơ thể, căng thẳng quá mức có hại cho não và cơ thể.
Và vì vậy bất cứ khi nào chúng ta thay thế một suy nghĩ hoặc một hành vi bằng một thứ khác, bạn có khả năng loại bỏ khả năng rằng trạng thái mặc định đó là căng thẳng, phải không?
Vì vậy tôi đang yêu cầu bạn làm điều này bây giờ bởi vì tôi nghĩ rằng các tác dụng tích cực trong khoa học đôi khi dường như hiển nhiên, như, ồ, bạn có thể cầu nguyện trong một số phút nhất định hoặc thiền, bạn sẽ có một hiệu ứng.
Nhưng cũng có câu hỏi về chi phí cơ hội là gì.
Bạn đã không làm gì trong năm phút đó mà có thể đã có hại?
Và có một lý do tôi đặt vấn đề theo cách này mà chúng ta sẽ tới sau một chút.
Được rồi.
Để tôi đưa cho bạn hai ví dụ, và tôi sẽ bắt đầu với một cái thực sự đã kéo tôi vào con đường này.
Tôi có một sinh viên tên Paul Condon, giờ là một giáo sư ở Oregon, và anh ấy rất quan tâm đến thiền.
Và ngay cả khi bạn đọc New York Times hay The Atlantic, họ sẽ nói với bạn, ồ, thiền sẽ hạ huyết áp của bạn.
Nó sẽ tăng điểm số chuẩn hóa.
Nó sẽ tăng khả năng điều hành (executive control).
Nó làm tất cả những điều đó, và điều đó thật tuyệt.
Nhưng nếu bạn nói chuyện với các nhà sư, họ sẽ nói đó không phải là lý do vì sao nó được tạo ra, đúng không?
Có lẽ là truyền miệng, nhưng câu nói rằng Đức Phật nói, “Tôi chỉ dạy một thứ và chỉ một thứ duy nhất,” đó là chấm dứt khổ đau.
Và thiền là một công cụ mà Đức Phật tin sẽ giúp con người làm điều này.
Và vì vậy khi chúng tôi nhìn xung quanh, tôi là một nhà tâm lý xã hội, nên tôi nghiên cứu hành vi.
Không có bằng chứng cho điều đó.
Và vì vậy chúng tôi quyết định sẽ đưa điều này ra kiểm nghiệm.
Và chúng tôi tuyển những người chưa từng thiền trước đó, và họ hoặc bị đặt vào danh sách chờ hoặc họ đến trong tám tuần tới một không gian linh thiêng trên khuôn viên trường, nơi họ được hướng dẫn thiền dưới sự dẫn dắt của một vị lạt ma Phật giáo.
Và cô ấy đã tạo, bạn biết đấy, những bài tập cho họ và file MP3 để họ có thể về nhà luyện tập. Sau tám tuần, chúng tôi mời từng người quay lại phòng thí nghiệm. Chúng tôi nói với họ rằng chúng tôi sẽ đo trí nhớ của bạn, chúng tôi sẽ đo chức năng điều hành của bạn, về cơ bản là khả năng kìm chế các xung động của chính bạn. Đó không phải là thí nghiệm chính. Thí nghiệm thật ra diễn ra ở phòng chờ của phòng thí nghiệm.
Khi bạn vào phòng thí nghiệm, có một phòng với ba ghế. Hai ghế đã có người ngồi, và đó là diễn viên mà chúng tôi thuê. Những người tham gia nghĩ họ chỉ là những người khác đang ngồi chờ trong phòng. Vậy là còn một ghế trống, người tham gia sẽ ngồi vào ghế cuối cùng. Khoảng hai hoặc ba phút sau, một người đi từ hành lang vào, cũng là diễn viên làm việc cho chúng tôi, chống nạng, mang một trong những chiếc giày cố định mà bạn mang khi bị gãy chân. Thật ra không bị gãy, nhưng trông cô ấy đang rất đau. Cô ấy vào phòng, cả ba ghế đều đã có người. Lúc đó cô ấy sẽ dựa lưng vào tường, rên rỉ một chút vì đau. Và điều chúng tôi muốn quan sát là liệu có ai giúp cô ấy không?
Hai diễn viên ngồi trên ghế chúng tôi dặn là hãy cư xử như khi bạn ở trên tàu điện ngầm, đúng không? Bạn không muốn nhường ghế. Đừng nhìn người đó, cắm cúi vào điện thoại, phớt lờ họ. Chúng tôi tạo ra một tình huống mà người khác không giúp đỡ. Câu hỏi của chúng tôi là liệu người tham gia ngồi ở ghế thứ ba có thực sự giúp người đó không.
Ở điều kiện đối chứng, những người không thiền, khoảng 15% trong số họ đứng lên và nói, “Ồ, bạn muốn ghế của tôi à? Tôi giúp gì được cho bạn không? Tôi cầm đồ cho bạn nhé?” Ở nhóm thiền, gần 50% người làm như vậy. Chúng tôi đã tăng gấp ba lần tỷ lệ mà ai đó cảm thấy thương xót trước người khác đang đau và sẵn sàng giúp đỡ họ. Đó là một hiệu ứng khá lớn trong khoa học hành vi. Đó là một nghiên cứu nhỏ, và chúng tôi đã nhân rộng nó.
Chúng tôi cũng đã làm trong một tình huống ai đó khiêu khích bạn. Ở tình huống này, những người đã thiền hoặc không thiền đến phòng thí nghiệm, và có một mô hình thí nghiệm được thiết kế để khơi gợi cơn giận. Cách nó vận hành là bạn dành năm phút để viết một câu chuyện về mục tiêu đời mình. Sau đó bạn phải trình bày điều này trước người tham gia khác, mà họ không biết người đó là diễn viên của chúng tôi. Người ấy nghe xong rồi nói, “Thật sao? Đó là kế hoạch của bạn à? Điều đó chẳng có ý nghĩa gì cả,” đúng không? Đây là một mô hình do một nhà nghiên cứu về tức giận tên Tom Denson phát triển. Chúng tôi biết nó kích hoạt phản ứng giận liên quan đến trục HPA, nên nó được xác nhận rất tốt.
Người tham gia hoặc thiền, hoặc ở điều kiện đối chứng là một hành động thay thế. Họ đã luyện tập bằng chương trình rèn luyện não Lumosity một thời gian. Và chúng tôi thấy rằng sau đó họ được cho cơ hội để trừng phạt người kia. Tôi sẽ không đi quá chi tiết, nhưng họ nghĩ có một cách để khiến người này chịu đau. Những người không thiền sẵn sàng gây cho anh ta một lượng đau không nhỏ. Tất nhiên điều đó không thực sự xảy ra, nhưng họ nghĩ là như vậy. Những người đã thiền thì từ chối gây đau cho anh ta. Họ vẫn nói rằng việc anh ta làm là sai. Họ muốn nói chuyện với anh ta và nói anh ta sai. Nhưng họ cho rằng tạo thêm đau khổ không phải là cách để giải quyết. Đối với chúng tôi, đây là bằng chứng cho thấy những thực hành này khiến bạn tử tế hơn, nhân ái hơn.
Còn nó cứu bạn khỏi điều gì về mặt stress? Đây không phải là công trình của tôi, nhưng có nhiều nghiên cứu về cầu nguyện. Khi người ta cầu nguyện, đặc biệt nếu bạn tụng những lời cầu nguyện chính thức — không phải khi bạn chỉ trò chuyện với Chúa — nhưng nếu bạn lần chuỗi mân côi hay tụng các kinh của Ấn Độ giáo hay bất kỳ lời cầu nguyện theo công thức nào, thì thường nó làm giảm nhịp thở của bạn. Không chỉ giảm nhịp thở, nó còn có xu hướng kéo dài thời gian thì thở ra. Và điều này áp dụng cho thiền cũng vậy. Điều đó đem lại gì? Bạn nói nhiều về các kỹ thuật thở trên chương trình của mình, đúng không? Việc đó làm tăng trương lực dây thần kinh vagus, giảm nhịp tim. Nó đặt cơ thể vào trạng thái không mong đợi có mối đe dọa hay thách thức trong môi trường, trạng thái muốn giao tiếp và cởi mở với xã hội hơn. Nó làm giảm phản ứng cortisol. Về cơ bản là, vâng, bạn đang nói những lời, nhưng nó đang giảm stress trong cơ thể bạn. Ngay cả khi bạn cầu nguyện về những điều làm bạn phiền lòng, những điều khiến bạn buồn hay lo lắng, bằng cách lặp đi lặp lại những lời cầu nguyện đó, các tín hiệu truyền dọc dây thần kinh vagus. Bằng cách kéo dài thì thở ra, bằng cách làm chậm nhịp thở, nó báo cho tâm trí bạn rằng bạn an toàn, mọi thứ ổn. Nhờ đó nó giảm stress.
Khi bạn nhìn vào dữ liệu từ Tyler Vanderbilt mà tôi đã nhắc về những người trẻ hay cầu nguyện, tại sao nó giảm stress? Về cơ bản đó là một cách tăng trương lực vagus ngay trong khoảnh khắc đó. Và nó giúp bạn ngồi với những ý nghĩ về những điều làm phiền bạn trong khi về sinh lý cơ thể bạn đang báo rằng bạn an toàn.
Cảm ơn bạn đã nhắc mọi người rằng các tín hiệu truyền lên dọc dây thần kinh vagus bên cạnh việc dây thần kinh vagus điều khiển việc làm chậm nhịp tim khi bạn thở ra. Bởi vì tôi nghĩ chúng ta nghe nhiều về con đường vagus, và hầu hết mọi người hiểu sai. Bạn nói chính xác rồi. Có rất nhiều thông tin truyền lên từ cơ thể. Và điều đó thực sự giúp trả lời câu hỏi mà tôi thắc mắc trước khi vào cuộc trò chuyện này, mà tôi sẽ kể bằng cách giai thoại về cách tôi đi tới đó. Bạn gái hồi trung học của tôi theo Chính Thống Giáo Hy Lạp. Có nhiều người Hy Lạp trong gia đình chúng tôi.
Và không giống phim My Big Fat Greek Wedding, nhưng cũng không hoàn toàn khác khi tới đó, bạn biết đấy, vào Lễ Phục sinh của người Hy Lạp, mọi người đập đĩa và tất cả những lễ hội đó.
Nhưng một điều tôi học được khi dành thời gian với những người trong cộng đồng Chính Thống Hy Lạp là trong gia đình họ có rất nhiều cầu nguyện.
Cũng có nhiều người sử dụng tràng hạt lo lắng, bạn biết đấy, những chuỗi hạt mà người ta hay dùng.
Nó không khác mấy so với fidget spinner, đúng không?
Nhưng thường thì khi niệm kinh, điều này phổ biến hơn ở thế hệ lớn tuổi, trong gia đình và bạn bè của cô ấy.
Và cũng có nhiều mê tín được nhắc đến trong bộ phim đó.
Nhưng thực sự có khá nhiều mê tín.
Vì thế tôi hỏi cô ấy, tôi đã hỏi tại sao lại nhiều mê tín như vậy? Tại sao lại dùng tràng hạt?
Và cô ấy nói, ồ, vì việc đó thay thế những gì tâm trí sẽ làm nếu bạn không thao tác những hạt ấy và thực hiện, bạn biết đấy, kiểu hoạt động mê tín.
Những hoạt động mê tín, miễn là chúng không chi phối cả đời bạn, thì thay thế những thứ tệ hơn nhiều.
Những suy nghĩ u ám hơn, nhưng là những ý tưởng đáng sợ hơn về những điều khủng khiếp mà bạn không muốn xảy ra.
Vì vậy đó là việc thay thế tất cả những thứ đó bằng các chủ đề lặp lại, thực sự là những vòng lặp suy nghĩ mà, tất nhiên, họ có thể phá vỡ được và tương tác.
Tôi không có ý nói tất cả người Hy Lạp đều như vậy, nhân tiện nhé.
Tôi yêu văn hóa Hy Lạp.
Tôi thích đồ ăn.
Tôi nghĩ họ là những người tuyệt vời.
Nhưng rất thú vị là, ít nhất trong văn hóa đó, họ đã chấp nhận, cái gọi là mê tín được phần nào chấp nhận.
Một lần nữa, điều này phần nào mang tính thế hệ — tràng hạt, cầu nguyện và nghi lễ, bạn biết đấy, tất cả những thứ này hòa quyện vào nhau một cách liền mạch.
Bạn sẽ không nói, ồ, họ đang dùng tràng hạt, rồi họ làm những hoạt động mê tín hoặc niệm thứ gì đó một cách mê tín.
Nhưng, bạn biết đấy, tất cả đều hòa vào văn hóa theo cách khiến họ trông là những người rất hạnh phúc, tôi phải nói vậy.
Rất nhiều lúc họ vui vẻ.
Nhiều lắm.
Ý tôi là, cách tôi thích nghĩ về những nghi lễ này, như bạn vừa nói, là chúng thực sự là những thực hành tinh vi liên quan tâm-trí.
Bạn biết đấy, chúng ta là một nền văn hóa muốn có mẹo sống.
Cho tôi mẹo sống để tôi có thể học nhiều hơn.
Cho tôi mẹo sống để tôi tiết kiệm tiền hoặc giảm cân.
Nghi lễ giống như những gói mẹo sống tinh vi.
Nếu một mẹo sống giống như việc chơi một nốt đơn trên piano, một nghi lễ thì như một bản giao hưởng.
Để tôi cho bạn một ví dụ bắt nối với những gì bạn đang nói.
Một trong những điều ai rồi cũng phải trải qua, không may, là chúng ta sẽ phải chịu tang vào một lúc nào đó.
Chúng ta sẽ mất ai đó và sẽ có nỗi đau.
Vì thế tôi quan tâm đến việc xem xét các nghi lễ thương tiếc, đúng không?
Và một điều mà hầu như tất cả tôn giáo đều làm khi ai đó qua đời là gì?
Bạn tưởng niệm người đó và điều đó có vẻ bình thường.
Nhưng khi bạn nghĩ kỹ thì điều đó khá kỳ lạ vì nếu tôi vừa mất một công việc mà tôi yêu thích hoặc nếu vợ tôi vừa quyết định bỏ tôi,
tôi sẽ không muốn hàng ngày nghĩ về việc người đó tuyệt vời thế nào hoặc công việc đó tuyệt vời ra sao vì nó sẽ làm tăng nỗi đau.
Nhưng đối với người đã mất thì nó lại có tác dụng ngược lại.
Vậy nên George Bonanno, một trong những nhà nghiên cứu hàng đầu về đau buồn ở Columbia, nói rằng một trong những dự đoán lớn nhất về việc ai có thể vượt qua nỗi đau thành công — và ý tôi là nỗi đau không quá dữ dội hoặc không kéo dài đến mức tê liệt — là ai có thể củng cố những ký ức tích cực về người đã khuất.
Bạn càng làm tốt điều đó, bạn càng có thể làm được điều đó, bạn sẽ càng vượt qua nỗi đau thành công.
Và rồi bạn nói về mê tín.
Nếu bạn nhìn vào nghi lễ thương tiếc của người Do Thái gọi là shiva — và tôi không nói đây là mê tín, nhưng có những yếu tố mà một số người cho là lạ.
Như khi ai đó qua đời, bạn che gương.
Tại sao phải che gương?
Có rất nhiều nghiên cứu trong tâm lý học cho thấy khi bạn nhìn vào gương, bất cứ cảm xúc nào bạn đang có sẽ trở nên mãnh liệt hơn.
Vì vậy nếu bạn vui và nhìn vào gương, bạn sẽ thấy vui hơn.
Nếu bạn buồn, bạn sẽ buồn hơn.
Đó là dữ liệu vững chắc?
Đó là dữ liệu vững chắc từ những năm 1970 hoặc 80.
Thú vị đấy.
Vì vậy họ đã tạo ra sự kích thích cảm xúc cho người ta.
Họ có một nhóm nhìn vào gương và nhóm thì không.
Họ đo cảm xúc sau đó.
Luôn luôn tăng lên.
Selfie.
Tôi chỉ đùa thôi.
Và vì chỉ đơn giản che gương vào thời điểm bạn đang cảm thấy buồn bã và đau buồn mãnh liệt, nó làm giảm điều đó.
Trong thời kỳ shiva, bạn cũng không được tập trung vào bản thân.
Vì vậy bạn không được cạo râu.
Bạn không được mặc bộ đồ đẹp nhất.
Có những nghiên cứu cho thấy giảm tập trung vào bản thân, tập trung vào bạn và nhu cầu của bạn, thực sự làm giảm nỗi đau buồn.
Cũng vậy, mỗi ngày trong bảy ngày shiva, cộng đồng của bạn phải đến nhà bạn.
Và những lời cầu nguyện được đọc trong cái gọi là minyan, là một nhóm tối thiểu 10 người.
Mọi người đến và họ sẽ đọc kinh cùng nhau.
Và khi họ đọc kinh, họ hay lắc lư cùng nhịp và nói cùng những lời ấy cùng nhịp.
Đó là điều trong tâm lý học chúng tôi gọi là đồng bộ vận động.
Đồng bộ vận động là gì?
Đơn giản là di chuyển cơ thể đồng bộ với người khác.
Trong phòng thí nghiệm của tôi, chúng tôi đã chỉ ra rằng nếu chúng tôi đưa người ta đến và cho họ tham gia vào đồng bộ vận động.
Ví dụ, giả sử bạn và tôi, Andrew, chưa quen nhau.
Chúng ta ngồi xuống.
Bạn đeo tai nghe.
Tôi đeo tai nghe.
Và trước mặt chúng ta là một miếng cảm ứng nhỏ.
Thực ra nó không phải cảm ứng, nhưng trông giống một miếng đệm nhỏ.
Và chúng tôi phát tiếng.
Và bạn phải gõ vào miếng đệm mỗi khi nghe tiếng.
Và ở một vài điều kiện, chúng tôi cho những người chưa từng gặp nhau này.
Ở đây, nó là tiếng đồng thời, nên họ gõ cùng lúc.
Trong những trường hợp khác, chúng hoàn toàn ngẫu nhiên, nên chúng chẳng đồng bộ chút nào. Thông qua cả một loạt trò rắc rối mà tôi sẽ không đi sâu vào, điều xảy ra tiếp theo là một trong những người đó bị đặt vào tình huống cần giúp để hoàn thành một nhiệm vụ, hoặc họ sẽ bị mắc kẹt ở đó lâu và không được công nhận trong nghiên cứu này. Nếu chúng ta gõ nhịp cùng nhau, mọi người báo cáo là họ cảm thấy gắn kết hơn với người kia. Họ cảm thấy đồng cảm hơn với hoàn cảnh của người đó. Và tăng khoảng 30% họ sẵn sàng ra tay giúp người đó, dành thời gian chia sẻ một phần gánh nặng cho người kia. Bây giờ, nếu bạn hỏi họ tại sao họ làm vậy, họ sẽ nói, bạn biết đấy, tôi có cảm giác mình hẳn phải biết người này. Có thể anh ta là bạn cùng lớp kỳ trước, hoặc có thể là người tôi gặp ở một bữa tiệc nào đó. Nhưng hành động đồng bộ ấy là một tín hiệu cho tâm trí rằng hai người này có liên kết. Chúng ta phần nào thấy điều này khi nhìn đàn chim hay đàn cá — bạn thấy một tổng thể lớn hơn, ngay cả khi đó là những cá thể riêng lẻ, bởi vì chúng di chuyển cùng nhau. Vì vậy đó là một dấu hiệu cổ xưa trong tâm trí rằng chúng ta được kết nối. Mọi người không nhận thức rõ điều đó, nhưng họ vẫn cảm nhận được kết nối và không giải thích được, nên họ tự dựng một câu chuyện cho nó.
Chuyện gì xảy ra khi bạn ngồi Shiva và đọc những lời cầu nguyện? Bạn được bao quanh bởi ít nhất mười người đang làm cùng bạn, cùng nhịp. Điều đó sẽ làm gì? Nó sẽ gia tăng sự đồng cảm và lòng trắc ẩn mà bạn cảm thấy. Điều đó cũng xảy ra trong cộng đồng tôn giáo nói chung. Như tôi đã nói trước đó về lý do tại sao tác động của cộng đồng tôn giáo tốt hơn? Thường thì bạn đang làm gì? Các bạn cùng hát. Cùng cầu nguyện. Cùng ngồi và cùng quỳ. Đó là một tín hiệu tinh vi gửi tới tâm trí rằng các bạn gắn kết hơn, và nó sẽ tăng sự đồng cảm lẫn nhau.
Khi tôi làm hướng dẫn viên trại hè lúc học đại học, thật kinh ngạc khi thấy sự chuyển đổi giữa ngày đầu bẽn lẽn, ngượng ngùng của bọn trẻ, rồi bạn cho chúng cùng hát hoặc tụ tập quanh lửa trại một buổi tối. Đến ngày hôm sau, gần như như thể họ đã biết nhau cả năm trời. Có nhiều yếu tố khác cũng tác động, nhưng điều đó thật đáng chú ý, và tôi tin rằng hệ thần kinh dễ liên kết với nhau tương đối nhanh nếu được cho cơ hội phù hợp — vâng, chúng sẽ điều chỉnh theo nhau. Cơ hội phù hợp đó vốn có trong loài của chúng ta; đàn cá có hệ “đường bên” (lateral line). Chúng đo các tín hiệu điện của nhau mà không cần cố ý. Tôi nghĩ ở con người — chúng ta hay nhấn mạnh quá mức mức độ mà điều này xảy ra qua lời nói. Tôi nghĩ nó xảy ra nhiều hơn qua những biểu hiện cơ thể, và vài năm trước chúng tôi có mời một chuyên gia về sự tiến hóa của lời nói loài người tới đây, Eric Jarvis, người — ừ, xin lỗi, không phải Columbia mà là Rockefeller. Tôi suýt khiến ông ấy phật ý ở New York. Ông ấy sẽ không nói như vậy. Và Eric là một vũ công rất điêu luyện bên cạnh những công trình khoa học tuyệt vời của ông. Ông nói với tôi rằng người ta hiện tin, dựa trên di truyền học, giải phẫu học và những bằng chứng khác, rằng âm nhạc phát triển trước cả ngôn ngữ nói, điều đó có lý. Vì vậy hát và nhảy múa là những hình thức ngôn ngữ cổ xưa hơn về mặt tiến hóa, và lời nói xuất phát từ đó. Nên hợp lý khi chúng ta kết nối với nhau theo cách ấy.
Bạn đề cập đến việc người ta ngồi Shiva trong Do Thái giáo. Những hoạt động nào khác trong các tôn giáo khác quanh việc thương tiếc mà ông thấy có mục đích tương tự? Tôi đã từng đến một buổi lễ tang kiểu Ireland, đó chắc chắn là một trải nghiệm khác hẳn, mọi người cười, kể chuyện cười và kể chuyện. Cũng có khóc nữa. Chắc chắn là có thương tiếc, nhưng theo một cách rất khác. Tôi tin bạn lớn lên theo Công giáo. Đúng vậy. Vậy còn một vài hình thức thương tiếc khác trong các tôn giáo thì sao? Ừ, thật buồn cười. Bạn bè Do Thái của tôi luôn nói, vâng, chúng tôi biết tổ chức tang lễ tốt. Và tôi nghĩ điều đó đúng. Theo quan sát của tôi, nghi thức Shiva có đủ các thành phần đúng đắn. Và với tôi, việc đọc điếu văn xảy ra trong mọi đức tin. Điều tôi thích nói là có những điểm hội tụ trong những việc này, đúng không? Nếu bạn là nhà nhân chủng học văn hóa, bạn thấy sự tiến hóa hội tụ về những điều văn hóa mà chúng ta làm để đặt cơ thể mình vào tư thế phù hợp. Hoặc nếu bạn là người có đức tin, bạn có thể nói, Chúa quan tâm đến tạo vật của Ngài. Và vì thế chúng ta đều thể hiện ra cùng một cách. Nên những thực hành giống nhau sẽ có ý nghĩa. Nhưng một vài nhóm có thể đã tìm ra nhiều hơn nhóm khác. Tôi nghĩ, ý tôi là, việc đọc điếu văn là điều lớn nhất.
Ở vài đám tang kiểu Ireland, họ che gương. Họ có một câu chuyện thần học hoàn toàn khác giải thích tại sao họ làm vậy. Họ nói vì sao? Tôi nghĩ là để xua đuổi linh hồn xấu. Tôi không rõ. Nhưng trong một số nghi lễ Hindu cũng có việc đó. Vì vậy tôi nghĩ điều đó luôn là về việc cùng nhau tụ họp.
Trong nghi thức thương tiếc của người Trung Quốc, có sự tập trung vào việc thờ cúng tổ tiên. Khi ai đó chết, vâng, họ chuyển sang một cõi khác như thiên đường. Nhưng ở đó người ta duy trì mối quan hệ. Có thứ gọi là, họ gọi là—tôi không biết từ tiếng Trung là gì, nhưng người ta gọi là “tiền âm” hay “tiền cho ma”. Nếu bạn muốn tỏ lòng kính trọng với tổ tiên và giữ liên lạc với họ, bạn có thể ra cửa hàng mua những tờ tiền bằng giấy trông giống tiền thật nhưng không phải tiền thật. Đó là một loại tiền giấy bạn đốt. Khi khói bay lên, nó đưa đến họ nơi họ đang ở. Họ có thể dùng để mua vật dụng. Bạn có thể mua điện thoại di động được gấp kiểu origami bằng giấy, đốt nó đi và nó sẽ đến với họ. Điều đó có thể nghe lạ, nhưng thực chất nó là cách giữ mối quan hệ đó, không hoàn toàn mất người ấy, giữ lại ký ức tích cực. Và vẫn cảm thấy như họ còn trong đời bạn. Bởi vì một trong những khó khăn lớn nhất của con người, bạn biết đấy, là chúng ta là loài sống theo xã hội.
Khi chúng ta cảm thấy cô đơn, khi mất một người, về mặt tâm lý đó rất đau đớn.
Nếu kéo dài, về mặt sinh lý cũng gây hại cho chúng ta.
Thì bất cứ điều gì giúp chúng ta cảm thấy mối quan hệ đó vẫn được duy trì, thay vì chỉ là mất mát, đều giúp chúng ta tránh được stress và nỗi cô đơn đi kèm.
Và đó là một dạng nghi thức thương tiếc khác mà tôi đã thấy.
Tôi muốn nghỉ nhanh để cảm ơn nhà tài trợ của chương trình, AG1.
AG1 là một loại đồ uống chứa vitamin, khoáng chất và probiotic, đồng thời còn có prebiotic và adaptogen.
Như nhiều người biết, tôi đã dùng AG1 hơn 13 năm nay.
Tôi phát hiện ra nó từ năm 2012, rất lâu trước khi tôi có podcast, và kể từ đó tôi uống mỗi ngày.
Trong 13 năm qua, AG1 vẫn giữ hương vị gốc. Họ đã cập nhật công thức, nhưng hương vị thì luôn như xưa.
Và bây giờ, lần đầu tiên, AG1 có ba hương vị mới: vị berry, vị cam/quýt và vị nhiệt đới.
Tất cả các hương vị đều sử dụng nguyên liệu chất lượng cao ở liều lượng chính xác để cùng hỗ trợ hệ vi sinh đường ruột, hỗ trợ sức khỏe miễn dịch, và hỗ trợ năng lượng tốt hơn cùng nhiều lợi ích khác.
Vậy giờ bạn có thể tìm được hương vị AG1 mà mình thích nhất.
Mặc dù tôi luôn thích hương vị gốc của AG1, đặc biệt khi tôi pha với nước và một chút nước chanh hoặc nước cốt chanh xanh — đó là cách tôi dùng gần như 13 năm qua — giờ tôi đặc biệt thích hương vị berry mới.
Nó rất ngon và tôi không cần phải thêm chanh hay nước cốt chanh nữa.
Nếu bạn muốn thử AG1 và các hương vị mới này, bạn có thể vào drinkag1.com/Huberman để nhận ưu đãi đặc biệt.
Hiện tại AG1 đang tặng bộ chào mừng AG1 gồm năm gói du lịch miễn phí và một chai vitamin D3K2 miễn phí.
Một lần nữa, hãy vào drinkag1.com/Huberman để nhận bộ chào mừng gồm năm gói du lịch miễn phí và một chai vitamin D3K2 miễn phí.
Tập hôm nay cũng được tài trợ bởi 8Sleep.
8Sleep làm các tấm bọc đệm thông minh có khả năng làm mát, sưởi ấm và theo dõi giấc ngủ.
Một trong những cách tốt nhất để đảm bảo một đêm ngủ ngon là đảm bảo nhiệt độ môi trường ngủ phù hợp.
Bởi vì để rơi vào và duy trì giấc ngủ sâu, thân nhiệt của bạn thực ra phải giảm khoảng 1 đến 3 độ.
Và để tỉnh dậy cảm thấy sảng khoái và tràn đầy năng lượng, thân nhiệt của bạn cần tăng khoảng 1 đến 3 độ.
8Sleep tự động điều chỉnh nhiệt độ giường của bạn trong suốt đêm theo nhu cầu riêng biệt của bạn.
8Sleep vừa ra mắt mẫu mới nhất, Pod5, và Pod5 có một số tính năng quan trọng mới.
Một trong những tính năng mới gọi là Autopilot.
Autopilot là một bộ động cơ AI học theo kiểu ngủ của bạn để điều chỉnh nhiệt độ môi trường ngủ của bạn qua các giai đoạn ngủ khác nhau.
Nó cũng nâng đầu bạn nếu bạn đang ngáy, và thực hiện các điều chỉnh khác để tối ưu hóa giấc ngủ.
Phần đế của Pod5 còn có một loa tích hợp đồng bộ với ứng dụng 8Sleep và có thể phát âm thanh hỗ trợ thư giãn và phục hồi.
Thư viện âm thanh có bao gồm một số kịch bản NSDR — Non-Sleep Deep Rest — mà tôi đã hợp tác với 8Sleep để thu âm.
Nếu bạn chưa biết, NSDR là nghe một đoạn âm thanh hướng dẫn bạn thư giãn sâu toàn thân kết hợp với vài bài tập thở rất đơn giản.
Đây là một công cụ cực kỳ hiệu quả mà bất kỳ ai cũng có thể có lợi ngay từ lần đầu và mỗi lần sử dụng.
Nếu bạn muốn thử 8Sleep, hãy vào 8sleep.com/Huberman để được giảm tới $350 cho Pod5 mới.
8Sleep giao hàng tới nhiều quốc gia trên thế giới, bao gồm Mexico và UAE.
Một lần nữa, đó là 8sleep.com/Huberman để tiết kiệm tới $350.
Chúng ta đang nói về Chúa và tôn giáo.
Hai điều đó tách rời nhau thế nào về mặt lợi ích của niềm tin?
Chẳng hạn, liệu có bao giờ người ta làm thí nghiệm tìm một nhóm người thường xuyên cầu nguyện với Chúa nhưng không theo bất kỳ thực hành tôn giáo cụ thể nào không?
Có thể họ tự nhận là Cơ đốc nhân hay Do Thái hay bất kỳ tôn giáo nào, nhưng họ đều cầu nguyện đều đặn.
Họ sẽ nói, vâng, tôi cầu nguyện mỗi tối hoặc tôi cầu nguyện mỗi sáng, so với những người thực sự tiếp nhận cầu nguyện — như bạn đã nhắc trước đó — không chỉ là trò chuyện với Chúa mà còn là lắng nghe.
Tôi luôn nghĩ cầu nguyện có thể là hai thứ.
Nó có thể là một cuộc trò chuyện với Chúa.
Nó cũng có thể chỉ là lắng nghe, mà một số người có thể nói, à, đó chỉ là thiền.
Nhưng, tôi không biết, có khi bạn gửi một câu hỏi lên Chúa rồi xem phản hồi thế nào.
Không, có những phần của cầu nguyện chỉ đơn giản là lắng nghe sâu và ngồi trong im lặng.
So với việc đọc Kinh Thánh, so với việc đọc Torah hay bất kỳ kinh điển nào.
Điều gì được biết về những điều đó?
Đã có những nghiên cứu, như tôi đã nói, xem xét cầu nguyện nói chung và cầu nguyện chính thức.
Ý tôi là, có cảm nhận rằng — cho nên, có hai câu hỏi. Hãy để tôi giải quyết câu đầu tiên trước, đó là: có sự khác biệt giữa Chúa và tôn giáo hay không?
Vì nước Mỹ là một quốc gia theo Thiên Chúa giáo, tôi nghĩ hầu hết chúng ta, khi nghĩ về tôn giáo, có khuynh hướng nghĩ theo khía cạnh Cơ đốc giáo, nơi niềm tin, nơi các tín điều rất quan trọng.
Ở đa số nơi trên thế giới, tôn giáo liên quan nhiều đến những gì bạn làm hơn là những gì bạn tin, đúng không?
Là những nghi lễ là gì? Chúng thấm vào đời sống hàng ngày của bạn ra sao?
Và đó là lý do, như tôi đã nói, có nhiều người Do Thái mà là vô thần, có nhiều người Hindu tôi biết cũng là vô thần, nhưng họ tham gia các thực hành và hưởng lợi từ chúng.
Vậy tôi nghĩ hai thứ đó có thể tách rời nhau.
Cũng có những người tin vào Chúa nhưng không đến bất kỳ buổi lễ nào và không thực hành gì cả. Họ nói, ồ vâng, tôi tin vào Chúa, nhưng tôi không tham gia những việc này.
Và khi bạn nhìn vào lợi ích sức khỏe của những người đó, thì không có. Bạn phải tham gia tích cực vào các thực hành.
Vậy nên tôi nghĩ hai thứ đó có thể tách rời.
Về cầu nguyện, nhớ là tôi đã kể với bạn về chuyện đồng bộ vận động (motor synchrony). Có những nghiên cứu về nó, và về cách nó khiến bạn cảm thấy thông cảm/đồng cảm hơn với người khác.
Có những nghiên cứu cho thấy khi bạn thực hiện đồng bộ vận động một mình so với đồng bộ vận động trong bối cảnh cầu nguyện thì khác nhau.
Đó là những nghiên cứu mà người ta chỉ nghe nhạc và cùng nhau nhảy hoặc cùng chuyển động, so với những trường hợp họ tụng niệm cùng nhau — những bài tụng có ý nghĩa với họ và đức tin của họ và diễn đạt các nguyên tắc của đức tin.
Bạn sẽ thấy hiệu ứng của đồng bộ vận động tăng lên, có cường độ lớn hơn khi những phần ý nghĩa của việc cầu nguyện được bao gồm.
Tại sao lại như vậy?
Như tôi đã nói trước, đó là một thực hành kết hợp tâm và thân.
Vì vậy, việc chuyển động theo cùng nhịp thời gian, đồng bộ vận động, đưa cơ thể bạn vào trạng thái dễ tiếp nhận hơn những thông điệp về cộng đồng hay sự hòa hợp, thay vì cảm thấy căng thẳng, khi cơ thể bạn nói “không, có mối đe dọa ở đây”, còn tâm trí bạn lại nói “không, Dave, hãy cư xử tốt và tiếp cận những người này”.
Và theo nghĩa đó, kết hợp các yếu tố tín điều, các yếu tố niềm tin với thực hành sẽ dẫn đến hiệu ứng lớn hơn so với chỉ thực hành một mình.
Bạn thấy điều tương tự với thiền, đúng không?
Thiền, nhiều người ngồi ở nhà với ứng dụng của mình, một mình. Đó không phải là cách thiền vẫn được làm. Truyền thống thì nó được làm trong một sangha, trong một cộng đồng tu tập. Và như bạn đã nói trước, tại sao điều đó quan trọng? Bởi vì khi chúng ta hít thở cùng nhau, nhịp thở của chúng ta sẽ điều hòa lẫn nhau. Và nó tạo ra cảm giác đồng bộ để xây dựng cộng đồng.
Vì vậy, tôi nghĩ việc thêm vào những thông điệp, những giá trị mà các tôn giáo tôn vinh vào thực hành thân-tâm sẽ đặt bạn vào tình huống tạo ra tính cộng hưởng (synergism). Và đó là điều khiến tôi lo ngại khi chúng ta cố tách rời một số thành phần.
Psychedelic là một ví dụ điển hình. Psychedelic theo truyền thống, dù là ayahuasca hay psilocybin, được dùng trong bối cảnh nghi lễ nơi bạn có một thầy pháp, người qua việc tụng niệm hay tiếng trống hay bất cứ phương thức nào, tạo ra một tình huống khiến cơ thể rất thư giãn và cảm thấy an toàn. Và vào lúc đó, bạn mới dùng chất psychedelic.
Chúng tôi có mời Michael Pollan lên chương trình của tôi, và khi ông nói, ông bảo tôi: “Dave, điều quan trọng nhất khi bạn dùng psilocybin là bạn phải cảm thấy an toàn tuyệt đối.” Bởi vì khi khoảnh khắc tan rã bản ngã đến, nó có thể đẹp đẽ hoặc có thể kinh hoàng. Và nếu bạn không cảm thấy an toàn, nó có thể đi theo hướng xấu. Và, bạn biết đấy, dữ liệu cho thấy khoảng 25% chuyến trải nghiệm là xấu, khoảng 8% tệ đến mức cần phải can thiệp về sức khỏe tâm thần. Và vì vậy, bạn có thầy pháp bên bạn, bạn trải qua kinh nghiệm tan rã cái ngã, bạn thấy bất cứ điều gì mình sẽ thấy, và người đó giúp bạn tái hội nhập và hiểu được trải nghiệm đó.
Ở Hopkins, nơi họ làm công việc rất tốt, họ không có thầy pháp tôn giáo, nhưng họ có một người hướng dẫn. Người hướng dẫn ở bên bạn. Bạn hình thành một mối quan hệ với người này trong suốt chuyến trải nghiệm. Người đó ở đó với bạn. Họ sẽ đặt tay lên tay bạn. Họ ở đó để giúp bạn hiểu và giữ cho bạn cảm thấy an toàn. Họ đóng vai trò giống như một thầy pháp. Nhưng nếu bạn ở Brooklyn, bạn biết đấy, dùng psilocybin cùng mấy hipster địa phương ở Brooklyn mà không có “khung” — tức bối cảnh an toàn — để giữ bạn an toàn, thì khả năng bạn có kết quả xấu là khá lớn.
Vì vậy, đối với tôi, trả lời dài cho câu hỏi về cầu nguyện: tôi nghĩ chúng ta có những “khung” của nghi lễ và các lý tưởng tôn giáo kết hợp với nhau một cách cộng hưởng. Và khi bạn tách những thứ đó ra, câu hỏi là: liệu chúng có còn hiệu quả như trước? Hoặc nếu không, trong một số trường hợp liệu có nguy hiểm không?
Một vài điều. Trước hết, đúng, psilocybin có thể rất đáng sợ. Tôi có thể xác nhận điều đó, cũng như LSD. Bạn có từng có một chuyến xấu không? Tôi không khuyên làm vậy, nhưng khi còn trẻ, quá trẻ, tôi từng thử nghiệm với psilocybin và LSD, có vài trải nghiệm tốt, rồi sau đó vài trải nghiệm thực sự tồi tệ khiến tôi cơ bản bỏ hẳn chúng trong một thời gian dài. Rồi sau này tôi trở lại trong một bối cảnh đúng đắn với hỗ trợ trị liệu, trải nghiệm hoàn toàn khác, nhưng psilocybin vẫn khiến tôi thấy sợ mỗi lần.
Nhưng phần hội nhập là thực sự then chốt. Nó vô cùng quan trọng. Rất quan trọng. Chúng ta có thể nói dài về psychedelics, nhưng tôi chỉ muốn nhắc ngay bây giờ, vì tôi sẽ quay lại chuyện này sau, một người bạn của tôi rất sùng đạo, là một tín hữu Cơ đốc, rất am hiểu Kinh Thánh, nghiên cứu Kinh Thánh, rất nghi ngại về psychedelic hoặc thậm chí lo ngại về việc người ta sử dụng psychedelic. Không phải vì họ “chống Cơ đốc”, mà bởi vì có ý tưởng rằng trong hành trình psychedelic dường như các thế lực xấu thực sự có thể nhìn thấu vào vô thức của bạn.
Điều đó có vẻ hoang đường và kỳ quặc, nhưng chúng ta cũng có thể bàn về psychedelic theo khía cạnh các thụ thể serotonin mà chúng kích hoạt. Vì vậy ta có thể tiếp cận đề tài này từ nhiều góc độ khác nhau, nhưng điều thú vị là khi người ta nói về hành trình psychedelic — như bạn vừa làm — luôn có con đường phân kỳ: bạn có thể có một trải nghiệm rất ý nghĩa và tích cực, hoặc nó có thể bao gồm những yếu tố đáng sợ mà, nếu không được hội nhập đúng cách, có thể gây hại. Vì vậy ý tưởng rằng một số thành phần của tôn giáo có thể coi đó là nguy hiểm, gán cho nó là tà ma hay ác quỷ, v.v., không nằm ngoài những gì chúng ta đã quan sát được về mặt khoa học hay lâm sàng.
Đúng vậy, và tôi nghĩ bạn có thể biết điều này hơn tôi vì bạn là nhà thần kinh học. Tôi nghĩ một số công trình gần đây nhất về psychedelic cho thấy, dùng một phép ẩn dụ đơn giản, về cơ bản nó làm nới lỏng tâm trí, đúng không? Nó mở lại những giai đoạn quan trọng cho việc học hỏi, và vì thế những thứ trở nên cứng nhắc và tưởng như cố định trong não bạn bỗng có tính linh hoạt trở lại. Và những thông điệp bạn nhận được vào thời điểm đó có thể có ảnh hưởng lớn hơn và bị chi phối nhiều hơn bởi hoàn cảnh so với bất kỳ thời điểm nào khác.
Và nếu bạn không có một khuôn khổ an toàn cho tôn giáo, vâng, nó có thể dẫn bạn đi theo những hướng rất rắc rối.
Nhưng điều tôi thấy thú vị về nó là, bạn biết đấy, người ta thường nói về khoảnh khắc khi mọi thứ tốt đẹp, về cái chết cái tôi như một trải nghiệm siêu việt, nơi bạn cảm thấy kết nối với mọi thứ và một tình yêu lớn.
Và nếu nhìn vào các truyền thống huyền bí, nơi tất cả đều được thiết kế để đưa bạn đến điểm đó, thì theo truyền thống có cái gọi là các nhánh tay phải và nhánh tay trái.
Nhánh tay phải là những nhánh sâu gắn vào các tôn giáo mà chúng ta thường không thấy nhiều lắm vì chúng dành cho những người sống đời chiêm niệm. Ví dụ, trong truyền thống Kitô giáo có một dòng truyền thống “đạo đức” mà chúng ta quen thuộc hơn, v.v.
Và vì vậy, bằng việc thực hành thiền định lâu dài, rèn luyện kỹ năng qua nhiều năm, bạn có thể đưa tâm trí mình đến điểm đó để có cảm giác cái chết cái tôi.
Các truyền thống tay trái thì là con đường nhanh và dễ, đúng không? Thay vì học thực hành lâu dài, bạn có thể uống thuốc và cũng đến được đó.
Và điều thú vị với tôi là cả hai đều là con đường, và bản thân các tôn giáo, ngay cả khi không có chất hóa học, cũng có cách để những ai muốn đi theo đạt được trải nghiệm siêu việt này.
Nhưng họ luôn lo ngại hơn một chút về các nhánh tay trái vì lý do bạn nói, bởi vì họ không có thực hành và hướng dẫn lâu dài và chúng có thể xảy ra xấu với người ta và dẫn đến vấn đề.
Vì vậy, với điều đó, tôi có thể thấy người ta giải thích như là ảnh hưởng của ma quỷ. Vâng.
Tôi nghĩ cũng nên biết rằng đôi khi người ta có thể có một trải nghiệm rất tốt với các chất gây ảo giác, nhưng nếu không có tích hợp phù hợp hoặc nếu tần suất sử dụng quá cao, đôi khi các vấn đề có thể nổi lên vài tuần hoặc vài tháng sau. Nó không phải lúc nào cũng chỉ là họ có một trải nghiệm tồi tệ ngay lập tức. Và về tổng thể, tôi khá lạc quan về các chất gây ảo giác như một công cụ lâm sàng. Vâng. Tôi hy vọng chúng sẽ sớm được FDA chấp thuận. Tôi hy vọng việc FDA chấp thuận sẽ yêu cầu có hỗ trợ trị liệu đúng đắn để chúng được dùng trong lâm sàng.
Nhưng dù sao, các chất gây ảo giác có liên quan tới tôn giáo và niềm tin vào Chúa, tôi nghĩ vậy, bởi vì, như bạn đã chỉ ra, chúng có khuynh hướng làm hạ mực nước của tâm trí có ý thức và đưa chúng ta vào những trạng thái vô thức mà tôi nghĩ nhiều người cũng đạt được qua cầu nguyện và thiền định. Nhưng như bạn đã nói, điều đó mất thời gian lâu hơn nhiều.
Lý do tôi đề cập tới khái niệm linh hồn xấu là vì nhiều tôn giáo có thành tố về thiện và ác. Và chúng ta có xu hướng giả định rằng những lực đó được trình bày như những thứ ở bên ngoài chúng ta. Bạn biết đấy, bạn có một vị thần và một con quỷ, đúng không? Và họ đang chiến đấu với nhau.
Tôi phải cho rằng một phần của điều đó bắt nguồn từ ý tưởng rằng chúng ta cũng hiểu rằng bộ não con người có các mạch circuit mang tiềm năng cho điều tốt và tiềm năng cho điều xấu. Và những điều đó tồn tại ở một số người — có đủ ức chế từ trên xuống hoặc những gì đến từ sự nuôi dạy tốt và trải nghiệm thời thơ ấu tốt và v.v., hoặc chỉ là cấu tạo bẩm sinh khiến người ta hành xử tồi tệ trở nên rất không khả thi.
Nhưng có nhiều thí nghiệm được thực hiện sau Thế chiến II trong lĩnh vực của bạn, lĩnh vực tâm lý học, tập trung vào chứng minh, thực sự, rằng trong hoàn cảnh thích hợp, hầu như bất kỳ ai cũng có thể tham gia vào hành vi xấu hoặc ít nhất là hành vi tàn nhẫn. Gần đây ta ít nói về những thí nghiệm đó vì chúng bị coi là không phù hợp về mặt chính trị.
Nhưng phải chăng đó là các thí nghiệm Milgram, những thí nghiệm — tôi nghĩ được thực hiện ở Yale — nơi mọi người —
Phải, thí nghiệm Milgram.
Đó là những thí nghiệm nơi người ta thực sự tin rằng họ đang gây ra đau đớn dữ dội cho người khác và họ bị dẫn tới mức tăng dần đến khi họ gây ra nỗi đau dữ dội cho người khác, đến mức mà sau này mọi người rất sốc — không phải là chơi chữ — khi nhận ra rằng chính họ đã làm điều đó. Rằng họ là người điều khiển lượng và cường độ đau đớn ấy lên người khác chỉ vì họ được bảo làm vậy.
Bây giờ, tôi nhận ra những thí nghiệm đó hơi gây tranh cãi. Nhưng tôi nghĩ đã có đủ minh chứng cho thấy con người có tiềm năng làm điều xấu đối với người khác trong hoàn cảnh thích hợp để chúng ta có thể chấp nhận rằng ít nhất bộ não con người có cấu trúc để đi tới đó.
Vậy, dữ liệu về khái niệm thiện và ác là gì? Tại sao các tôn giáo trình bày thiện và ác như ở bên ngoài chúng ta? Có bằng chứng nào cho thấy khuynh hướng chấp nhận rằng có thiện và ác trong chúng ta lại có lợi không? Bởi vì khi tôi nghĩ về Phật giáo, ví dụ, tôi nghĩ về thiền tình thương và từ bi. Tôi nghĩ về chánh niệm. Tôi nghĩ về loại bỏ khổ đau. Khi tôi nghĩ về Tân Ước, tôi nghĩ về một Chúa hay yêu thương. Chúng ta nghe về Chúa Giêsu như đấng của tình yêu và sự tha thứ và cứu chuộc. Và rồi, dĩ nhiên, chúng ta có Cựu Ước, vốn bớt khoan dung hơn nhiều. Ít khoan dung hơn nhiều.
Vậy, phản ánh của bạn về thiện và ác trong tôn giáo và cách chúng có thể phục vụ chúng ta về mặt niềm tin là gì? Hoặc, tôi không biết dữ liệu, đối với những người muốn bác bỏ điều đó, có lợi thế nào khi bác bỏ không?
Có rất nhiều điều ở đây. Đầu tiên, câu hỏi tại sao tôi nghĩ các tôn giáo nghĩ về nó như ở bên ngoài chúng ta? Một trong những thứ tôi dạy là tâm lý đạo đức — tại sao người ta làm việc thiện hay việc ác? Và những gì dữ liệu đã cho thấy trong vài thập kỷ qua là hành vi đạo đức của con người thay đổi nhiều hơn so với bất kỳ ai có thể dự đoán. Và vì điều đó, vì hầu hết mọi người thích nghĩ mình là người tốt, khi chúng ta làm điều sai mà rõ ràng là sai, chúng ta cảm thấy như có thứ gì đó đã chiếm lấy chúng ta, đúng không? Và vì vậy, dễ nói rằng có một lực xấu ở bên ngoài đã dẫn dắt tôi. Những gì chúng ta đang học bây giờ là phần lớn xử lý đạo đức trong não xảy ra ở dưới mức nhận thức có ý thức của bạn.
Và tôi sẽ cho bạn một ví dụ về điều đó ngay sau đây.
Vậy nên, cảm giác như nó cứ đến với chúng ta.
Vì vậy, có thể đó là một lực khác chi phối.
Nhưng ý bạn nêu ra là hợp lý, đúng không?
Chúng ta không tiến hóa để trở thành thánh nhân.
Chúng ta cũng không tiến hóa để trở thành kẻ tội lỗi.
Chúng ta tiến hóa để thích nghi, đúng không?
Về cơ bản là để có thể sinh sản và truyền lại vật chất di truyền của mình.
Bởi vì chúng ta là một loài xã hội, chúng ta cần hợp tác với nhau.
Vì vậy, hầu hết thời gian, khi mọi người thấy được hành vi của chúng ta, chúng ta sẽ cố gắng làm điều tốt vì không ai muốn có tiếng xấu.
Chẳng ai muốn hợp tác với một người xấu cả.
Nhưng nếu bạn ở trong tình huống mà bạn vừa có thể hưởng lợi vừa không phải chịu hậu quả — tức là “vừa có bánh vừa ăn được bánh” — thì đó là hành vi thích nghi.
Bạn sẽ làm vậy.
Và ví dụ, chúng tôi làm các nghiên cứu về gian lận trong phòng thí nghiệm.
Chúng tôi có một tình huống nơi người ta đến phòng thí nghiệm và chúng tôi nói: này, có hai nhiệm vụ cần làm.
Một ngắn và vui, mất khoảng 10 phút.
Một dài và nặng nề, mất khoảng 45 phút.
Bạn ở vai trò người quyết định.
Bạn có thể chọn một trong hai nhiệm vụ này.
Hầu hết mọi người nghĩ cách công bằng nhất là tung đồng xu vì nhiệm vụ mà bạn không làm sẽ rơi vào người đứng sau bạn.
Ai cũng nói, vâng, điều đó hợp lý.
Vậy nên chúng tôi đưa cho họ một thiết bị nhỏ là máy tung đồng xu điện tử, họ có thể bấm nút và nó ra sấp hoặc ngửa.
Lý do chúng tôi làm vậy là để chúng tôi có thể kiểm soát mặt xuất hiện.
Ngửa, bạn được nhiệm vụ vui.
Sấp, bạn được nhiệm vụ xấu.
100% mọi người, khi bạn hỏi họ và nói, nếu bạn nói dối về điều này, vì bạn sẽ ở trong phòng một mình, nếu bạn nói bạn được ngửa trong khi không phải, điều đó có trái đạo đức không?
Lần duy nhất trong đời tôi có dữ liệu đồng thuận, 100% mọi người nói, vâng, điều đó là sai về mặt đạo đức.
Nghe có vẻ là tín hiệu tốt nếu họ nói vậy.
Nhưng rồi chúng tôi đưa họ vào phòng và nói rằng họ biết họ có thể quyết định theo ý mình.
Họ biết hầu hết mọi người nói bạn nên dùng đồng xu.
Họ nói bạn nên dùng đồng xu.
Bạn đoán bao nhiêu phần trăm trong số họ làm vậy?
Vì vậy chúng tôi biết họ nói dối bởi vì họ ra ngoài và cơ bản nói, ôi, tôi được nhiệm vụ dễ và chúng tôi để họ đi làm nhiệm vụ đó.
Chúng tôi biết đồng xu ra sấp vì chúng tôi đã điều khiển nó.
Bạn nghĩ bao nhiêu phần trăm người nói dối với chúng tôi?
Tôi không biết.
Tùy nghiên cứu, thường là khoảng 85%.
85%?
Ừ.
Có những tình huống chúng tôi nói với họ là bạn không được quyết định, bạn phải làm theo kết quả đồng xu.
Ở đó, vẫn có khoảng một phần ba số người gian lận.
Trời ơi.
Thật vậy sao?
Ừ.
Và chúng tôi đã làm cả với tiền.
Bạn có thể nhận được nhiều tiền hơn khi tung đồng xu, nhiều hay ít.
Nhưng điều thú vị là khi bạn hỏi những người sau đó, tại sao họ gian lận?
Họ sẽ tự tạo ra một câu chuyện vì không ai thích nghĩ mình là kẻ xấu.
Vì vậy họ sẽ nói những điều như, à, bình thường tôi sẽ không làm thế.
Nhưng, bạn biết đấy, tôi có một cuộc hẹn sau đó và tôi chỉ muốn chắc là mình không trễ.
Và tôi nghĩ nhiệm vụ dài hơn có thể gây rắc rối.
Hoặc câu tôi thích nhất là nhiệm vụ xấu là mấy bài toán logic họ phải giải.
Một người nói, à, người ngồi cạnh tôi ở phòng chờ — tôi biết sẽ phải nhận nhiệm vụ mà tôi không chọn — anh ta là kỹ sư, nên tôi nghĩ anh ta sẽ thích mấy bài toán logic đó vốn mất nhiều thời gian, đúng không?
Và vậy người ta tự dựng ra những câu chuyện.
Ý của tôi là nếu mọi thứ công khai, chẳng ai bao giờ gian lận.
Khi tôi lên TV, người ta sẽ nói, chúng ta có thể làm một trong các thí nghiệm gian lận của ông không?
Và tôi nói, không, chẳng ai gian lận khi họ bị các máy quay TV chiếu tới, đúng không?
Nhưng khi bạn có thể trốn được hậu quả, bộ não bạn thay đổi cách tính toán điều gì có giá trị.
Bạn sẽ gian lận vì đó là hành vi thích nghi để không phải bỏ thêm năng lượng.
Bạn không cần làm thế nếu không có chi phí về danh tiếng.
Và vậy mọi người làm thế.
Tôn giáo đóng vai trò ở đâu trong chuyện này?
Có một công trình tuyệt vời.
Đó là của Demetrius Zagolotis, một giáo sư ở UConn, ông ấy có người ở các nền văn hóa khác nhau làm điều tương tự.
Ông để họ chơi một trò nơi họ có thể gian lận người khác để lấy tiền.
Và họ làm ở một nhà bếp nhà hàng hoặc trong một ngôi đền.
Tỷ lệ gian lận giảm mạnh nếu họ làm trong đền thờ.
Tại sao?
Bởi vì đột nhiên bạn được nhắc nhở, ôi trời, Chúa quan tâm đến chuyện này.
Và sẽ có giá phải trả nếu tôi làm thế.
Vậy đó là từ trên xuống.
Nhưng nó cũng hoạt động từ dưới lên, đúng không?
Chúng ta biết rằng cách não tính toán điều chúng ta coi là có giá trị thường diễn ra dưới ngưỡng nhận thức và bị ảnh hưởng bởi nhiều thứ, bao gồm trạng thái cảm xúc.
Một điều chúng tôi nghiên cứu trong phòng thí nghiệm là lòng biết ơn.
Mời người ta vào phòng thí nghiệm.
Chúng tôi có nhiều cách khác nhau để khiến họ cảm thấy biết ơn.
Nhưng cách đơn giản nhất là “đếm phước lành” của bạn.
Dành năm phút và liệt kê những điều bạn biết ơn.
Sau đó chúng tôi đưa họ các nhiệm vụ nơi họ có thể gian lận theo cách này.
Những người đã liệt kê điều họ biết ơn thì gian lận gần như không tồn tại.
Từ 85% xuống gần như bằng không.
Trong nghiên cứu đó họ được bảo họ phải làm theo kết quả đồng xu.
Tỷ lệ gian lận trung bình khoảng 25% hoặc 30%.
Nó giảm xuống còn 2%.
Wow.
Đúng.
Vẫn là một sự thay đổi rõ rệt.
Vẫn là một sự thay đổi rõ rệt.
Và tôi chắc trong thí nghiệm kia nếu làm tương tự thì cũng sẽ giảm mạnh.
Chúng tôi thấy rằng khi cho người ta cơ hội giúp người khác đang xin giúp, một người lạ mà họ không biết,
nếu họ cảm thấy biết ơn, họ có khả năng giúp nhiều hơn.
Và chúng tôi có thể làm sao để điều chỉnh mức độ biết ơn họ cảm nhận phù hợp với lượng giúp đỡ họ đưa ra.
Và điều đang xảy ra ở đây là tôn giáo vun trồng, điều phối đời sống cảm xúc của chúng ta.
Khi người ta cầu nguyện họ làm gì?
Cầu nguyện nhiều.
Lời cầu nguyện phổ biến nhất là lời tạ ơn.
Nếu bạn thường xuyên cảm thấy biết ơn hơn trong ngày, điều đó đặt bạn vào vị trí bị thôi thúc từ bên trong để sẵn sàng trung thực, kiên nhẫn, hào phóng và giúp đỡ người khác.
Vậy chuyện gì đang diễn ra?
Sự biết ơn bạn cảm thấy đưa cơ thể bạn vào một trạng thái khiến não bộ muốn hành xử hướng tới lợi ích của người khác hơn.
Cùng lúc bạn cầu nguyện, bạn cũng nhận được thông điệp: này, bạn nên sống vì người khác hơn.
Vì vậy, một lần nữa, đó là một hiệu ứng hiệp lực đẩy chúng ta theo hướng đó.
Khi nói về tôn giáo và các thực hành tôn giáo, bạn có thể thấy nhiều điểm chung giữa các nghi thức.
Nếu nhìn tổng thể, dù là về biết ơn, hay về than khóc, mừng sinh con, v.v., có nhiều điểm tương đồng.
Ngày nay có nhiều bàn luận rằng, ít nhất ở Hoa Kỳ — và tôi nghĩ ở nhiều nơi khác trên thế giới cũng vậy — mọi người cô lập hơn.
Ừ.
Mọi người có lẽ bị cuốn vào điện thoại nhiều hơn, thực sự vậy.
Gần đây có một bức ảnh thú vị hoặc một chuỗi ảnh. Tôi quên rõ đăng ở đâu, nhưng chúng tôi sẽ cung cấp liên kết, nơi ai đó chụp ảnh — những bức ảnh thật về con người trong môi trường tự nhiên, thành phố, v.v. — nhưng xóa điện thoại ra khỏi ảnh bất cứ khi nào họ cầm điện thoại.
Và mọi người chỉ nhìn chằm chằm vào bàn tay mình trên bãi biển cùng với con cái.
Trẻ con của họ trên tàu điện ngầm. Tôi không nhớ có bức nào trên tàu điện ngầm không, nhưng tóm lại — chúng ta luôn nhìn chằm chằm vào bàn tay mình mọi lúc.
Đây là một thời điểm rất kỳ lạ trong lịch sử loài người.
Vậy câu hỏi của tôi là: khi người ta cầu nguyện, khi người ta tin vào Thiên Chúa, giả định là họ sẽ cảm thấy bớt cô đơn hơn.
Ừ.
Cầu nguyện chắc chắn làm tôi bớt cô đơn.
Thực ra, tôi nhận thấy rằng nếu bạn cầu nguyện thường xuyên, bạn sẽ hiếm khi cảm thấy cô đơn. Bạn không cảm thấy lẻ loi vì bạn nhận ra người này đến, người kia đi.
Lý tưởng là bạn không mất những người thân quá nhanh hay quá sớm, nhưng ai rồi cũng chết.
Nhưng mối quan hệ của bạn với Chúa, nếu bạn có một mối quan hệ như vậy, thì là điều bền vững.
Càng nghiêng về yếu tố đó và niềm tin vào điều đó, bạn càng ít cảm thấy cô đơn.
Thật đáng chú ý.
Và, bạn biết đấy, trong thời đại AI, bản sao số và smartphone mà ai cũng có ít nhất một chiếc, tôi nghĩ đó là một khía cạnh không hề nhỏ của vấn đề.
Ý tôi là, khái niệm không bị cô lập rất cơ bản cho cảm giác an toàn của con người.
Vì vậy tôi không rõ các nghiên cứu về cô đơn và tôn giáo nói gì, nhưng thường chúng ta nghe về những điều này trong bối cảnh cộng đồng.
Còn về lợi ích sức khỏe tâm thần từ việc cảm thấy bạn không cô đơn vì bạn thực sự tin như vậy thì sao?
Ừ.
Dữ liệu cho thấy những người tham gia các hoạt động tôn giáo báo cáo cảm thấy cô đơn ít hơn nhiều.
Và có lẽ là cả hai: thường họ tham gia vào một cộng đồng tôn giáo, điều đó tạo nên những mối liên kết xã hội sâu sắc hơn.
Nhưng tôi nghĩ bạn đúng. Việc tin rằng bạn có mối quan hệ với Chúa khiến bạn cảm thấy như luôn có ai đó ở bên.
Và, bạn biết đấy, có một khác biệt quan trọng: ở một mình không đồng nghĩa với cô đơn. Bạn có thể được bao quanh bởi nhiều người nhưng không cảm thấy kết nối với họ.
Với Chúa, theo những gì chúng ta thấy, có cảm giác có một mối quan hệ với ai đó luôn ủng hộ bạn — một người bạn mà về bản chất bạn có thể trông cậy.
Thật thú vị, trong nhiều truyền thống Tin Lành có sự nhấn mạnh lớn vào việc trò chuyện với Chúa.
Tôi không chắc bạn được nuôi dạy thế nào, nhưng với tôi là người Công giáo, thường bạn sẽ cầu nguyện và biết rằng Chúa ở đó.
Nhưng trong nhiều truyền thống Tin Lành, có những khóa huấn luyện để người ta học cách lắng nghe tiếng Chúa.
Tôi không quen thuộc lắm với các bước cụ thể, nhưng thực sự có cảm giác là tự rèn luyện để có thể nghe thấy Chúa hoặc cảm nhận Chúa ở bên bạn.
Và không phải việc của tôi để khẳng định điều này đúng hay không. Tôi không biết. Nhớ rằng tôi là một nhà khoa học.
Vì vậy khi tôi nói về những điều này, tôi không cố gắng quy giản chúng.
Tôi muốn nói rằng, nhìn này, chúng ta là những sinh vật hữu thân. Chúng ta có bộ não. Nếu tôi thấy Chúa hay nghe thấy Chúa, vỏ não chẩm của tôi sẽ sáng lên.
Điều đó không có nghĩa là nó có thể được quy về các nơ-ron thần kinh ở đó.
Chỉ có nghĩa là đó là những gì xảy ra.
Vì vậy tôi không thể nói liệu họ thực sự nghe thấy Chúa hay không.
Nhưng sự nhấn mạnh vào việc hình thành một mối quan hệ với Chúa mang tính hai chiều là một phần lớn của đức tin.
Và những người đó báo cáo cảm thấy ít cô đơn hơn nhiều.
Và tôi nghĩ đó là một cách giải quyết vấn đề mà chúng ta đang cảm nhận trong xã hội hiện nay: cô đơn ngày càng tăng, cảm giác rằng chẳng ai trân trọng bạn, đúng không? Không ai đứng về phía bạn.
Tôi đã nói chuyện với Robert Waldinger, người đứng đầu Nghiên cứu Phát triển Người trưởng thành của Harvard.
Và tôi chắc bạn đã nghe ông nói một trong những yếu tố dự báo lớn nhất cho sức khỏe là các mối quan hệ cá nhân tốt.
Nhưng còn là có cái mà ông gọi là “bạn ở 3 giờ sáng”, đúng không?
Là người bạn mà bạn biết mình có thể trông cậy.
Người đó sẽ không nói: “Ờ, Andrew, hôm nay tớ không giúp cậu chuyển nhà được, xin lỗi, tớ có việc khác quan trọng hơn,” đúng không?
Với Chúa, mặc dù Ngài sẽ không thực sự đến giúp bạn chuyển nhà, nhưng nếu bạn tin và có đức tin với Chúa và cảm thấy bạn có thể kết nối và trò chuyện với Ngài, thì Chúa chính là người bạn ở 3 giờ sáng ấy.
Ngài có mặt khi bạn cần.
Và tôi có thể thấy rõ điều đó giúp ích cho mọi người.
Nhưng về mặt dữ liệu, chúng ta chưa biết rõ. Ta biết người có tôn giáo ít cô đơn hơn. Chúng ta không biết bao nhiêu phần là do cảm giác có Chúa, bao nhiêu phần là do cộng đồng. Có lẽ là kết hợp cả hai.
Tôi muốn tạm dừng để cảm ơn một nhà tài trợ của chúng tôi, Function. Năm ngoái tôi trở thành thành viên của Function sau khi tìm kiếm cách tiếp cận toàn diện nhất cho xét nghiệm phòng thí nghiệm. Function cung cấp hơn 100 xét nghiệm tiên tiến giúp bạn có một bức tranh tổng quan về sức khỏe toàn thân.
Bản chụp nhanh này cung cấp cho bạn những hiểu biết về sức khỏe tim mạch, sức khỏe nội tiết, chức năng miễn dịch, mức độ dinh dưỡng và còn nhiều thứ khác nữa.
Họ cũng mới bổ sung các xét nghiệm cho chất độc như phơi nhiễm BPA từ các loại nhựa độc hại và các xét nghiệm cho PFASs hay “hóa chất vĩnh cửu”.
Function không chỉ cung cấp xét nghiệm hơn 100 chỉ số sinh học quan trọng đối với sức khỏe thể chất và tinh thần của bạn,
mà còn phân tích những kết quả đó và đưa ra những nhận định từ các bác sĩ hàng đầu chuyên về các lĩnh vực liên quan.
Ví dụ, trong một trong các lần xét nghiệm đầu tiên với Function, tôi biết mình có mức thủy ngân cao trong máu.
Function không chỉ giúp tôi phát hiện điều đó, mà còn đưa ra những gợi ý về cách tốt nhất để giảm mức thủy ngân,
bao gồm hạn chế tiêu thụ cá ngừ — tôi đã ăn rất nhiều cá ngừ —
đồng thời cố gắng ăn nhiều rau lá xanh hơn và bổ sung NAC và acetylcysteine,
cả hai đều có thể hỗ trợ sản xuất glutathione và quá trình thải độc.
Và tôi nên nói rằng, sau khi làm xét nghiệm Function lần hai, phương pháp đó đã có hiệu quả.
Xét nghiệm máu toàn diện rất quan trọng.
Có rất nhiều điều liên quan đến sức khỏe tinh thần và thể chất của bạn chỉ có thể được phát hiện qua xét nghiệm máu.
Vấn đề là xét nghiệm máu trước đây luôn rất tốn kém và phức tạp.
Ngược lại, tôi thực sự ấn tượng về sự đơn giản và mức chi phí của Function.
Nó rất phải chăng.
Vì vậy, tôi quyết định tham gia vào ban cố vấn khoa học của họ,
và tôi rất vui vì họ đang tài trợ cho podcast.
Nếu bạn muốn thử Function, bạn có thể vào functionhealth.com/Huberman.
Hiện Function có danh sách chờ hơn 250.000 người,
nhưng họ đang cung cấp quyền truy cập sớm cho người nghe podcast của Huberman.
Một lần nữa, đó là functionhealth.com/Huberman để nhận quyền truy cập sớm vào Function.
Và người ta đôi khi sẽ nói về việc thực sự có thể cảm nhận được “Ngài”.
Đó thường là cách người ta diễn đạt.
Ý tôi là, những người thân thiết với tôi thì nói là thật sự cảm nhận được.
Có vẻ như ngày càng nhiều hơn những ngày này.
Và tôi có vài người bạn rõ ràng là vô thần, và tôi cũng có những người bạn không phải vậy.
Nhưng khái niệm rằng bạn có thể cảm nhận được Chúa như một sự hiện diện, không chỉ là một thực thể mà bạn đang trò chuyện cùng.
Rõ ràng đó là một cảm giác nội tâm, nhưng rồi người ta thường, tôi đã trải nghiệm điều này,
cũng sẽ cảm thấy nó kiểu như bao quanh bạn nữa.
Và tất nhiên, tôi có thể lùi lại và nghĩ: ồ, đó là vỏ đảo của tôi. Đúng rồi. Tất nhiên, phải không?
Nhưng lập luận mà bất kỳ ai tin vào Chúa hay tôn giáo sẽ đưa ra là: được rồi, tất cả những cảm giác đó được đặt ở đó như thế nào?
Rồi chúng ta lại quay về phần bắt đầu của cuộc trò chuyện, nơi chúng ta bóc tách các lớp hành tỏi và hỏi: ai đã đặt cái đó ở đó?
Và thực ra có lẽ hợp lý khi nêu lên cụm từ “thuyết thiết kế thông minh”.
Cái đó từng được ưa chuộng vài năm trước.
Giờ thì có phần biến mất, ít nhất là trên truyền thông.
Tôi đã nghiên cứu hệ thị giác, và tôi đã làm việc trên một số vấn đề khác.
Nhưng trong bối cảnh hệ thị giác, điều này rất liên quan vì mắt có khả năng lấy thông tin ánh sáng vô cùng ấn tượng, và cho phép chúng ta có nhận thức thị giác.
Và sự tiến hóa của mắt là lập luận mấu chốt đối với những người tin vào thuyết thiết kế thông minh.
Họ luôn nêu ra rằng, bạn biết đấy, mắt không thể phát triển như vậy.
Và tôi có thể kể cho bạn vô số điều về sự tiến hóa của mắt vì tôi đã dành nhiều thời gian với tài liệu này về cách một số mắt phát triển với các tế bào thụ quang nằm ở một phía của võng mạc và phía kia của các thụ quang hướng ra ngoài.
Và, bạn biết đấy, có rất nhiều giải pháp khác nhau về cách bạn lấy thông tin ánh sáng và tạo ra nhận thức về thế giới bên ngoài.
Nhưng nếu bạn nhìn vào bất kỳ một trong số đó, cho dù đó là ở một loài giáp xác chỉ cần phân biệt sáng và tối, hoặc một vài loài chỉ cần biết cái gì đang chuyển động hay đứng yên, so với chúng ta —
nếu chúng ta có thị lực độ phân giải rất cao hoặc một con chim ưng có độ nhạy gấp đôi chúng ta, bạn sẽ nói, vâng, đó là một thứ khá ngoạn mục.
Ba lớp tế bào, vài trăm loại tế bào khác nhau, và bạn có thể tạo ra trải nghiệm phong phú mà chúng ta gọi là nhận thức thị giác.
Bạn có thể nhắm mắt lại.
Bạn có thể tưởng tượng những thứ mình thấy.
Tuyệt vời.
Đó là một điểm tốt để những người ủng hộ thuyết thiết kế thông minh dựa vào.
Và tuy nhiên, bất kỳ ai nghiên cứu sự tiến hóa của mắt đều có thể nói với bạn: được thôi, hãy bắt đầu từ đây.
Pac-6, gen đó, dẫn xuống OTX2, bạn biết đấy, và bạn thực sự có thể dẫn giải cho ai đó theo logic rằng mọi thứ là gen, yếu tố phiên mã và protein, và bạn sẽ có một cái mắt.
Thực tế là hiện có người đang tạo ra mắt trong đĩa nuôi cấy từ một tế bào.
Bạn có thể lấy tế bào đó, nhân rộng tế bào đó, cung cấp yếu tố phiên mã đúng, và bạn có thể xây dựng thứ trông gần như là một cái mắt.
Vì vậy tôi cảm thấy rằng lập luận về độ phức tạp, chứ không phải lập luận về tâm linh, đôi khi được dùng để phản bác ý tưởng về Chúa và tôn giáo.
Và tôi chỉ tự hỏi suy nghĩ của bạn về điều đó là gì.
Bởi vì nó hơi khác so với việc hỏi “cái gì đến trước”.
Nó chỉ là hỏi, bạn biết đấy, làm sao mà bạn có thể có được thứ này?
Và đó là nơi tôi nghĩ xã hội đang ở hiện nay.
Những người tin rằng bạn chỉ có thể có được sự phức tạp đó nhờ Chúa và những người tin rằng bạn chỉ có thể có được sự phức tạp đó nhờ sinh học.
Và họ cứ va chạm với nhau.
Chúng ta không còn nghe về thuyết thiết kế thông minh thường xuyên như trước nữa.
Vâng, nhưng nó có liên quan.
Ý tôi là, đây lại là kiểu lập luận về “tinh chỉnh hoàn hảo” một lần nữa, chứ không phải chỉ là các khái niệm vật lý mà chúng ta đang nói tới, như sự tiến hóa của mắt hay của cơ thể.
Để tôi nói rằng, đối với tôi, phương pháp khoa học là một trong những phát kiến vĩ đại nhất từng có.
Và tôi biết ơn vì là một nhà khoa học.
Tôi không tin vào thuyết thiết kế thông minh.
Nhưng chúng ta lại ở trong một trong những tình huống đó, nơi mọi người có thể diễn giải theo những cách khác nhau.
Bạn biết đấy, có mọi lý do để tin rằng mắt có thể đã tiến hóa theo cách mà nó đã làm.
Và chắc đã có rất nhiều đột biến khác nhau mà không có lợi.
Và rồi, về mặt xác suất, tất cả những đột biến đó đều biến mất.
Còn những đột biến có lợi thì tiếp tục tồn tại và nhân rộng.
Tôi nghĩ với một số người, điều thật sự là cảm giác kính nể, đúng không?
Khi bạn thấy một thứ phức tạp đến mức ngoạn mục như con mắt, bạn cảm thấy bàng hoàng.
Làm sao nó có thể tiến hóa đúng như vậy?
Và chính cảm xúc đó, trải nghiệm sự kính nể, thực ra làm cho người ta cởi mở hơn với những trải nghiệm siêu nhiên.
Đó là một công trình xuất sắc của học trò tôi, hiện là giáo sư ở St. Olaf, Carlo Valdesolo.
Và điều anh ấy chỉ ra là khi bạn cho người ta cảm nhận sự kính nể bằng cách cho họ thấy vẻ đẹp thiên nhiên, như ảnh của Grand Canyon hay những hoàng hôn tuyệt đẹp, hoặc gây ấn tượng đó bằng kiến trúc,
mọi người đột nhiên cho rằng có xác suất cao hơn là có điều gì đó vượt lên trên họ, đúng không?
Vì vậy ở đây một lần nữa bạn thấy sự kết hợp.
Bạn thấy: chuyện này, làm sao nó có thể hình thành?
Tôi cảm thấy kinh ngạc trước nó.
Ôi, tôi đang có cảm xúc khiến tôi cởi mở hơn với ý tưởng rằng thực ra có điều gì đó vượt lên trên.
Và nó dường như có vẻ đúng.
Và hãy thẳng thắn, hầu hết mọi người, nếu họ không được đào tạo khoa học, thì họ thực sự không hiểu cách suy nghĩ theo xác suất.
Và tôi không nói đó là lỗi của họ.
Đó chỉ là một phần trong việc chúng ta làm, đúng không?
Chúng ta phải học cách suy nghĩ theo kiểu đó.
Vì vậy trông có vẻ hoàn toàn không thể là chuyện “một trong một nghìn tỷ” lại có thể xảy ra.
Nhưng nếu bạn nghĩ về có bao nhiêu bước khác đã được thực hiện, bao nhiêu cách khác nhau dòng dõi có thể rẽ trong di truyền, rất có thể là đã có nhiều hướng như vậy.
Và nhiều hướng có lẽ không hiệu quả.
Vì vậy chúng bị bỏ lại phía sau.
Nó giống như lập luận: tôi chưa bao giờ thắt dây an toàn mà vẫn sống.
Ừ, bạn sống.
Nhưng nhiều người khác không sống, đúng không?
Vì vậy bạn không thể chứng minh theo cách đó.
Với tôi, một lần nữa, điều đó khiến tôi trở lại vấn đề tại sao tôi cho rằng đó không phải là một câu hỏi khoa học có liên quan.
Bởi vì bạn không thể chứng minh theo cách này hay cách khác.
Và vì vậy cuối cùng luôn quay lại đức tin.
Và ngay cả những người đưa ra luận cứ về thiết kế thông minh, cuối cùng tôi thấy họ không thuyết phục.
Bởi vì như bạn nói, chúng ta có thể suy ra con đường đó.
Và rồi làm sao bạn chứng minh?
Có hai lộ trình để tới đó.
Làm sao bạn chứng minh con đường nào đã diễn ra?
Đó là vấn đề thuộc về đức tin.
Ừ.
Cá nhân tôi tin vào thuyết tiến hoá.
Ừ, tôi cũng vậy.
Và tôi cũng tin vào Chúa.
Và tôi không nghĩ hai điều đó mâu thuẫn với nhau.
Đây lại là vấn đề khác, đúng không?
Người ta nói: tôi biết Chúa là gì và Chúa đã làm gì.
Nếu có một Đấng Tối Cao và cách Đấng ấy tạo ra vũ trụ, không ai trong chúng ta có khái niệm về điều đó.
Nó có lẽ vượt quá khả năng hiểu của bộ não chúng ta.
Với tôi, giống như bạn, tôi không thấy mâu thuẫn.
Mâu thuẫn xuất hiện khi bạn quá bám vào những văn bản cụ thể,
vào quan điểm của những người giải nghĩa điều họ nghĩ Chúa đã làm hay đã nói.
Và đó là nơi phát sinh vấn đề.
Ừ.
Từ cứ lảng vảng trong đầu tôi là “choáng ngợp”.
Tôi có thể nghĩ sự kính nể như một trải nghiệm tích cực.
Thông thường là vậy.
Nhưng ở một khía cạnh nào đó, bạn phải tự hỏi liệu chỗ đặt niềm tin vào Chúa hay niềm tin vào một quá trình khoa học — một lần nữa không loại trừ lẫn nhau — có liên quan đến chỗ người ta vạch “ranh giới choáng ngợp” hay không.
Hay chỗ ranh giới choáng ngợp xuất hiện ở họ như thế nào, bởi vì khi tôi nhìn Grand Canyon, tôi không biết nhiều về địa chất.
Tôi có một ý niệm về cách nó hình thành.
Nhưng nó khá choáng ngợp, đúng không?
Tôi không thể chỉ khoanh vùng vào một lớp trầm tích rồi biết hết câu chuyện của lớp đó, điều đó giải thích hoàn toàn vì sao lại có hàng triệu lớp chồng lên trên.
Và dĩ nhiên bạn sẽ có bức tường như vậy trong Grand Canyon.
Trong khi đó tôi có thể nhìn một con mắt, dù đó là mắt mực nang — thú vị đấy, có đồng tử hình chữ W — hay mắt linh trưởng cũ như của chúng ta, và tôi có thể nói: ừ, nếu bạn có vài tiếng và đang khó ngủ, tôi có thể kể cho bạn câu chuyện về cách thụ quan sáng được kết nối với các tế bào lưỡng cực, với tế bào hạch thị, và cách nó báo cho não bạn biết mọi thứ từ thời điểm trong ngày đến màu sắc và đường viền của hình ảnh trong phòng.
Chúng ta hiểu điều đó.
Vì vậy với tôi không có cảm giác choáng ngợp.
Ừ, đúng.
Trong khi nếu tôi cố nghĩ về sự phát triển não bộ, tôi dạy phát triển thai nhi.
Thật kỳ diệu.
Hai tế bào, tinh trùng và trứng, và nếu mọi việc suôn sẻ thì bạn có một đứa trẻ, bạn có một con người.
Và đó là một trải nghiệm khá choáng ngợp, nhưng chúng ta hiểu nhiều cách thức mà điều đó xảy ra.
Nó vẫn là điều kỳ diệu.
Nó có vẻ như một phép màu.
Chúng ta gán những từ như “kinh ngạc” hay “phép màu” cho những thứ mà, theo tôi, nằm ở ranh giới “choáng ngợp” so với khả năng hiểu của não bộ.
Và với từng người khác nhau, ranh giới đó khác nhau.
Khi tôi nói vậy, nghe gần như tôi đang phân biệt giữa những người có thể tiếp thu kiến thức và xử lý một khái niệm với những người không thể.
Nhưng tôi không làm thế.
Bởi vì nếu bạn, ví dụ, đưa cho tôi một cảnh thiên nhiên — tôi rất thích Yosemite. Tôi vẫn hay đến đó. Tôi sẽ tới đó sắp tới để xem mưa sao băng — tôi không biết mọi thứ hoạt động thế nào.
Tôi có đồng nghiệp, bạn bè biết từng phần của nó.
Và đối với tôi, tốt hơn nhiều khi chỉ đơn giản trải nghiệm nó và nghĩ về việc con người hàng ngàn năm trước đã nhìn thấy chính xác thứ đó như thế nào.
Nó trở thành một trải nghiệm tâm linh, tôn giáo đối với tôi.
Tôi sẽ chờ xem năm nay mây phủ thế nào, nhưng tôi sẽ cảm thấy kết nối với người khác, với Chúa, v.v.
Bạn thấy không, tôi cảm thấy như có một ranh giới choáng ngợp lớn.
Cùng vậy với nỗi buồn.
Ừ.
Sinh một đứa trẻ.
Ừ.
Có điều gì đó lấp đầy chúng ta bằng — tôi cũng không biết gọi cảm xúc đó là gì.
Có thể là vậy, nhưng cảm giác giống như một sự dâng trào của, kiểu, hoạt động thần kinh, hoạt động hóa học.
Và chúng ta kiểu như: đây là một trải nghiệm tâm linh.
Ừ.
Nhưng đó cũng vì tôi không thể phân tích/giải thích được nó.
Đúng vậy.
Và tôi cũng không muốn.
Không, và theo cách nào đó, đó chính là điều bạn đang nói đúng.
Là cảm giác không thể hiểu thấu hoàn toàn, cảm thấy mình nhỏ bé khi đứng trước nó.
Nhưng điểm bạn đang nêu mà tôi muốn đảm bảo không bị bỏ qua là: khi bạn có thể hiểu được nó, vẫn không có nghĩa là nó không kỳ diệu.
Đúng.
Hoặc là Chúa (nếu bạn là người có đức tin) đã không khởi động quá trình đó.
Và đây, một lần nữa, là điều tôi nghĩ rất quan trọng.
Khi ta học được cách giải thích điều gì đó, ta có một cái nhìn sâu hơn về quyền năng của sự sáng tạo.
Khi tôi nói “sáng tạo”, tôi có ý theo tiến hóa, chứ không phải kiểu Chúa tạo thế giới trong sáu ngày.
Nhưng như nhiều nhà khoa học đồng thời là người có đức tin sẽ nói, điều đó đối với tôi thật tuyệt vời.
Tôi trân trọng cảm giác kinh ngạc trước sự sáng tạo khi mọi thứ diễn ra theo cách này.
Việc tôi có thể giải thích nó không phủ nhận niềm tin vào Chúa.
Chúa đặt chúng ta ở đây với một bộ não để học hỏi và hiểu cách mà công trình của Ngài vận hành.
Vì vậy tôi nghĩ ý bạn về cảm giác choáng ngợp là đúng, nhưng tôi muốn mọi người hiểu rằng việc bạn có thể giải thích được điều gì đó không có nghĩa là nó bị rút gọn hết ý nghĩa.
Ừ, tôi đồng ý.
Ý tôi là, tôi mới bắt đầu nuôi san hô gần đây và tôi thật sự kinh ngạc trước san hô.
Nó không làm tôi cảm thấy ít gắn kết hơn với sự đa dạng tuyệt vời của sự sống, và cũng không làm tôi cảm thấy kém gắn kết với những khái niệm về Chúa hay tâm linh.
Với tôi, hai thứ có vẻ hòa quyện, nhưng trước đây không phải lúc nào cũng vậy.
Trong một cuốn sách của Richard Feynman, ông kể rằng có người từng thử thách ông với ý tưởng rằng, nếu bạn có thể hiểu tất cả các thành phần của một bông hồng — tôi quên ví dụ cụ thể — ở mức độ lượng tử, chẳng phải điều đó làm giảm trải nghiệm của bạn về nó sao?
Và ông nói: không, ngược lại, nó làm phong phú trải nghiệm của tôi về nó.
Tôi không biết ông ấy có phải người tôn giáo hay không.
Có cảm giác là có lẽ không, nhưng ai mà biết được?
Có thể không, nhưng tôi cũng không chắc.
Và rồi, tôi thích giai thoại về Steve Jobs — thật không may là khi ông nằm trên giường bệnh, ông là người hướng tới tinh thần, tập thiền và rõ ràng rất quan tâm đến công nghệ.
Nhưng lời cuối cùng của ông, tôi nghĩ là kiểu: “wow, wow.”
Và tôi nghĩ tất cả chúng ta phần nào bị cuốn hút bởi ý niệm chuyển tiếp từ sự sống sang cái chết.
Cái gì sẽ xảy ra tiếp theo?
Không ai trong chúng ta ở đây biết chắc.
Và tôi muốn nêu vấn đề nỗi sợ cái chết.
Được.
Triết gia đã nói về điều này, nhà tâm lý học cũng bàn về điều này.
Một điều tôi nghĩ nằm trong đầu tất cả chúng ta, dù có ý thức hay không, là nỗi sợ cái chết.
Nhiều tôn giáo lớn xoay quanh ý tưởng rằng cuộc sống này không phải là kết thúc cuối cùng.
Người ta biết gì về niềm tin vào kiếp sau và khả năng nó làm dịu nỗi sợ chết?
Tôi đã nghe người ta lập luận — và chúng ta sẽ nói thêm về nghiện trong chốc lát — rằng tất cả nghiện ngập đều là nỗi sợ cái chết, hoặc cờ bạc, hoặc cả hai.
Đó là tất cả nghiện — một số người đánh bạc ở sòng bạc, người khác đánh cược theo cách khác.
Nhưng nếu bạn bắt đầu bóc từng lớp, thì tất cả đều là nỗi sợ cái chết.
Lo sợ cái chết là thứ liên kết tất cả chúng ta.
Kiếp sau, nỗi sợ cái chết, thiên đường, địa ngục.
Phân tích cho chúng tôi đi.
Vậy thì, điều chúng ta biết là nếu bạn nhìn sự lo âu xung quanh cái chết, nó giống như một chữ U úp ngược, đúng không?
Những người thật sự tin vào kiếp sau có mức lo âu thấp nhất vì họ cảm thấy: mình sẽ đi đến một nơi tốt.
Những người hoàn toàn bác bỏ mọi dạng kiếp sau thì lo lắng hơn một chút so với những người tin, nhưng họ lại ít lo hơn một nhóm khác, hiểu không?
Bởi vì họ kiểu như: ôi, tôi sẽ chôn xuống đất, được rồi, không thích nhưng chấp nhận được.
Nhóm lo lắng nhất về cái chết là những người không biết, bởi họ nghĩ: khoan đã, có kiếp sau không? Và nếu có, tôi đã làm đủ những gì cần làm để được vào kiếp sau đó chưa?
Vì vậy những người đó là những người lo lắng nhất vì họ đang vật lộn với niềm tin.
Bộ não thích sự chắc chắn theo một hướng nào đó.
Và sự chắc chắn rằng mọi thứ sẽ tốt là tốt hơn sự chắc chắn rằng sẽ chỉ có kết thúc và không có gì tiếp theo — chỉ là kết thúc, không có địa ngục nào chờ đợi bạn.
Nhưng những người không biết thì là những người lo nhất.
Và tôi nghĩ lý do nhiều tôn giáo nói về điều này có nhiều nguyên do.
Một là bởi vì bản thân việc nghĩ rằng bạn là một thực thể có ý thức và một ngày nào đó ý thức đó sẽ chấm dứt thì thật kỳ lạ, và điều đó đáng sợ.
Nhưng nó thường được gắn với cách để định hình hành vi của con người.
Tôn giáo sử dụng nỗi sợ đó như một cách hướng dẫn người ta:
Bạn tốt thì sẽ tốt, nếu không nghiệp của bạn sẽ xấu và kiếp sau bạn sẽ ở vị trí tệ hơn.
Hoặc bạn sẽ đi xuống địa ngục và chịu đau đớn trong một thời gian, hoặc có thể vĩnh viễn.
Nó mang một sắc thái đạo đức và nỗi sợ đó rất có tính thúc đẩy.
Chúng ta biết từ các nghiên cứu tâm lý học rằng, nếu bạn muốn làm cho ai đó làm điều gì đó, nỗi sợ là cách rất hiệu quả để thúc đẩy họ.
Vấn đề là nếu bạn liên tục sống trong sợ hãi, cơ thể bạn ở trạng thái lo âu kéo dài và điều đó không tốt cho sức khỏe.
Vì vậy nhiều tôn giáo cố gắng diễn giải lại nỗi sợ cái chết theo một cách khác.
Cái chết không phải lúc nào cũng xấu.
Một điều bạn sẽ thấy ở rất nhiều đức tin là họ yêu cầu bạn suy ngẫm về cái chết của mình.
Trong Phật giáo, có những thiền tập tập trung vào việc nghĩ về sự chết của chính bạn.
Thậm chí còn có những hình thức thiền khắc nghiệt hơn…
Mình quên từ chính xác trong ngôn ngữ gốc, nhưng về cơ bản họ gọi đó là những buổi thiền trước xác — nơi người ta, các nhà sư, sẽ thiền trước một xác chết đang phân hủy trong nhiều ngày như một cách để quan sát rằng bạn thực sự có thể thấy và trải nghiệm điều gì sẽ xảy ra với mình.
Trong Kitô giáo, đúng vậy, có cái cảm giác phải chiêm niệm về cái chết của mình. Vào Thứ Tư Tro, khởi đầu mùa trước Lễ Phục Sinh, trong nhiều truyền thống, linh mục sẽ rắc tro lên đầu bạn hoặc mục sư sẽ rắc tro lên đầu và nói: “Ngươi từ tro bụi mà đến, rồi sẽ trở về tro bụi.” Đó là lời nhắc rằng bạn sẽ chết.
Trong Do Thái giáo, thú vị là ngay cả vào ngày Tết Năm Mới của họ, Rosh Hashanah — một ngày ăn mừng — họ có một lời cầu nguyện trong Đền thờ gọi là Unetaneh Tokef (Unatana Tokhev). Và một phần của đó là, ai sẽ không còn ở đây vào năm tới? Hãy nhìn quanh. Có người sẽ chết vì lũ lụt, có người vì đói kém, có người vì bệnh tật, có người vì hỏa hoạn. Và một lần nữa, đó là lời nhắc rằng đời người là phù du.
Trick ở đây là, nếu bạn nghĩ về cái chết không theo cách u uất, không theo cách bạn cứ bám lấy nó, thì thực ra điều đó khá hữu ích. Một điều chúng ta biết trong khoa học tâm lý là khi con người già đi, giá trị của họ thay đổi, đúng không? Khi còn trẻ, bạn muốn có iPhone mới, muốn đi kỳ nghỉ tuyệt vời, muốn thăng tiến — những thứ trong danh sách mà bạn nghĩ sẽ làm bạn hạnh phúc. Khi bạn bắt đầu lớn tuổi và thấy rõ đường chân trời phía cuối, giá trị của người ta thay đổi. Bất chợt họ trân trọng thời gian bên người thân, phục vụ người khác, những thứ xây dựng di sản.
Thú vị là, nếu bạn xem các nghiên cứu, đó chính là những điều thực sự mang lại hạnh phúc ở mọi lứa tuổi. Những trải nghiệm với người mình yêu thương, việc phục vụ người khác khiến bạn hạnh phúc. Và khi chúng ta già đi, ta nhận ra điều đó. Công trình của nhà tâm lý học Laura Carstensen ở Stanford cho thấy nếu để người trẻ suy ngẫm về cái chết trong một thời gian ngắn, tạm thời điều đó sẽ định hướng lại giá trị của họ về những thứ thực sự mang lại hạnh phúc. Bất chợt họ bắt đầu quan tâm đến những thứ đó.
Vì vậy, ý tưởng suy ngẫm về cái chết — phần gần như có trong mọi truyền thống tôn giáo — nếu bạn làm điều đó trong thời gian ngắn và không theo kiểu ủ dột mà làm hằng ngày, thực sự sẽ chỉ bạn về những điều trong cuộc sống làm bạn hạnh phúc hơn. Và nếu bạn trở thành một người có đức tin, bạn cũng tin rằng kết cục sẽ tốt đẹp với bạn. Như vậy bạn sẽ không còn nỗi lo đó. Tôi nghĩ tôn giáo và cái chết là một chuyện phức tạp. Có nỗi sợ chết, nhưng cũng có cách dùng ý niệm rằng đời là vô thường để giúp ta tìm hạnh phúc sớm hơn so với bình thường.
Một điều liên quan nữa mà tôi cho là thú vị nhất về não người, ngoài khả năng tự thay đổi — tính dẻo (plasticity) — là mức độ kiểm soát chúng ta có đối với nhận thức về thời gian. Và khi tôi nói nhận thức về thời gian, tôi có nghĩa là khả năng thu hẹp hoặc mở rộng “cửa sổ” nhận thức của mình. Giống như chúng ta có thể thu hẹp và mở rộng tầm nhìn, chúng ta cũng có thể thu hẹp và mở rộng nhận thức về thời gian. Trong một cuộc trò chuyện như thế này, nó khá cô đọng, tôi chỉ nghĩ về bây giờ. Nếu chiều nay tôi đi dạo và muốn nghĩ về ai đã đi trên bãi này trước tôi, rồi trước họ, ai sẽ đến sau, tôi có thể bắt đầu thấy một khung thời gian lớn hơn. Và khi đó ý nghĩa của bất cứ điều gì đang diễn ra trong khoảnh khắc hiện tại trở nên nhỏ hơn nhiều.
Tôi nghĩ về chuyện này rất nhiều. Có một cuốn sách tuyệt vời, không có bản nghe, tên là The Secret Pulse of Time (tạm dịch: Nhịp thầm kín của thời gian) bàn về cách sự mở rộng và thu hẹp này vận hành. Nhưng tôi thấy dường như sợi chỉ xuyên suốt mọi tôn giáo và mọi thực hành tôn giáo là một nỗ lực hòa giải nhu cầu cảm thấy, gọi là, “hiện diện” — sống trong khoảnh khắc, làm điều tốt ngay bây giờ, không làm điều xấu, biết ơn. Tất cả những điều đó kết nối xã hội, nhưng cũng liên kết chúng ta với một điều gì đó lớn hơn, cơ bản nhằm để hạ thấp cái tôi của ta, rằng ta không quan trọng như ta tưởng. Không có vấn đề nào quan trọng đến mức… Ngay cả thách thức lớn nhất trên đời cũng rồi sẽ qua. Có thể không phải trong đời bạn, vì bạn cứ nghĩ về nó đến hơi thở cuối cùng — hi vọng là không — nhưng chẳng ai khác sẽ còn bận tâm về nó sau này.
Tôi không biết phải diễn đạt câu hỏi này thế nào cho ổn, nhưng ý tôi có lẽ là, nếu ai đó nghĩ thật kỹ rằng chúng ta rồi sẽ chết — tất cả sẽ chết — có người khẳng định họ sẽ không chết, nhưng họ cũng sẽ chết — điều đó gây choáng ngợp. Nếu bạn đi sâu vào điều đó và, nếu bạn bám chặt vào cuộc sống hiện tại và xem khoảnh khắc hiện tại là quan trọng nhất, thì nếu bạn có thể tiếp cận những ý tưởng và cảm xúc liên quan đến việc bạn là một phần của một tiếp nối, bạn kết nối với những người trong quá khứ từng có cùng nỗi sợ, chỉ riêng điều đó cũng làm bạn cảm thấy bớt, có vẻ như bớt vô nghĩa hơn.
Vậy câu hỏi của tôi là: bạn thấy điều gì phổ biến giữa các tôn giáo giúp con người tìm được chút bình an trước thực tế họ sẽ chết? Đó thực sự là về sự kết nối, không chỉ với người khác mà còn trong chiều thời gian. Phật tử dường như đã thành thạo điều này qua thực hành thiền hàng ngày. Trong các tôn giáo khác, dường như nó đến qua những gì ta gọi là ngày lễ — mỗi năm vào cùng vài ngày, ta làm lại những nghi thức tương tự, nối các năm với nhau. Nó phá vỡ tính liền mạch “khoảnh khắc này” của mọi thứ. Bạn hiểu ý tôi chứ? Xin lỗi vì câu hỏi không được diễn đạt rõ hơn, nhưng tôi nghĩ về chuyện này suốt. Tôi vẫn chưa biết cách nói chuyện này vì thực sự không có một ngôn ngữ cho sự co giãn của thời gian. Dù sao, tôi rất muốn nghe suy nghĩ của bạn về chuyện này, nếu bạn có thể.
Tôi có một người bạn là rabbi; vì tôi không theo Do Thái giáo, một hôm tôi hỏi cô ấy,
“thế, cô vẫn cầu nguyện bằng tiếng Hebrew là sao?”
“Ở Công giáo thì chúng tôi không còn cầu nguyện bằng tiếng Latinh nữa, chúng tôi cầu nguyện bằng tiếng Anh.”
“Ừ, câu hay.”
Và cô ấy trả lời, ý cô ấy là một phần là để giữ gìn văn hóa.
Nhưng cô ấy cũng nói rằng, đôi khi là một trải nghiệm phi thường khi cô dừng lại nghĩ rằng những tiếng cô đang nói bây giờ
đã được người Do Thái nói trong hàng nghìn năm trước.
Và những lời ấy, hy vọng, sẽ còn được người ta nói trong hàng nghìn năm về sau.
Điều đó đặt cô vào một chuỗi thời gian.
Và cô biết rằng những thách thức cô đang đối mặt đã từng được người khác đối mặt trước đây và sẽ tiếp tục được người khác phải đối mặt sau này.
Và trong trải nghiệm đó, cô cảm thấy mình là một phần của điều gì đó lớn lao hơn.
Và tôi nghĩ, bạn biết đấy, một điều chúng ta đang thấy bây giờ — người ta cứ nghe trên tin tức là mọi người đang rời bỏ những niềm tin truyền thống.
Đúng là vậy.
Nhưng có một nhóm người lại đang quay trở lại với những đức tin chính thống hơn, với Công giáo truyền thống, với Do Thái giáo chính thống.
Và thường họ sẽ nói rằng có một sự trân trọng ở trong những hình thức ấy, nơi vẫn còn thánh lễ bằng tiếng Latinh hoặc những nghi thức khác mà qua thời gian đã cảm thấy đúng và mang tính phổ quát.
Và khi họ thờ phượng theo cách đó, họ cảm nhận được mối liên hệ với nhân loại và cảm giác rằng tất cả chúng ta đều cùng ở trong chuyện này.
Và họ tìm thấy và cảm nhận được một mục đích sâu sắc hơn, như thể mọi thứ không chỉ là tương đối và thay đổi tùy lúc, tùy theo chuẩn mực và tập quán của người ta vào từng thời điểm.
Và nên, bạn biết đấy, không có công trình nghiên cứu nào tôi biết chỉ rõ điều này, nhưng tôi nghĩ hiện tượng bạn mô tả là điều rất được nhiều người cảm nhận, đặc biệt nếu họ tham gia vào những thực hành có truyền thống lâu đời.
Bởi vì tôi nghĩ bộ não con người có khả năng làm mình xao nhãng bằng công việc hay khoảnh khắc này nọ, hay bằng giải trí, hay bằng việc làm cho mình phê tới mức không chú ý đến dòng chảy của thời gian.
Đó là lý do tôi nghĩ nhiều hành vi nghiện ngập, nhưng cũng rất nhiều thứ mà chúng ta gọi là vô thức, như lướt (mạng xã hội) hay ăn những thứ không tốt cho mình ngay cả khi không đói.
Những thứ ấy chỉ là — bạn biết đấy, tôi có một người bạn và cô ấy nói, “Ừ, tôi thỉnh thoảng bị cuốn vào sách nói.”
Tôi nghĩ sách nói tuyệt vời. Đọc sách thì hay.
Cô ấy nói, không theo cách cô ấy đang dùng chúng, đúng không?
Để chỉ lao vào như một cách để xao nhãng.
Ừ.
Chúng ta đôi khi không biết cách đối diện với sự yên lặng.
Tại sao vậy?
Có phải vì chúng ta cảm thấy cô đơn?
Nếu không phải vì vậy, thì tôi nghĩ như thế này, tôi nghĩ thực ra là nỗi sợ chết.
Dọc theo chủ đề nghiện ngập, tôi thấy thú vị là trong tất cả các lĩnh vực khác nhau của chương trình 12 bước — mà theo tôi nghĩ dữ liệu hiện nay cho thấy có thể rất hiệu quả, không phải cho tất cả mọi người nhưng có thể rất hiệu quả với nhiều người — một trong những bước cần thiết là giao nộp cho một quyền lực cao hơn.
Trong bước đó, nó phần nào nói rằng bộ não con người, chính bộ não của mình, không thể xử lý tất cả được, đúng không?
Nó cũng nói, nghe này, bạn không được kỳ vọng là làm điều này một mình.
Bạn thậm chí không được kỳ vọng là làm điều này chỉ với một cộng đồng.
Bạn cần một điều gì đó khác.
Trước hết, cộng đồng quan trọng, nhưng ý chí muốn thay đổi cũng quan trọng, nhưng bạn cần giúp đỡ.
Và điều duy nhất bạn không thể thoát là cố gắng làm tất cả mà không có khái niệm về một quyền lực cao hơn.
Chương trình 12 bước rất cẩn trọng không bắt buộc đó phải là Kitô giáo, Do Thái giáo hay Hồi giáo.
Nó mang tính bao hàm theo cách đó, nhưng không thể chỉ có bạn với bộ não của bạn và ý chí của bạn.
Và không phải là bạn, bộ não của bạn, ý chí của bạn, và cộng đồng những người khác đang tập hợp cùng nhau chống lại thứ mà bạn đang cố vượt qua.
Bạn phải trao cho bản thân mình, giao nộp một mức độ quyền lực nào đó.
Đó là lời cầu nguyện bình an, đúng không?
Như bạn thừa nhận những gì bạn không thể kiểm soát.
Và tôi thấy điều đó thật đáng chú ý.
Một số người đã buộc tội chương trình 12 bước là một tôn giáo hay một giáo phái.
Chúng ta sẽ nói về giáo phái sau, nhưng tôi nghĩ ở đó là một sự chấp nhận rằng bộ não con người đáng kinh ngạc, nhưng nó không thể làm tất cả những thứ nó cần làm một mình.
Đó với tôi là một trong những lý do thuyết phục nhất để tin vào Chúa, vì tôi biết đôi điều về bộ não.
Và chắc chắn tôi không biết hết mọi thứ, nó rất giỏi ở nhiều thứ và thật tệ ở nhiều thứ khác.
Và nó hoàn toàn không có khả năng làm được một số việc.
Và có rất nhiều cái gọi là năng lượng trong vũ trụ.
Ý tôi là, có những năng lượng từ mặt trời mà chúng ta không thể nhìn thấy hay cảm nhận nhưng tác động lên chúng ta.
Vậy nên quan niệm rằng sẽ có những năng lượng trong vũ trụ của chúng ta, tôi biết điều này nghe có vẻ huyền bí, mê tín kiểu new age, nhưng thực tế là có năng lượng phóng xạ và những năng lượng mà chúng ta không thấy nhưng lại có ảnh hưởng tới chúng ta.
Đó không chỉ là chuyện để tranh luận.
Điều đó thật sự tồn tại.
Các nhà khoa học sẽ đồng ý điều đó là có thật.
Vậy nên có lẽ với tôi, bước nhảy tới Chúa và tôn giáo không còn có vẻ quá xa nữa.
Nó cứ như là ở ngay đó.
Ý tôi là, những điều mà, bạn biết đấy, 30 năm trước, nếu ai đó kể cho bạn cách cơ học lượng tử vận hành, bạn sẽ cho họ là điên rồ.
Và vì vậy tôi nghĩ chúng ta phải có một sự khiêm tốn trí tuệ rằng có những lực trong thế giới này, như bạn nói, mà chúng ta chưa tiếp cận được về mặt ý thức.
Nhưng dù sao đi nữa, chúng có thể tác động lên chúng ta.
Ý bạn về chương trình 12 bước, tôi nghĩ là một điểm thú vị vì chúng thực sự có hiệu quả với nhiều người.
Và những gì dữ liệu cho thấy về việc giao nộp một phần quyền kiểm soát, tin vào một quyền lực cao hơn, thực sự hữu ích trong việc tránh nghiện.
Những người tham gia thực hành tôn giáo có phần được bảo vệ khỏi nghiện.
Tỷ lệ thấp hơn.
Nhưng khi bạn buông bỏ cho một quyền lực cao hơn, nhiều người phản kháng điều này, và họ cho rằng ý tưởng đó có vấn đề vì họ hiểu nhầm là bạn giống như một cỗ máy.
Bạn chỉ giao nộp mọi thứ cho Chúa và không phải là một người suy nghĩ cẩn trọng.
Đó không phải là ý nghĩa đối với những người thực sự làm điều này, đúng không?
Với những người quy phục Chúa, nó có nghĩa là tôi sẽ cố gắng hết sức, đưa ra quyết định tốt nhất có thể, sống theo cách tốt nhất tôi có thể.
Nhưng tôi nhận ra rằng tôi không thể kiểm soát mọi thứ, kể cả hành vi của chính mình mọi lúc.
Vậy nên tôi sẽ làm tốt nhất có thể, rồi giao phó mọi chuyện và hy vọng rằng Chúa — tin rằng Chúa sẽ giúp tôi.
Và điều đó đem lại hai lợi ích.
Một là, một lần nữa, nó cho bạn cảm giác rằng bạn có một người bạn.
Có ai đó khác quan tâm đến bạn.
Bạn kiểu như là một cộng sự nhỏ với người đó cùng hướng tới mục tiêu.
Và điều đó, tôi không hoàn toàn biết vì sao.
Tôi không biết liệu có ai trong chúng ta biết chính xác vì sao nó hiệu quả không.
Nhưng điều đó giảm rất nhiều căng thẳng và lo âu.
Bởi vì, bạn biết đấy, chúng ta thích nghĩ rằng trong thế giới này mình là những người tối ưu hóa, đúng không?
Tôi lúc nào cũng nghĩ, tôi muốn mua chiếc xe này.
Vậy thì để tôi nghiên cứu mọi thứ về chiếc xe này để chắc chắn tôi mua đúng chiếc xe.
Hoặc nếu tôi cố gắng quyết định về sức khỏe của mình, tôi sẽ nghiên cứu mọi thứ có thể.
Nhưng, bạn biết đấy, tới một lúc nào đó, sự chuyên chế của việc lựa chọn — quá nhiều thông tin — có thể khiến chúng ta phát điên.
Vì vậy nếu bạn đã làm tốt nhất có thể, rồi tin tưởng vào một điều gì khác, nó giảm bớt căng thẳng đó.
Và tôi nghĩ cuối cùng điều đó khiến bạn dễ đạt mục tiêu hơn về sau.
Bởi vì bạn cũng cảm thấy như có người khác đang trông cậy vào bạn.
Ý tôi là, tôi không đi tập gym.
Tôi nên đi tập gym.
Bạn biết đấy, lần duy nhất trong đời tôi đi tập gym là khi tôi có bạn tập mà tôi biết nếu tôi không đi, bạn ấy sẽ nói: Dave, mày phải tới. Tôi trông cậy vào mày.
Và vì thế, bạn biết đấy, có yếu tố bổ sung đó nữa.
Vậy nên tôi nghĩ ý tưởng buông bỏ không có nghĩa là bạn không suy nghĩ thông minh.
Nó không có nghĩa là bạn giao hoàn toàn quyền kiểm soát cuộc sống của mình.
Nó có nghĩa là bạn chấp nhận một mối quan hệ đối tác với ai đó sẽ cố gắng giúp bạn.
Và một lần nữa, không phải tôi quyết định điều đó có thật hay không, nhưng tôi nghĩ đó là cách nó vận hành đối với mọi người.
Chúng ta đã nói về Chúa và phần nào về tôn giáo.
Có bao nhiêu tôn giáo mới xuất hiện?
Tại sao ta không thấy tôn giáo mới?
Ý tôi là, rõ ràng có những phân nhánh.
Tôi biết, bạn biết đấy, người Mormon, LDS như họ gọi, thường có Do Thái giáo Chính thống, Bảo thủ và Cải cách.
Bạn có Công giáo và Tin lành, và có Chủ nghĩa Ngày thứ Bảy Adventist.
Và xin tha lỗi vì tôi không phân loại kỹ hơn những tôn giáo khác, nhưng bạn hiểu ý.
Nhưng bao lâu thì có một phân nhánh mới?
Và bao lâu thì xuất hiện một tôn giáo hoàn toàn mới?
Và vì tôi chưa từng nghe về những tôn giáo mới này, tại sao chúng không tồn tại lâu?
Đó là một câu hỏi hay.
Thực tế, trong một tập chương trình của tôi, chúng tôi quan tâm tới vấn đề này vì tôi không biết số liệu thống kê.
Vậy nên chúng tôi mời một học giả nghiên cứu về việc này, và cô ấy làm tôi hơi choáng vì nói rằng mỗi năm có khoảng từ 100 đến 200 tôn giáo mới hình thành.
Bây giờ, định nghĩa ở đây hơi lỏng lẻo, đúng không?
Một vài tôn giáo trong số đó chúng ta gọi là giáo phái.
Một vài trong số đó là, bạn biết đấy, có người ở Canada đội một hộp Kleenex lên đầu rồi nói rằng cô ấy nhận được thông điệp từ một chủng tộc ngoài hành tinh.
Có chuyện như vậy à? Kiểu như vậy.
Tôi không nhớ chính xác từng chi tiết, nhưng đúng là có.
Nhưng phần lớn, lý do bạn không nghe về họ là vì họ chỉ là những hiện tượng chớp nhoáng.
Để một tôn giáo bám rễ, có hai cách.
Một là ai đó nắm quyền, đúng không?
Bạn nghĩ tới thời xưa, hoàng đế nói: đây là đức tin của ta. Tất cả giờ sẽ theo đức tin này.
Nhưng trong thế giới hiện đại, điều đó ít xảy ra hơn.
Thường thì tôn giáo mới tồn tại khi nó đáp ứng một nhu cầu, tức là thực hành và ý thức hệ của họ tiếp cận ai đó theo một cách mới.
Những người rời bỏ đức tin, họ không trở thành vô thần.
Họ đang tìm kiếm những cách thức mới để trải nghiệm tinh thần bởi vì, hãy thẳng thắn, hầu hết các tổ chức tôn giáo là các tổ chức do con người tạo thành.
Chúng có những thất bại về mặt đạo đức, đúng không?
Và chúng ta biết đã có lạm dụng, phân biệt đối xử, kỳ thị phụ nữ và tất cả những điều này gắn với đức tin, và hy vọng chúng ta có thể nói về điều đó vì tôi không muốn mọi người nghĩ rằng tôi đang nói tôn giáo lúc nào cũng tốt, dù trung bình tôi nghĩ nó vậy.
Nó phải có tiếng nói đối với bạn, và những tôn giáo như thế thì ít ỏi.
Hiện giờ, điều làm tôi ngạc nhiên là nơi mà người ta có những trải nghiệm tâm linh sâu sắc lại là Burning Man.
Phần lớn mọi người nghĩ Burning Man là một kiểu bữa tiệc phóng đãng ở sa mạc, và với một số người thì đúng vậy.
Đúng là như thế.
Đây là công trình của nhà thần kinh học Molly Crockett ở Princeton.
Cô ấy là một người từng tham gia Burning Man.
Sự kiện sắp tới rồi.
Bạn có đi không?
Không, ôi không. Tôi ghét cái nóng.
Bạn có biết năm nay số vé bán ra tăng đáng kể so với cả trước đại dịch không?
Không, nhưng điều đó không làm tôi ngạc nhiên.
Một vài người bạn của tôi chưa từng đi trước đây đã liên lạc trong tuần qua hỏi: ‘Bạn có đi không? Tôi chưa bao giờ đi.’ ‘Bạn sẽ đi chứ?’ ‘Không, năm nay tôi sẽ đi nước ngoài.’ ‘Được rồi.’ Nhưng, bạn biết đấy, có thể sẽ xảy ra.
Tôi hơi tò mò. Nhưng không phải năm nay.
Cô ấy cho thấy có một nhóm người ở đó báo cáo có trải nghiệm tâm linh sâu sắc.
Bây giờ, nếu bạn nghĩ về Burning Man, đúng chứ, đó là một trong những cái mà chúng ta gọi là không gian chuyển tiếp (liminal).
Mọi thứ bình thường trong cuộc sống đều không xảy ra ở đó.
Người ta đến và dùng tên khác.
Họ mặc quần áo khác.
Bạn bị đặt vào một môi trường khá khắc nghiệt ở sa mạc.
Và những người đã từng đến nói với tôi rằng cách duy nhất bạn thực sự có thể sống sót là phải dựa vào người khác.
Và ở đó họ có cái thứ gọi là, có phải là văn hóa cho tặng hay tặng quà không?
Tôi quên tên chính xác, nhưng không có tiền ở Burning Man.
Mọi thứ về cơ bản là nhờ vào lòng tốt của người khác.
Và vậy mọi người ở trong một môi trường mà cuộc sống bình thường của họ, bộ quần áo bình thường, cái danh tính bình thường bị lột bỏ.
Họ trải nghiệm sự khắc nghiệt của thiên nhiên, cái nóng trên playa.
Và họ thấy rằng họ có thể tồn tại ở đó nhờ vào lòng tốt của người khác.
Và những người diễn giải theo cách này, như Molly Fines, báo cáo rằng họ không chỉ cảm thấy một trải nghiệm vượt thoát bản ngã sâu sắc như vậy, mà khi họ trở về, cảm giác đó vẫn còn.
Và họ thực sự có xu hướng hành xử hòa đồng hơn.
Và nên có vài tôn giáo đã nhận ra điều này rồi.
Tôi có một người bạn tên Alex Leach, người là một mục sư Episcopal, điều hành một trại.
Bởi vì ở Burning Man có tất cả những trại như vậy.
Và trại của anh ấy tên là Religious AF.
Tôi không biết có nên nói từ ấy ở đây không.
Ồ, vâng.
Ồ, vâng.
Còn kinh khủng hơn nhiều đã xuất hiện rồi.
Đúng, đúng, đúng.
Religious as fuck (rất sùng đạo).
Và những gì họ làm ở đó là — anh ấy có mặt ở đó.
Và anh nói với tôi lý do anh tìm thấy điều này là khi anh mới bắt đầu đi, anh nói,
Tôi chưa bao giờ cảm thấy Chúa hiện diện một cách rõ rệt như tôi có thể cảm thấy ở đó vì chỉ có những người đang chăm sóc lẫn nhau và chào đón nhau và tử tế với nhau theo một cách không kèm theo kỳ vọng.
Vì vậy anh điều hành trại này và có rất nhiều người từng là Cơ đốc nhân đến trại và tìm lại đức tin của họ vì trong khoảnh khắc đó, họ có những trải nghiệm vượt thoát mà thường bạn không có được khi chỉ ngồi trong nhà thờ.
Có một nhóm khác, tôi quên tên, tôi nghĩ là gọi là Milk and Honey, tôi không nhớ, nhưng họ có một buổi Shabbat cho người Do Thái với cả nghìn người ở đó.
Và người ta báo cáo đó là một trải nghiệm tuyệt vời.
Vì vậy tôi nghĩ nhiều người đang tìm kiếm những trải nghiệm tâm linh đó và những thứ như Burning Man là một cách để làm điều đó.
Rồi họ có, gọi là gì nhỉ?
Những buổi “little burns” hay “remote burns” đúng, xuyên suốt năm họ sẽ tụ họp vào những thời điểm khác nhau và làm điều này.
Và vì vậy tôi nghĩ bạn thấy là có một mong muốn của mọi người để lấp đầy cái khoảng trống hình dạng Chúa trong trái tim họ, để cảm nhận điều đó.
Và với nhiều người trong số họ, những nghi lễ tôn giáo cố hữu mà chúng ta có bây giờ không làm được điều đó.
Vì vậy tôi có thể thấy điều gì đó phát triển từ đó, nhưng ai biết chúng ta sẽ đi về đâu.
Thú vị.
Bạn biết đấy, Grateful Dead và những người theo Grateful Dead đã gần như đáp ứng một số tiêu chí lớn cho một tôn giáo.
Đúng.
Như lớn lên ở khu South Bay vào cuối những năm bảy mươi, tám mươi và đầu những năm chín mươi.
Ý tôi là, Grateful Dead sẽ đến chơi ở Frost Amphitheater.
Họ chơi ở Shoreline.
Ý tôi là, người ta thực sự theo họ khắp cả nước.
Nó có những yếu tố của — tôi sẽ làm phật lòng một vài người.
Chị gái tôi có phần thích họ, chị ấy không theo sát họ, nhưng chị ấy là một deadhead.
Ý tôi là, nó có những yếu tố của tính giáo phái theo nghĩa là người ta, cái gọi là, từ bỏ cuộc sống và đi theo.
Nhưng rồi những người làm vậy sẽ nói, không, điều đó thực ra không phải là từ bỏ cuộc sống.
Đó là tiếp cận cuộc sống, bạn biết đấy, đối với họ.
Và tất nhiên tôi có vài người bạn, đồng nghiệp ở Stanford, họ là những cái gọi là deadheads nghiêm túc, nhưng đó chỉ là vào mùa hè thôi.
Vì vậy họ như bán thời gian, làm nửa thời gian.
Ừ.
Giống kiểu Burning Man.
Một vài ban nhạc, ít nhất là ở Hoa Kỳ, và họ có quốc tế nữa, đúng.
Có kiểu theo dõi như vậy.
Thường khi ta nghe về những phong trào có người lãnh đạo để râu và có liên quan đến ma túy.
Ừ.
Và không phải mọi deadhead đều nghiện ma túy.
Tôi biết vài người hoàn toàn sống lành mạnh thực ra.
Và họ còn có, tôi nên nói là có các buổi họp AA và NA tại các buổi diễn.
Vậy nên những người đang trong quá trình phục hồi có thể đến.
Nhưng, bạn biết đấy, các giáo phái thường bao gồm một lãnh đạo được biểu tượng hoá quá mức, như mặt họ.
Một vài, bạn biết đấy, thứ như đầu lâu, tôi nghĩ gọi là “steal your face”.
Có Jerry, người kiểu như là nhân vật chính, Jerry Garcia giống như người đứng đầu, đúng không.
Rồi cái ý tưởng rằng bạn sẽ làm một số điều và không làm một số điều.
Nó có những yếu tố của một tôn giáo.
Nhưng các giáo phái, như những cái ta nghe về, như giáo phái Heaven’s Gate nghĩ họ sẽ sống mãi.
Họ tự sát tập thể khi sao chổi Hillbop đi qua.
Hillbop đi qua và họ tự giết hoặc chuyện Branch Davidian ở Waco.
Thông thường bạn có ai đó tin rằng họ đặc biệt.
Điều này không đúng với Grateful Dead.
Bạn chưa từng nghe Jerry Garcia nói rằng ông là Đấng Cứu Thế hay gì cả.
Nhưng với David Koresh và Branch Davidians, bạn có niềm tin tự thân rằng mình đặc biệt hơn người khác.
Bạn có những người thay đổi toàn bộ cấu trúc cuộc sống của họ.
Và thường thì bạn có tội ác.
Bạn kết thúc với chuyện gì đó xảy ra bên trong nơi người ta bị lợi dụng.
Và rồi đó là một giáo phái rõ ràng hoặc tự sát tập thể hay, ừm, Jonestown hay thứ gì đó.
Vì vậy, ranh giới giữa giáo phái và tôn giáo mới cực kỳ mong manh.
Vì vậy, với tôi thì dễ hiểu tại sao không nhiều cái vượt qua được.
Và tôi có câu hỏi này.
Bạn có nghĩ sự tồn tại của Cơ đốc giáo, Do Thái giáo, Hồi giáo và Phật giáo phần nào lấp đầy những gì bộ não con người cần về mặt lựa chọn không?
Ồ, và còn vô thần và agnosticism nữa.
Như nếu bạn lấy những thứ đó, thì nó kiểu như phủ kín — các trạng thái lo âu khác nhau mà bộ não có.
Và bạn sẽ nói, bạn biết đấy, chúng ta thực ra không cần thêm một tôn giáo nữa, đúng không? Kiểu như tất cả những chuyện đều đã được lo: nỗi buồn, sinh đẻ, đủ lễ hội trong năm, đủ những ý tưởng và sự linh hoạt về thế giới bên kia, đủ, bạn biết đấy, cấu trúc đạo đức nội tại, không cần phải đầu tư quá nhiều thời gian cho cái này. Nhưng, bạn biết rồi đó, nếu bạn là một người Do Thái Chính thống hoặc là một Phật tử rất nghiêm túc, thì đó là rất nhiều thời gian. Ừ. Đó là một khoản đầu tư lớn vào nghi thức và thiền định. Nhưng, bạn biết đấy, bạn có thể là một tín đồ Cơ đốc rất tốt bằng cách đi nhà thờ vào Chủ nhật, cầu nguyện mỗi ngày và đọc Kinh Thánh. Tôi kiểu như, bạn biết đấy, điều đó tương thích với nhiều thứ khác. Vậy nên bạn không phải từ bỏ cả đời để dồn cho nó. Bạn hiểu ý tôi đang nói chứ?
Có thể là loài người, như một loài, đã, ừm, tìm ra điều này. Rồi ai đó sẽ nói, không, Thiên Chúa đã sắp xếp điều đó, đúng không? Rằng đây là những gì chúng ta cần. Nó lấp đầy những khoảng trống. Có vẻ khó xảy ra là chúng ta sẽ có một loạt tôn giáo mới. Tôi nghĩ vậy.
Nhưng ý tôi là, để tôi nói về vấn đề giáo phái so với tôn giáo. Tôi nghĩ bạn hoàn toàn đúng. Đầu tiên, giáo phái chủ yếu có ý tưởng về một lãnh tụ thần thái, đó là lý do bạn thường nghe cái khái niệm “sùng bái cá nhân”. Thường là một người nghĩ họ đặc biệt. Bạn phải thờ lãnh tụ đó. Và khi ai đó nghĩ họ đặc biệt như vậy, thường có vấn đề xảy ra với việc họ dẫn dắt người khác. Còn các tôn giáo thông thường thì cũng có thể gặp vấn đề tương tự.
Ý tôi muốn nói là khi bạn nhìn vào các thực hành tôn giáo, một cách nghĩ về chúng là như những “kỹ thuật tâm linh”, đúng không? Chúng là những kỹ thuật, những thực hành cho tâm trí và cơ thể có thể lay chuyển trái tim và tâm trí. Chúng có thể lay chuyển theo hướng tốt. Chúng có thể lay chuyển theo hướng xấu, đúng không? Điều đó phụ thuộc vào động cơ của những người sử dụng chúng.
Mọi người luôn nói, Dave, tôn giáo là nguồn gốc của mọi chiến tranh. Phần lớn các cuộc chiến không phải vì tôn giáo. Có vài cuộc là kiểu, này, tôi không đồng ý với cách bạn giải thích kinh thánh. Phần lớn là về đất đai và tài nguyên, nhưng tôn giáo bị kéo vào. Và điều chúng ta biết là khi bạn cảm thấy bị đe dọa — như bạn nói, Kinh Thánh là một cuốn sách của nhiều tiếng nói. Có những đoạn đẹp về lòng thương xót và nhân từ. Có những đoạn khác nói về việc đập đầu đứa trẻ của kẻ thù vào đá, đúng không? Để trừng phạt họ. Và vì thế chúng ta biết rằng khi người ta cảm thấy bị đe dọa hơn, quan niệm về Chúa của họ — theo một công trình của hai nhà tâm lý Kirk Gray và Joshua Jackson — trở nên hung hăng và mang tính trừng phạt hơn.
Vì vậy bạn có thể thấy những thứ như chủ nghĩa dân tộc Kitô giáo hình thành. Và nếu bạn đến một số sự kiện như vậy, bạn sẽ thấy những bức ảnh Chúa Jesus cầm AK-47, đúng không? Bởi vì tâm trí chúng ta, để thích nghi — nếu chúng ta không đơn thuần chỉ là thánh hay tội nhân — khi cảm thấy bị đe dọa, chúng ta muốn chiến đấu lại. Chúng ta sẽ dùng tôn giáo để biện minh cho điều đó.
Và điểm tôi muốn tất cả thính giả của bạn biết là, tôi không nói tôn giáo là tốt, mà là một công nghệ có thể bị sử dụng cho việc xấu. Ý tôi là, ngay cả Richard Dawkins cũng sẽ nói tương tự về khoa học, đúng không? Bạn muốn tìm cách chữa bệnh cho người ta? Khoa học là bạn. Bạn muốn tìm cách hủy diệt người ta một cách hiệu quả nhất? Khoa học cũng là bạn. Và đối với tôi, lý do tôi dành thời gian nói về tôn giáo là vì tôi biết nó có thể bị dùng sai. Nhưng nếu bạn nhìn vào dữ liệu trung bình trong cuộc sống của con người, vâng, một số thể chế đã khiến người ta bị lạm dụng, bị phân biệt, v.v., và chúng ta nên đấu tranh chống lại những điều đó. Nhưng nhìn chung, dù đó là món quà từ Chúa hay một thích nghi văn hóa, nó giúp chúng ta sống tốt hơn.
Phần lớn tôi đồng ý với bạn. Tức là, có rất nhiều điểm hội tụ trong các thực hành đức tin, vì ở một khía cạnh nào đó, chúng ta có cùng một cơ thể và não, và nó giúp chúng ta giải quyết những vấn đề đó. Và tất cả chúng đều khá lớn và có số tín đồ riêng, và gắn với văn hóa nơi bạn lớn lên.
Nhưng tôi nghĩ vào những thời kỳ biến động, thời kỳ thay đổi, và tôi có cảm giác chúng ta đang rơi vào một trong những thời kỳ đó bây giờ. Tôi không có ý nói tận thế, mà là những thứ liên quan đến công nghệ, những chuẩn mực, cách chúng ta sống, các thực hành kinh tế của chúng ta đang thay đổi rất nhanh hiện nay. Và cùng lúc đó, người ta đang ngày càng vỡ mộng hơn với một số đức tin truyền thống. Vậy nên với tôi lúc này có vẻ là một giai đoạn có thể xảy ra sự định hướng lại. Và những gì sẽ xuất hiện là những thứ nói được với người ta.
Bạn nhắc tới AI. Đã có những nhà thờ. Chưa bền lắm, nhưng tôi có thể thấy điều này xảy ra, nơi họ được xây dựng xung quanh một AI. Ý tưởng là AI sẽ trở nên hiểu biết đến mức gần như là một siêu trí tuệ toàn thức. Toàn thức vì nó có thể biết mọi thứ về bạn thông qua những gì bạn làm trên mạng. Và siêu trí tuệ vì nó có thể giải quyết vấn đề tốt hơn con người. Vì vậy có những người đang nghĩ đến các nhà thờ xoay quanh AI. Liệu nó có bền hay không? Tôi không biết. Nhưng nếu một niềm tin mới có thể khiến người ta cảm nhận được sự hiện diện của Chúa, có thể giải quyết một số vấn đề của họ bằng cách giúp họ cảm thấy kết nối với nhau, giảm lo âu, giảm căng thẳng, thì tôi sẽ không ngạc nhiên nếu có điều gì đó khác xuất hiện trong thời điểm biến động mà chúng ta đang ở.
Tôi không biết bạn có biết điều này không. Có lẽ phần lớn mọi người không biết. Nhưng người đang giữ kỷ lục IQ cao nhất thế giới — điều này đã được Guinness xác nhận, tôi biết vì họ đã đăng chứng nhận của Guinness lên tài khoản của người đó trên X — người mà tôi theo dõi vì tò mò, tự nhận là một tín đồ Cơ đốc.
Rất nhiều người định vị nền tảng của họ là có IQ cao nhất thế giới, và theo tôi là với khoảng cách rất lớn, gắn với cách họ hiểu Kinh Thánh và lý do Cơ đốc giáo là câu trả lời tốt nhất, nắm giữ những câu trả lời tốt nhất cho mọi thứ.
Tôi nên nói là tôi không đồng ý với mọi thứ họ đăng, và tôi chỉ muốn làm rõ điều đó.
Nhưng điều rất thú vị với tôi là có những người sử dụng công nghệ, như mạng xã hội, để làm bàn đạp cho các tôn giáo truyền thống lâu đời, và kết hợp điều đó với những khái niệm hiện đại về trí thông minh, đúng không?
Bài kiểm tra IQ không phải là cách duy nhất để đánh giá trí thông minh, tất nhiên, nhưng tôi nghĩ hầu hết mọi người đặt đủ giá trị vào những người có IQ cao, cực cao để diễn giải điều đó theo một cách nhất định.
Tôi tự hỏi, cho đến khi nhận ra đây thực sự là một người, ít nhất theo hiểu biết của tôi, tôi tự hỏi, liệu có phải đây là một thứ do AI tạo ra không?
Bây giờ có video rồi, nên anh ta đang ở Hàn Quốc. Anh ấy nói tiếng Anh, và sẽ nói về chuyện này.
Không, nhưng bạn cũng đang thấy cái tương tự ở Thung lũng Silicon lúc này.
Tôi nghĩ Peter Thiel đang hướng tới Cơ đốc giáo.
Thật sao?
Ừ, tôi khá chắc.
Ồ, được rồi.
Ngay cả Elon Musk, tôi không nghĩ ông ấy nói rằng ông tin vào Chúa, nhưng ông ấy nói Cơ đốc giáo là một lực lượng tốt cho thế giới.
Tôi nhớ ông ấy nói là phải có thứ gì đó về năng lượng trong vũ trụ khi câu hỏi đó được đặt ra.
Ừ, và tôi nghĩ bạn đang thấy điều này ở nhiều người tinh thông công nghệ.
Tôi không có câu trả lời hay vì sao, nhưng ý của bạn có lý, tức là mức độ sùng đạo của bạn không tương quan trực tiếp với trí thông minh, đúng không?
Có những người thật sự xuất sắc nhưng họ tin có Chúa và có kẻ tạo hóa, và cũng có những người không tin.
Và tôi nghĩ đó là vì những người đó nhận ra, như tôi đã nói trước đó, nếu bạn là người thật sự lý trí và thông minh, khi bạn nhìn vào dữ liệu, chẳng có gì bác bỏ được nó.
Và vì vậy, một lần nữa, chẳng ai nhìn thấy bằng chứng của Chúa trong thế giới dưới góc độ khoa học, nhưng chúng ta cũng nhận ra ta không thể hoàn toàn loại trừ điều đó.
Và khi họ có đời sống nội tâm của riêng mình, nếu họ cảm thấy họ có kết nối đó, tại sao phải bác bỏ nó?
Và tôi nghĩ điều quan trọng là nhận ra rằng đó không phải là dấu hiệu của thiếu thông minh.
Trừ khi có điều gì tôi không biết, người đang giữ kỷ lục IQ cao nhất thế giới được Guinness xác nhận chắc chắn là người rất sùng đạo.
Vậy nên ta biết là các ô đánh dấu có lẽ xuất hiện ở mọi cấp độ.
Có lẽ có cả những người vô thần rất kém thông minh và những người vô thần rất thông minh, và cả những người Cơ đốc, Do Thái, Hồi giáo, Phật giáo… đủ kiểu.
Tôi nghĩ một trong những lý do khiến một số tôn giáo bị gán cho những định kiến là những hình tượng mà chúng ta thấy trong đầu khi nghĩ về tôn giáo đó.
Ví dụ, nói tới Phật giáo, bạn nghĩ tới Đạt Lai Lạt Ma.
Đạt Lai Lạt Ma dường như là thứ mà hầu hết mọi người nghĩ về khi nhắc đến ngài.
Trước khi có tranh cãi gần đây, tôi nghĩ Đạt Lai Lạt Ma chỉ là kiểu người vui vẻ, thấy mọi thứ ổn cả, đúng không?
Ngay cả trang phục cũng khá giống nhau giữa các nhà sư; khi Đạt Lai Lạt Ma đi quanh trong những chiếc áo cà sa màu cam trông rất bình an và hạnh phúc.
Nên tôi nghĩ mọi người cho rằng, ồ, nếu bạn muốn cảm thấy như vậy thì Phật giáo là một ý hay, đúng không?
Trong khi đó, các tôn giáo khác có xu hướng—hình ảnh của họ đa dạng hơn về tông cảm xúc.
Như bạn đề cập, chúng ta đã nói về Cơ đốc giáo, tất nhiên gồm Cựu Ước và Tân Ước.
Bạn nghĩ gì về việc xây dựng hình ảnh thương hiệu cho các tôn giáo?
Bởi vì tôi cảm thấy đó là một trong những yếu tố quan trọng nhất thu hút hay đẩy người ta ra khỏi một tôn giáo, liệu người nói có diễn đạt lời yêu thương, yêu thương phổ quát, yêu thương chỉ dành cho những ai gia nhập, sự tha thứ, hay kết án hay không.
Ý tôi là, đó là những điều người ta đồng cảm hoặc dùng để phân biệt.
Và tôi nghĩ chúng cũng là thứ khiến ta—nhìn một số người, ta nói, ồ người đó thực sự điên.
Ừ.
Ý tôi là, bạn không cần phải nghe David Koresh nói lâu hơn một giây.
Bạn thậm chí không cần biết tất cả chuyện phạm pháp đang diễn ra.
Ánh mắt của ông ta trông điên, đúng.
Kính của ông ta còn làm ông ta trông giống Jeffrey Dahmer nữa.
Và tôi không biết chuyện gì với cái kính đó.
Nhưng, bạn biết đấy, người này thật rùng rợn.
Bạn sẽ không để ông ta lại gần bất kỳ ai bạn quan tâm.
Vậy nên có một vấn đề về xây dựng hình ảnh mà tôi nghĩ ít nhất cũng đáng để thảo luận, bởi vì khi người ta nghe “tôn giáo”, tâm trí họ nhảy tới điều đó.
Họ không nhất thiết nghĩ về các thực hành. Họ nghĩ về thương hiệu.
Nếu bạn không quen với một tôn giáo, giống như khi bạn không quen với một sản phẩm, thứ sẽ điều khiển bạn là định kiến về thương hiệu đó.
Nhưng tôi nghĩ càng nhìn sâu, bạn sẽ nhận ra những thứ đó có vấn đề, dù là tốt hay xấu.
Bạn nêu điểm về Đạt Lai Lạt Ma.
Và phản ứng ban đầu của tôi khi tôi thấy chuyện đó cũng giống y như của bạn.
Nhưng ngay cả Phật giáo, một tôn giáo xây dựng trên ý tưởng từ bi và chấm dứt khổ đau, ở Sri Lanka bây giờ đang bị dùng để biện minh cho kiểu diệt chủng chống lại một số nhóm.
Các nhà sư tự mình cầm vũ khí.
Mọi người sốc khi nghe điều đó vì bất cứ tôn giáo nào cũng có thể làm được điều đó.
Vì vậy nguy cơ trong tôn giáo luôn là bằng cách gia tăng cộng đồng cho những người thuộc tôn giáo của bạn, bạn có thể gia tăng khoảng cách với những người không thuộc tôn giáo đó.
Đó là lý do tại cốt lõi, thông điệp chân chính của tôn giáo không phải là biến thành “chúng ta chống lại họ”. Mà là mở rộng vòng đạo đức của sự quan tâm sao cho nó bao gồm mọi người.
Bạn biết đấy, Kinh Thánh nói rằng bạn nên tôn kính cha mẹ và đối xử tốt với gia đình mình.
Nhưng hơn thế nữa, nếu bạn đếm số lần nói ai phải tốt với ai, thì nó bảo hãy tốt với người lạ.
Hãy tốt với người lạ ở trong đất nước của bạn.
Và như vậy là đang mở rộng vòng tròn đạo đức đó.
Nhưng ý tôi là, bạn biết đấy, bây giờ người ta hay nói, à, nhìn mấy người theo chủ nghĩa dân tộc Thiên Chúa giáo kia kìa.
Tôi sẽ không muốn dính líu gì đến họ, đúng không?
Nếu bạn là người theo quan điểm cánh tả, thì tất cả đều là những người bảo thủ và muốn kiểm soát đời sống người khác.
Vậy nên việc gán nhãn là một vấn đề lớn, nhưng tôi nghĩ điều đó che khuất những phức tạp đang diễn ra trong các đức tin khác nhau.
Nhưng bạn đúng.
Đó sẽ là thứ lôi kéo bạn hoặc khiến bạn phản cảm, dù có thể điều đó không chính xác.
Chúng ta biết từ y học rằng bác sĩ càng giống bạn và những người bạn quen biết thì bạn càng có khả năng nghe theo lời khuyên của họ.
Tôi nghĩ tương tự, trang phục khác biệt của một nhân vật tôn giáo, kiểu tóc khác, cách họ nói khác, thì bạn càng ít có khả năng gia nhập cùng họ.
Nó có cảm giác xa lạ.
Vì thế sẽ rất thú vị để xem trong những năm tới người ta sẽ bị thu hút hay bị đẩy lùi bởi tôn giáo nói chung hay các tôn giáo cụ thể, khi mà hầu như bây giờ mọi thứ đều được mọi người nhìn thấy.
Bạn biết đấy, không đủ chỉ post bằng chữ nữa.
Họ phải thực sự nói bằng video, tôi tin vậy.
Bạn phải nhìn thấy họ.
Bạn phải kiểu…thích họ.
Ngày trước người ta nói nhiều về Kinh Thánh.
Nhưng giờ chúng ta mong được thấy các nhân vật tôn giáo trực tiếp.
Và tôi nghĩ sẽ ít che đậy và ít tách biệt hơn.
Sẽ rất thú vị để xem liệu người ta bị thu hút hay bị ghê tởm bởi con người thật của họ.
Tôi không biết dự đoán thế nào.
Tôi cũng không biết vì bạn có thể nghĩ rằng họ đang làm mình dễ tiếp cận hơn với công chúng và quần chúng.
Nhưng cũng có cái khi họ giữ mình tách biệt, như là thánh hơn, hiểu biết hơn, là người không giống tôi, người biết nhiều hơn tôi, người tôi có thể tin tưởng.
Vậy nên đó là một điểm hay.
Tôi không chắc điều này sẽ đi theo hướng nào.
Ừ, có một điều rất đúng về thời đại chúng ta đang sống, rất khác so với chỉ 20 năm trước, đó là người càng nổi tiếng bây giờ càng khó kiểm soát danh tiếng của mình.
Đúng vậy.
Bởi vì con người thật của bạn phải lộ ra và mọi khuyết điểm rồi cũng sẽ bị lộ vào lúc nào đó.
Trong khi 20 năm trước, người càng nổi tiếng thì càng dễ duy trì danh tiếng.
Mọi người có thể che mình và tạo ra vẻ bí ẩn.
Và điều này đúng ở mọi lĩnh vực, không chỉ về người nổi tiếng và hào quang.
Điều này đúng với chính trị gia.
Tôi nghĩ cũng đúng với nhân vật tôn giáo.
Ngay cả bạn bè tôi trong cộng đồng lực lượng đặc nhiệm còn nói rằng rất nhiều vẻ bí ẩn ấy đã tiếp thêm sức mạnh để họ làm những việc rất khó.
Nhiều phim đã được làm về cộng đồng của họ theo cách phần nào đã gây hại cho một số khía cạnh công việc mà họ cần làm.
Vì vậy tôi thấy có nhiều điểm tương đồng ở đây.
Và sẽ thú vị nếu chúng ta bắt đầu chấp nhận rằng một số lãnh đạo tôn giáo cũng có khuyết điểm, đúng không?
Ý tôi là, Giáo hội Công giáo đã bị vén màn về một bộ phận người Công giáo.
Chắc chắn không phải tất cả, nhưng một số người trong Giáo hội Công giáo đã làm những chuyện ghê tởm.
Nhưng vẫn còn rất nhiều người Công giáo trên thế giới.
Những người hiểu về Công giáo có thể nói đó không phải là bản chất của Công giáo.
Thực ra chúng tôi theo điều ngược lại.
Và tôi nghĩ bây giờ họ đã phần nào tách mình ra khỏi điều đó.
Ừ, ý tôi là vẫn còn những cuộc tranh luận tiếp diễn.
Và những gì sẽ xảy ra bây giờ là sẽ có người được thăng lên vị trí cao hơn trong nhà thờ.
Người ta sẽ nhìn lại và chỉ ra nơi mà họ, dù không làm gì trực tiếp, đã che đậy.
Vì vậy những tiếng vang đó vẫn tiếp nối.
Nhưng, ý bạn nêu ra là chuyện hay.
Tôi nghĩ điều này sẽ ảnh hưởng đến một số tôn giáo nhiều hơn những tôn giáo khác.
Có những tôn giáo mà việc có một trung gian là thực sự quan trọng, như trong Công giáo.
Để bạn nhận được một số bí tích, linh mục là người trung gian, người thực hiện phép Thánh Thể — sự biến đổi bánh và rượu thành thân và máu Chúa Kitô mà bạn tiếp nhận.
Trong nhiều tôn giáo khác, vai trò của mục sư, linh mục hay thầy tế không quan trọng đến vậy.
Có trải nghiệm trực tiếp.
Tôi có thể trải nghiệm Thiên Chúa trực tiếp trong lời cầu nguyện hay qua các thực hành của mình.
Vì thế tôi nghĩ nhiều điều sẽ phụ thuộc vào việc bạn có cần người trung gian hay không.
Và tôi nghĩ có xu hướng ở một số người muốn trải nghiệm trực tiếp đó, không bị cản trở hay mang gánh nặng của thể chế lên mình.
Một vài câu hỏi cho bạn, nếu bạn sẵn lòng.
Bạn có cầu nguyện không?
Tôi là một trong những người cầu nguyện vào lúc tôi cảm thấy căng thẳng.
Vì vậy cầu nguyện không phải là một thói quen thường xuyên của tôi.
Mỗi khi tôi nói vậy tôi luôn cảm thấy như bác sĩ hút thuốc vậy, đúng không?
Kiểu như, Dave, anh nói với người ta rằng cầu nguyện tốt.
Tôi vẫn đang hoàn thiện hệ niềm tin của mình.
Bạn biết đấy, chương trình tôi làm, How God Works, thực sự là một hành trình đối với tôi cũng như mọi người khác.
Và tôi tin vào dữ liệu.
Tôi tin những thứ đó hữu ích.
Tôi được nuôi dưỡng trong Công giáo.
Tôi từng là người giúp lễ.
Tôi đã rời Giáo hội.
Ở thời điểm này, tôi đang cố tìm hiểu.
Nhưng những gì tôi cố gắng làm là ôm lấy những thực hành mà tôi nghĩ là quan trọng.
Vì vậy tôi thực hành lòng biết ơn.
Thay vì cầu nguyện mỗi ngày để có được nó, tôi tìm những cách vun đắp nó hàng ngày và xem nó thay đổi tôi như thế nào.
Tôi cố thiền.
Tôi giỏi việc đó không? Không.
Tôi có nghĩ nó có lợi cho tôi không? Có.
Và vì vậy tôi đang cố tìm xem mình phù hợp với cộng đồng tâm linh nào, nếu có.
Và tôi thích nói mình là một người bất khả tri (agnostic).
Bạn biết đấy, 20 năm trước tôi có lẽ đã là một người vô thần. Bây giờ tôi nhận ra mình đủ khiêm tốn để nói: tôi không biết. Tôi đã thấy hoặc cảm nhận những điều mà tôi không thể giải thích. Điều đó có nói lên điều gì không? Tôi không biết. Nhưng tôi đang trên hành trình tìm hiểu. Và tôi hy vọng, bạn biết đấy, tôi kéo theo những người nghe cùng mình trên hành trình đó.
Bạn có tin vào phép màu không? Tùy cách bạn định nghĩa phép màu. Tôi tin rằng có những điều xảy ra mà chúng ta không thể giải thích. Là một người bất khả tri, tôi sẵn sàng nói rằng những điều đó có thể là do một lực vô hình nào đó. Tôi chỉ là không biết. Nhưng tôi tin có những điều xảy ra vượt ngoài sự hiểu biết và khả năng dự đoán của chúng ta.
Ngoài cuốn sách và podcast của anh, nếu ai đó quan tâm khám phá những câu hỏi này, họ muốn sống với những câu hỏi—và có vẻ như anh đang làm như vậy, đúng không? Anh sống rất nhiều trong câu hỏi có Chúa không? Vai trò của Chúa trong đời một người là gì, v.v.? Nếu ai đó muốn khám phá những câu hỏi đó, ngoài việc đọc sách và nghe podcast của anh, điều mà họ chắc chắn nên làm vì tôi nghĩ nó cung cấp một khuôn khổ rất tinh tế để tiếp cận những chuyện này, anh còn gợi ý gì khác?
Anh biết đấy, anh ở vị trí có thể đưa ra lời khuyên, hiểu rằng mọi người sẽ tự đưa ra lựa chọn theo cách của họ. Vậy để tôi tháo bỏ chiếc mũ nhà khoa học một lát và nói với bạn như chính tôi và những gì tôi tin. Nếu có một Đấng Tối Cao, tôi tin đó là một Đấng sẽ quan tâm đến tất cả các tạo vật của Ngài, rằng sẽ không chỉ có một tôn giáo duy nhất là đúng. Và những gì tôi thấy ở đủ nhiều tín ngưỡng khác nhau, những tôn giáo tồn tại lâu và đáp ứng nhu cầu của người ta, là chúng cung cấp cách sống tốt hơn. Vì vậy tôi sẽ nói, hãy thử nhiều tôn giáo khác nhau. Xem cái nào cộng hưởng với bạn. Người ta có thể chuyển đổi. Người ta có thể rời bỏ. Và tôi thực sự nghĩ rằng có nhiều con đường dẫn đến Chúa nếu Chúa tồn tại. Và có nhiều cách dùng trí tuệ đó để cải thiện cuộc sống nếu Chúa không tồn tại. Và việc thử nghiệm là ổn. Việc đặt câu hỏi là ổn. Nhưng điều tôi muốn khuyên họ là xin đừng vội cho rằng không có lý do hợp lý để suy nghĩ về tôn giáo.
Lời khuyên hay nhất tôi có thể đưa cho bạn là lời một vị rabbi từng nói với tôi. Câu nói bằng tiếng Do Thái — tôi sẽ không phát âm đúng, nhưng câu nói đó là na’aseh v’nishma. Và điều đó cơ bản có nghĩa là: chúng ta sẽ làm, rồi chúng ta sẽ hiểu. Và điều này xuất phát từ khi Moses trong Sách Xuất Hành xuống núi với Mười Điều Răn và ông dạy dân Israel về điều đó. Họ nói: gì cơ? Tôi chưa hiểu lắm. Nhưng được, tôi sẽ làm. Và đôi khi chính trong việc thực hành, sự hiểu biết về lý do tại sao điều đó quan trọng hoặc nó có thể giúp bạn thế nào mới đến sau. Nếu bạn cứ phải giải hết mọi logic trước, thì đó có thể là một trở ngại. Vậy hãy thử.
Cảm ơn. Tôi trân trọng điều đó. Và tôi biết mọi người sẽ trân trọng khi nghe điều đó. Tôi muốn cảm ơn anh về công việc anh làm trong phòng thí nghiệm, trong giảng dạy và việc anh viết sách về những chủ đề khó, việc anh tiếp cận những chủ đề khó đó. Anh có sự ủng hộ to lớn bên ngoài, tất nhiên. Nhưng, bạn biết đấy, đó là một điều táo bạo đối với một nhà khoa học. Đừng làm điều đó trước khi có tenure — đó là lời khuyên mà tôi thường nói. Đó là điều tôi đã nói về việc bắt đầu một podcast và rằng anh đã dành thời gian đến đây hôm nay để giảng dạy và giáo dục. Anh có podcast và cuốn sách của riêng mình. Chúng tôi sẽ cung cấp đường dẫn tới những tài liệu đó trong phần ghi chú chương trình, rõ ràng rồi. Và tôi là một người hâm mộ lớn của công việc của anh. Cuộc trò chuyện hôm nay thực sự củng cố cho tôi một số điều.
Một là tầm quan trọng của việc sống với những câu hỏi rất quan trọng này, bất kể cuối cùng người ta đi đến đâu hay ở vị trí nào, bất kể bạn được nuôi dạy theo tôn giáo nào hay không có tôn giáo. Và nữa là, bạn biết đấy, có rất nhiều câu hỏi gắn kết loài người. Và nhiều câu trong số đó rất đáng sợ. Chẳng hạn, chuyện gì xảy ra khi tôi chết? Ý nghĩa của tất cả những điều này là gì? Có Chúa không? Những thứ đó. Và tôi cảm thấy bạn đang cung cấp một lộ trình rất hữu ích để mọi người tiếp tục đặt những câu hỏi đó mà không bảo họ phải tin gì, chắc chắn không bảo họ tin ai, hay cái gì họ nghe ở ngoài là đúng hay sai. Nhưng bạn đang cho người ta một bản đồ để đặt những câu hỏi thực sự hay. Và tôi nghĩ thực tế là dữ liệu rõ ràng cho thấy có lợi ích từ các thực hành — và chúng ta cứ quay lại điều này, như anh vừa nói, về các thực hành — và trong chính việc làm đó có rất nhiều thông tin. Tôi còn nghe thấy một thông điệp ngầm nữa rằng, bạn biết đấy, người ta không nên lo lắng rằng mình sẽ bị cuốn theo con đường mất kiểm soát bản thân. Thực ra đó là về việc có nhiều quyền tự chủ hơn, khi người ta đặt những câu hỏi này. Vậy nên cảm ơn vì đã làm công việc mà anh làm ở mọi cấp độ. Anh đang làm việc ở rất nhiều cấp độ khác nhau để khám phá những ý tưởng này và giáo dục mọi người. Chắc chắn tôi đã học được rất nhiều hôm nay, và tôi biết thính giả của chúng ta cũng vậy.
Cám ơn đã mời tôi tham gia. Tôi trân trọng cơ hội này. Cảm ơn. Chúng ta sẽ gặp lại.
Cảm ơn bạn đã tham gia cùng tôi trong buổi thảo luận hôm nay với Tiến sĩ David Desteno. Để tìm các liên kết tới nghiên cứu của ông, cũng như tìm hiểu thêm về các cuốn sách của ông, bao gồm cuốn gần đây nhất mang tựa đề How God Works: The Science Behind the Benefits of Religion (Cách Thượng Đế Hoạt Động: Khoa Học đằng sau Lợi Ích của Tôn Giáo), xin xem phần ghi chú chương trình. Nếu bạn đang học hỏi từ hoặc thích podcast này, xin hãy đăng ký kênh YouTube của chúng tôi — đó là một cách tuyệt vời và hoàn toàn miễn phí để ủng hộ chúng tôi. Ngoài ra, hãy theo dõi podcast bằng cách nhấn nút theo dõi trên cả Spotify và Apple. Trên cả Spotify và Apple, bạn có thể để lại cho chúng tôi đánh giá 5 sao. Và giờ bạn cũng có thể để lại bình luận trên cả Spotify và Apple. Xin hãy xem các nhà tài trợ được nhắc tới ở phần đầu và xuyên suốt tập hôm nay — đó là cách tốt nhất để ủng hộ podcast này.
Nếu bạn có câu hỏi dành cho tôi hoặc bình luận về podcast, khách mời hoặc chủ đề mà bạn muốn tôi cân nhắc cho podcast Huberman Lab, vui lòng để lại ở phần bình luận trên YouTube. Tôi đọc tất cả các bình luận.
Cho những ai chưa biết, tôi có một cuốn sách mới sắp ra. Đây là cuốn sách đầu tay của tôi, có tựa Protocols, an Operating Manual for the Human Body. Đây là cuốn sách tôi đã làm trong hơn năm năm, dựa trên hơn 30 năm nghiên cứu và kinh nghiệm. Sách trình bày các giao thức từ giấc ngủ đến tập luyện đến kiểm soát căng thẳng, các giao thức liên quan đến tập trung và động lực. Và tất nhiên, tôi cung cấp bằng chứng khoa học cho các giao thức được đưa ra.
Cuốn sách hiện đã có thể đặt trước tại protocolsbook.com. Ở đó bạn có thể tìm các liên kết tới nhiều nhà cung cấp khác nhau và chọn nhà cung cấp mà bạn thích nhất. Một lần nữa, cuốn sách có tên Protocols, an Operating Manual for the Human Body.
Và nếu bạn chưa theo dõi tôi trên mạng xã hội, tên tôi là Huberman Lab trên tất cả các nền tảng — Instagram, X, Threads, Facebook và LinkedIn. Trên tất cả các nền tảng đó, tôi thảo luận về khoa học và các công cụ liên quan đến khoa học; một số nội dung trùng lặp với podcast Huberman Lab, nhưng phần lớn khác biệt so với thông tin trên podcast. Một lần nữa, là Huberman Lab trên tất cả các nền tảng mạng xã hội.
Nếu bạn chưa đăng ký nhận bản tin Neural Network của chúng tôi, bản tin Neural Network là một bản tin hàng tháng hoàn toàn miễn phí bao gồm tóm tắt podcast cũng như những gì chúng tôi gọi là các giao thức dưới dạng các file PDF dài 1–3 trang, đề cập mọi thứ từ cách tối ưu giấc ngủ, tối ưu dopamine, đến tiếp xúc lạnh có chủ ý. Chúng tôi có một giao thức thể lực nền tảng bao gồm luyện tập tim mạch và luyện tập kháng lực. Tất cả đều hoàn toàn miễn phí. Bạn chỉ cần vào HubermanLab.com, vào tab menu ở góc trên bên phải, kéo xuống mục “newsletter” và nhập email của bạn. Tôi xin nhấn mạnh là chúng tôi không chia sẻ email của bạn với bất kỳ ai.
Một lần nữa cảm ơn bạn đã tham gia cùng tôi trong buổi thảo luận hôm nay với Tiến sĩ David Desteno. Cuối cùng nhưng không kém phần quan trọng, cảm ơn bạn đã quan tâm đến khoa học.
歡迎來到 Huberman Lab 播客,在這裡我們討論科學以及可應用於日常生活的科學化工具。
我是安德魯·胡伯曼(Andrew Huberman),任職於史丹佛大學醫學院的神經生物學與眼科學教授。
我今天的來賓是大衛·德斯泰諾(Dr. David DeSteno)。
大衛·德斯泰諾博士是東北大學的心理學教授,專長於道德與宗教的科學,以及信仰上帝與宗教對身心健康的益處研究。
許多人,或許實際上大多數人,認為科學與宗教是互相排斥的。今天,德斯泰諾博士說明了為何這種看法其實是錯誤的,並分享了顯示宗教與祈禱對心理與身體有巨大益處的數據。我們討論了常驅使人們接受上帝與宗教信仰的大腦機制,並嘗試處理一些圍繞科學與宗教常被提出的大問題。例如:上帝的存在真的可以被證明嗎?可以被反駁嗎?如果不能,我們該如何看待奇蹟、生命的起源以及來世?所以,就是這些「小問題」。我們也討論了儀式與迷信之間的界線在哪裡,以及什麼能把宗教與邪教區分開來。他還提到,儘管每年都有超過一百個新宗教出現——這點令我感到驚訝——但能夠持續存續的卻很少,這點倒不令人驚訝。他還分享了關於人們什麼時候、如何為個人利益說謊的驚人數據,以及能把說謊者轉變為說真話者、且整體提高同理心的簡單做法。
為了釐清,德斯泰諾博士並不是在提倡宗教。他是一位科學家,其方法是以不帶偏見的方式研究對上帝的信仰與宗教實踐如何能惠及個人與團體。多虧他的參與,這是一場我認為極為出色且重要的對話,特別是在這個人工智慧技術與社群媒體迅速演變的時代。我與他談論科學、上帝與宗教時學到了很多,我相信你也會有所收穫。
在開始之前,我想強調本播客與我在史丹佛的大學教學與研究工作是分開的。不過,這也是我希望並努力將免費提供給大眾的科學與科學相關工具資訊帶給一般民眾的一部分。配合這個主題,今天的節目確實有贊助商。接下來是我與大衛·德斯泰諾博士的對談。
大衛·德斯泰諾博士,歡迎。
謝謝邀請我,安德魯。
對很多人來說,科學與宗教或科學與上帝的觀念是彼此相反的,也可能互相對立——這取決於你在跟誰談,以及怎麼去呈現。我想,這對很多人(無論信教與否)來說是合理的,因為表面上看,科學應該是關於反駁假說的,而在多數人心中,宗教則建立在難以反駁的信念與信仰之上。或許不是完全不可能,但很難去反駁。人們不斷來回嘗試證明上帝的存在,也嘗試反駁上帝的存在。這樣的爭論已持續了千百年。
首先,我想知道,你對科學與──姑且說──對上帝的信仰之間是否相容的看法是什麼?因為宗教與對上帝的信仰在某種程度上是可以分開的。
沒錯,我們會談到這個。但為了簡化來說,我們確實能確定關於我們所謂的科學和對上帝的信仰之間是否相容的事實有什麼嗎?
對我來說,有關上帝信仰的問題──你說得對,這點常讓人卡住,因為人們會說:「如果我相信上帝,那我就不能接受科學。」我認為那種說法是錯的。但我要從頭說起,我認為「上帝是否存在」這個問題並不是一個有用的問題。這並不表示它不重要。如你所說,人們已經爭論這個問題千年了。但它並不實用,因為作為科學家,我們無法去證明它。任何跟你說他確知上帝不存在的科學家,你不應該去聽信。
我之所以這麼說,是因為我們──你我身為科學家──通常以數據為依歸。我們做實驗,而任何實驗背後都是我們試圖操控某個變項,看看它是否會引發改變。當談到上帝時,你做不了實驗。因此我要說,缺乏證據並不等同於不存在。人們常聽到這句話,覺得像在閃爐話(推脫的說法)。但在這情況下,並非如此。
例如,如果我要測試一種新藥,我可以讓人服用該藥,看它是否能對抗某種病原體。如果在這次實驗中它沒有對抗病原體,我可以說,好吧,在這次實驗中似乎沒有效果。任何一個實驗失敗都有很多可能原因。也許人們沒有正確服藥。也許它只對某種類型的人有效。所以你可以在不同情況下一再嘗試。你可以逐步累積證據,看看隨時間推移這藥是不是有效;如果在任何情況下都沒有效,你可能會說,嗯,也許真的沒戲了。可是對上帝,你甚至無法做那種實驗。
我是位心理學家,所以我大部分的工作是把人帶進實驗室,研究情緒如何改變行為。我會把人分成兩組,並在性別、意識形態、智力等方面做平衡。對其中一組改變他們的情緒狀態,然後觀察是否會產生某種效果。對上帝來說,即便上帝存在,你也無法操控上帝,對吧?有人會說:「喔,戴夫,我為某事祈禱了,但沒實現,所以上帝一定不存在。」我會回說,你知道上帝的心意嗎?也許上帝只幫祂喜歡的人,也許上帝只在每逢第三個星期二幫忙──我不知道。
如果我無法操縱或影響上帝心智的某些方面,那麼無論上帝存在與否,我就無法推斷因果關係。
所以我認為「上帝是否存在」這個問題是科學無法回答的。
我是說,作為一個科學家,我很樂意說我看不到任何實證證據支持上帝存在。
但在無法做實驗來證明之前,這超出了科學的範疇。
這個問題只會讓我們兩極化,不是嗎?
把人分成你所說的那些陣營。
但我覺得在 X 上那類人多半是原教旨主義者,高喊「科學是壞的」,或者是激進的新無神論者,說「宗教是壞的」。
大多數人其實都處於中間地帶。
大多數人接受可能有某種東西存在的觀點,兩者並不矛盾。
而且我認為在很長一段歷史中,情況也是如此。例如,天主教會資助研究,他們有很棒的天文台來觀察天文現象;達賴喇嘛也資助神經科學研究,想了解心智如何運作。
我們節目上也有弗朗西斯·柯林斯,他是當代傑出的遺傳學家之一。對他來說,兩者並不衝突。他是個信徒,認為上帝創造了人類的心智,讓我們能去認識上帝創造的奇蹟以及世界如何運作。
他們不需要互相衝突。
所以對我來說,我喜歡把那個問題放在一旁。我關心的是我們接下來要討論的那些數據,顯示與宗教互動會讓人們的生活變得更好。
為什麼會這樣?我確實想深入探討那些人們如果願意可以採納的各種實踐,根據研究,這些實踐確實能改善生活,不只是對個人,對很多人都有益處。
再用第一個問題的另一種版本來問一次,我想知道你如何調和一種我常聽到的論點:有人會說,是創造;有人會說,不,是演化;又有人會問,那誰創造了演化?一定是上帝創造了演化。或者我們在談宇宙的起源。
我爸是理論物理學家,我們以前談過這些。我們會說,好吧,有大爆炸理論,但我們總得從某處開始。然後你有一鍋「原始湯」,當各種東西結合開始產生某種秩序,建構出結構——那麼是什麼啟動了那個?基本上,在我看來,誰願意在這個爭論裡待得最久、把層層剝得越深,他們不會贏,但他們好像是最後一個站在那裡的人。
我相信這個問題已被正式辯論過,許多世紀甚至千百年以來都在辯論。我們來到 2025 年,人們仍然在爭論這個問題。宗教信仰正在復甦,你在 X、在社交媒體、在很多地方都能看到。而且人們對科學也抱有極大興趣與信任。
我的問題是,如果這僅僅是誰願意把層層剝得最遠的問題,我覺得我們永遠得不到答案。但是否存在某種理性的論證或非理性的論證,人可以選擇採納或不採納,至少能讓某個人覺得自己找到了答案?因為看起來要不你採取「既然無法被證偽,那就有可能」的立場;既然有可能,那就有可能;要不你採取「除非你能證明給我看,否則別想,我不會相信」的立場。這就變成人跟人無休止的爭論,或許這正是上帝想要的。
你觸及到重點了。這就是我說這不是一個有用的科學問題的原因,因為當你可以提出一項發現——比如演化,我們知道是成立的——然後又說,喔,或許那就是上帝運作的方式。如果你不斷為解釋某事創造出例外,就很難提出有力的論據。科學家以可證偽性為生:我們能否證偽某個主張?但如果有人說,喔,是的,這被證偽了,但那有它的理由,因為上帝用了另一種方式去做到,那就會如你所說,陷入無休止的辯論。
我當本科生時一直對「做一個好人意味著什麼?」「如何茁壯?如何找到幸福?」這類問題感興趣。我當時在猶豫要讀宗教史還是心理學。最後我選擇了心理學,因為可以取得數據,而不只是就像你說的那些事空談。但隨著時間過去,我發現那些能讓人生活更好的做法,這些傳統,雖然他們無法做隨機對照試驗,但早就有直覺。
所以我常對人說,宗教當然關乎信仰,但也關乎你的行為。是的,有很多人其實不信上帝;許多猶太人是無神論者,卻深度參與宗教實踐,而這往往能讓生活更好。
讓我告訴你為什麼我認為這是理性的,你可以為信仰建立理性的理由。你所暗示的那件事來自所謂的帕斯卡賭注(Pascal’s Wager),帕斯卡是偉大的數學家與哲學家之一。他主張,如果上帝存在,而你選擇信仰上帝,你可以獲得永生。帕斯卡是基督徒,所以這裡講的是基督教的上帝。他說,出生的本質把你逼入這場賭局——你不得不參與這個遊戲。
你該信教還是不該信教?
好吧,如果有一點點機會讓你以愉悅的方式獲得永生,即使是最小的機率,也勝過你在世上所能得到的任何快樂。
所以如果你選擇不信上帝,是的,你在這裡的生活可能會比較自由奔放,但從那裡得到的快樂與永恆的快樂相比黯然失色。
從決策理論上來看,這是合理的,對吧?如果幸福是無限的,幸福的期望值就會更大。
因此帕斯卡(Pascal)說,你應該相信上帝。
但有人會說,假如我認為永生的機率是零呢?或者如果我選錯宗教呢?世上有很多拜錯神的宗教。
帕斯卡當時意識到,如果宗教在此時此刻也帶來好處,就可以解決這個問題。
而我們看到的正是如此。
舉個例子。流行病學資料顯示,那些真正參與宗教活動的人——不只是說「我信神」,而是實際投入信仰——在15 到 20 年的期間內,所有原因的死亡率降低了約30%。癌症與心血管疾病造成的死亡降低了約25%,減少焦慮與憂鬱,增加人們的意義感以及對人生茂盛、豐盛的感受。
這些發現促成了我今天的某種使命:嘗試尋找並策劃科學與宗教之間的對話。這些數據無法被輕易駁斥。
長期以來,人們會說那些研究是橫斷面進行的,對吧?你會去看參加禮拜的人和不參加的人,發現去參加禮拜的人比較健康。於是你可能會說,喔,宗教讓人更健康。但有個重要的替代理由,對吧?也許那些真的病得很重或情緒非常低落的人根本起不了床去參加禮拜。這一直是個問題。
現在有哈佛大學公共衛生學院的流行病學家泰勒·范德維爾(Tyler Vanderweel)做了很棒的工作。他追蹤了成千上萬的人做縱向研究,因為你無法做隨機對照試驗。我不能說,安德魯,明天如果你信神,我要你停止(信仰)。或者,戴夫,明天你不信神,那就開始去教堂。倫理上你做不到那種事。但你可以隨時間追蹤人們是否變得比較宗教、或停止變得宗教、退出信仰,等等。這就是他的發現。
而且這不只是社群效應。另一種批評是,嗯,戴夫,這些健康益處只是來自社群。如果他們加入保齡球俱樂部,照羅伯特·普特南(Robert Putnam)「獨自打保齡」(Bowling Alone)的比喻,他們會得到相同的健康益處。資料顯示,的確,社群加入、參加社團、較緊密的社交網絡會讓人更健康、更快樂,但宗教社群的效應量更大。他們在那些社群中做了一些事。我認為是他們所做的(宗教)實踐才是關鍵。
即便在年輕成人中,我們看到焦慮與憂鬱的盛行增加,連個人的實踐,如祈禱與冥想,也顯現為緩衝並保護他們免於那些困擾的方法。
你在不同宗教中都觀察到那些效應嗎?基督教、猶太教、伊斯蘭教的情況一樣嗎?我們也可以討論每個宗教內部的各個分支。這是個好問題。這些不是我的資料,這些是泰勒·范德維爾(Tyler Vanderweel)和其他研究者的資料。他們並沒有檢視每一個宗教,但當他們檢視某些信仰時,這是一個相當穩定的發現。
下面我想稍作休息,感謝我們的贊助商 Our Place。Our Place 製造我最喜歡的鍋具和平底鍋。令人驚訝的是,像 PFAS 或所謂的「永遠化學物質」這類有毒化合物,仍然出現在 80% 的不沾鍋,以及餐具、家電和無數其他廚房用品中。正如我之前在這個播客中討論的,這些 PFAS(永久性化學物質、俗稱「永遠化學物質」)像特氟龍等,已被連結到重大健康問題,例如荷爾蒙干擾、腸道微生物群失衡、生育問題以及許多其他健康問題。因此盡量避免它們非常重要。
這也是為什麼我是 Our Place 的死忠粉絲。Our Place 的產品使用最高品質的材料,完全不含 PFAS 與毒素。我特別喜愛他們的 Titanium Always Pan Pro。它是第一款以零化學、零塗層製成的不沾鍋,而是使用純鈦材質。這表示它不含有害的「永遠化學物質」,且不會隨時間退化或失去不沾效果。它看起來也很美。我幾乎每天早上都在我的 Titanium Always Pan Pro 裡煎蛋。設計讓蛋能完美熟成而不會黏鍋。我也用它煎漢堡和牛排,能煎出漂亮的焦色,但東西不會黏在上面,因此清潔非常容易,且可放洗碗機清洗。我很愛它,幾乎一直在用。
Our Place 現在有完整的 Titanium Pro 鈦系列鍋具,採用其首創的鈦不沾技術。如果你在找無毒、耐用的鍋具,請至 fromourplace.com/Huberman 並於結帳時輸入折扣碼 Huberman。提供 100 天無風險試用、免運費與免費退貨,讓你零風險體驗這些出色的鍋具。
今天的節目也由 Element 贊助。Element 是一款電解質飲料,提供你需要的所有電解質(鈉、鎂和鉀),以正確的份量,但不含糖。適當的水分補給對大腦與身體功能至關重要,即使是輕微的脫水也會削弱認知與體能表現。
攝取足夠的電解質也很重要。電解質──鈉、鎂和鉀──對你身體裡所有細胞的運作都至關重要,尤其是你的神經元(也就是神經細胞)。把 Element 泡在水裡喝,能很容易地確保你得到足夠的水分和電解質。
為了確保我獲得適當的水分和電解質,我通常在早上剛醒來時,把一包 Element 溶於大約 16 到 32 盎司的水中,基本上把它當作我起床後的第一件事來喝。當我做任何形式的體能運動時,尤其在炎熱、流很多汗、流失水分和電解質的日子,我也會喝把 Element 溶在水裡的飲料。
Element 有很多好喝的口味。我喜歡覆盆子口味,也喜歡柑橘口味。現在 Element 有一款限量檸檬水口味,實在非常好喝。我不想說我比其他口味更愛哪一個,但這款檸檬水口味可以和我其他最愛──覆盆子或西瓜──並列。說真的,我無法只挑一種口味,我都很喜歡。
如果你想試試 Element,你可以到 drinkelement.com/Huberman 領取一包免費的 Element 試用包(需搭配任何 Element 飲料混合包的購買)。再說一次,網址是 drinkelement.com/Huberman,可以領取免費試用包。
我原本打算之後再問你這個問題,但現在就問你了。現在問這個似乎也很合適:你對「羅素的茶壺」這件事有什麼看法?(這個概念是我的博士後導師教我的,他是一位堅定的無神論者。)好,我永遠不會忘記那次對話。他說,他是個無神論者。我對此有些疑問。我相信有上帝,現在就先把這點說清楚。當時我可能比較處於懷疑階段,但內心深處,我會在日記裡寫「我相信有上帝」,從小到現在都是如此。他說,他舉了一個例子,稱之為「天體茶壺」,把它當作他作為無神論者的理性論據。我後來查了一下,這個叫法不太正確,正確名稱是「羅素的茶壺」,所以他搞錯了,羅素才是對的。
大意是這樣,我下面引述的是我從網路上查到並核對過的羅素的茶壺說法:羅素的茶壺是哲學家伯特蘭·羅素用來說明「舉證責任在於提出經驗上無法被證偽的主張的人,而不是把反駁的責任推給他人」的一個類比。羅素特別是在宗教的脈絡下應用了這個類比。他寫道,如果他聲稱有一個小到望遠鏡看不到的茶壺在地球與火星之間的某處繞太陽公轉,且他沒有提供證明,他不能期待別人僅僅因為他的主張無法被證明為錯誤就因此相信他。
這又把我們拉回到談話的一開始:你怎麼看這件事?有些人腦中帶著羅素的茶壺,認為「舉證責任在於提出主張的人,而不是別人要相信某事只是因為該主張無法被證偽」。這取決於你對科學哲學的看法。就我而言,我比較傾向這樣想——我是心理學家,威廉·詹姆斯(心理學之父)對宗教非常有興趣,他稍微用不同的方式表述,提出了一個他稱為「超信念」(overbelief)的概念。超信念是指證據不足(不是被反駁,而是缺乏證據),但仍然讓人感覺正確並帶來正面結果的信念。對他來說,若符合這兩個條件,那麼接受那種信念是合乎理性的,這也是他接受宗教的方式。
所以我認為,兩種哲學都可以是合理的,你必須做出選擇,沒有哪一方比另一方更正確,這取決於你對科學的哲學立場。對我來說,最後的問題總是信仰的問題。很多人試著提出理性上相信宗教的論據——我在想羅斯·道塔特的書 Believe,他們用精細調整論來說明,看看世界中各種像是重力等物理參數,如果沒有被恰到好處地調整,生命不可能在此處演化,這樣剛好被調得如此精確的機率很低。然後有人會說,沒錯,但可能有上億個其他宇宙存在,或多重宇宙論,這樣在我們這樣的宇宙出現也不足為奇。我的看法是,你不可能得到絕對的證明。這些論證或哲學可以把你帶到某個段落,但要做出最終的信或不信的決定,還是要靠信念(faith),無論朝哪一邊走。
這也是為什麼我覺得科學家應該各守本分。就連最著名的無神論者之一——理查·道金斯——也會說他不能絕對確定上帝不存在,但他卻表現得好像確定無神,並敦促你不要相信。我對此的態度是:我們不要那樣做。當我們談論這些實踐如何促進健康與幸福時,我不能告訴你這些做法是來自一位關心其受造物並給予他們使用手冊的創造者所神聖啟示,或者只是文化上人們經過千年摸索出的適應方式。但我們不需要回答這個問題就可以尊重這些做法,研究它們如何運作,並看看我們能從中學到什麼。
如果我們不願這樣做,我認為我們就在放慢促進人類幸福的科學進程。
同樣地,過去幾年我從事公共衛生教育、公共科學教育時所處的位置讓我更相信,有些行為工具確實很有幫助。像是冥想、呼吸法、當然還有運動,甚至刻意的冷暴露、熱暴露(比如桑拿)等等。我也接受處方藥在某些情況下的效用,對吧?我也接受某些非處方的化合物。我們稱之為補充劑,但現在越來越多人會說,也許應該補一些維生素D,人們可能在吃魚油(Omega-3),也可能沒在吃。也有人認為,只要不是醫生開的、或不是你媽媽推薦的,就沒價值。但我的看法是,所有這些對促進健康都有用。
我對於宗教信仰、甚至對上帝的強烈信念、祈禱等可能有幫助也抱持相同看法。對我來說,這些並非互相排斥。我認為,不知為何,或許是世代差異,比我年長的那一代人裡有一群人,對他們來說,如果一顆藥不是醫生開的,那一定是蛇油。要是你仔細想想那就很荒謬:在70、80年代曾有一股把冥想引進大學的運動,那些人被排斥,迷幻藥被視為魔鬼的產物,人們因此被解雇。現在我可以告訴你,數千萬乃至數億納稅人的經費正被用來在像你我所屬的大學和美國及世界各地的多所大學的實驗室研究迷幻藥。
所以曾經被視為巫術或偽科學的事物,往往會成為一個獨立研究的主題。當然,透過受控條件,你會更清楚這些東西能做什麼、不能做什麼。但我認為我們正來到一個時刻,宗教和科學會開始以科學嚴謹性被檢視,而我認為這會帶來更多對上帝與宗教在心智運作與福祉方面角色的接受。
我同意你的看法。但我們來談談那個較年長的一代,因為你說得對。我家裡也有很多人,如果醫生沒開,他們就不吃。但即便在他們年輕的那個時期,藥廠——我在書裡也提出這個論點——藥廠有技術可以合成各種藥物,但它們不知道該往哪裡找。因此他們做了什麼?他們派人到世界各地的傳統文化中去尋找那些傳統文化聲稱有幫助的物質。當時人們稱之為生物探勘(bioprospecting)。當然,很多東西沒有效果,但有些確實有效。從那些尋找中,我們發現了出色的化療藥、止痛藥等等。如果我們不放下那種自以為是、認為某些傳統智慧可能無效的傲慢,我們就不會得到這些發現。
所以我主張一個聽起來很糟的字——我不是用生物探勘,而稱之為「宗教探勘」(religioprospecting)。我們應該回到這些傳統,找出那些實踐,按照你所說的,用科學方法去研究它們。作為一個科學家,我完全支持並相信這樣的做法。我們發現,這些實踐能做很多事。
跟我們說說那些發現吧,因為它們在具體哪些做法與信仰系統能改善身心健康方面,真的很驚人。我也很好奇,在我們討論時,你能否強調有時是創造出新的正面效果,與你個人可能認為資料更指向的是:當人做那些練習時,反而讓大腦無法走回它預設的擔憂路徑之間的差別。因為我想大多數人能接受:壓力對大腦與身體有害,過度壓力有害。所以任何時候我們以某個想法或行為去替代另一個,你很可能就是在移除那個原本預設狀態為壓力的可能性,對吧?我現在這樣問你,是因為我認為科學中所謂的正面效應有時看起來很明顯,例如你可能祈禱或冥想某個分鐘數,就會有一個效果。但也有個問題是機會成本:在那五分鐘你沒做的事,會不會其實更有害?我這樣鋪陳是有原因的,稍後我們會再談到一點。
好,讓我舉兩個例子,我先從一個真正讓我開始走上這條路的例子說起。我有一個學生叫保羅·康登(Paul Condon),現在是奧勒岡的一位教授,他對冥想非常有興趣。就算你看《紐約時報》或《大西洋月刊》,它們會告訴你:「冥想會降低血壓、提高標準化考試分數、提升執行控制力。」冥想確實有這些效果,這很棒。但如果你跟僧侶聊,他們會說那不是創立冥想的初衷,對吧?雖然可能是杜撰,但有句話是這麼說的:佛陀說,我只教一樣東西——那就是止息苦難。佛陀相信冥想是能幫助人達到這一點的工具。
所以當我們環顧四周——我是社會心理學家,研究行為——卻找不到這方面的證據。於是我們決定把它拿來實證檢驗。我們招募了從未冥想過的人,他們要麼被列入候補名單,要麼來到校園的一處神聖空間,參加為期八週的課程,在那裡由一位佛教喇嘛在其引導下帶領他們冥想。
她還為他們設計了練習方式,並準備了 MP3,讓他們可以回家練習。八週後,我們邀請每個人單獨回到實驗室,告訴他們我們會測量你的記憶力、測量你的執行控制——基本上就是你抑制衝動的能力。但那並不是實驗。實驗其實發生在通往實驗室的等候室裡。
當你走進實驗室時,有一間房間擺著三張椅子,兩張椅子上坐著人,那些人是我們雇的演員。參加研究的人以為他們只是等候室裡的其他人。於是剩下一張椅子,該受試者就會坐在最後一張椅子上。大約兩三分鐘後,有一個人從走廊走進來,也是我們的演員,她拄著拐杖,穿著那種骨折時會穿的靴子,雖然並沒有真的骨折,但看起來非常疼痛。她走進房間,發現三張椅子都有人,她會靠在牆上,發出輕微的痛苦哀鳴。我們想要觀察的是,會有人去幫她嗎?
我們事先指示坐在椅子上的兩位演員照平常在捷運上會做的事——不想讓座、不看那個人、低頭滑手機、忽視她。我們創造出一個別人不會幫忙的情境。問題是:坐在第三張椅子的受試者會不會去幫忙?
在對照組(也就是沒有冥想的人)中,約有 15% 的人會站起來說:「喔,你要我的椅子嗎?需要我幫忙嗎?要我幫你拿東西嗎?」而在冥想組,這個比例接近 50%。換句話說,我們把有人出於同情而願意幫忙的比例提高了三倍。以行為科學來說,這是相當大的效應。這是一個小型研究,但我們已經複製過這個結果。
我們也把實驗放到有人激怒你的情境。也就是,不論先前有沒有冥想的人來到實驗室,會使用一套專門引發憤怒的範式。做法是:花五分鐘寫一段關於你人生目標的故事,然後把它呈現給另一位受試者(他們不知道那人是我們的演員)。那名演員會聽完,接著說:「真的嗎?那是你的計畫?根本說不通吧?」這個範式是由一位叫 Tom Denson 的憤怒研究者開發的,我們知道它會引發下視丘—垂體—腎上腺(HPA)軸的憤怒反應,因此這個方法驗證得很充分。
接著,受試者得到一個可以懲罰該人的機會。我不在此詳述整個流程,但受試者相信自己有辦法讓那人感到痛楚。沒有冥想的人願意對那人施加相當程度的痛苦(當然實際上並沒有真的發生);而有冥想經驗的人則拒絕造成任何疼痛。他們仍然覺得那人的行為是錯的,也會想要跟他談談、指出他的錯,但他們認為製造更多痛苦並不是處理方式。對我們而言,這正是證據,表明這些練習會讓人更仁慈、更有同情心。
另一個層面,這些練習在減輕壓力上能幫你避免什麼?這部分不是我的研究,但有很多關於祈禱的研究。當人們祈禱,特別是背誦固定的祈禱文(不像與上帝對話那麼自由,但像念玫瑰經、念印度教經文或任何公式化祈禱),通常會降低呼吸速率。不只降低呼吸速率,還會延長呼氣時間。冥想也有同樣效果。這樣做的功效是什麼?就像你節目常談的呼吸訓練一樣,這會提升迷走神經張力、降低心率。它讓身體處於一種不預期威脅或挑戰的狀態,使人較願意投入、對社交更開放,並減少皮質醇的反應。
基本上,念誦那些詞句時,雖然你只是在說話,但同時正在降低身體的壓力。即便你是在為令你苦惱、悲傷或焦慮的事情祈禱,反覆念誦會透過迷走神經把訊號向上傳遞。因此,透過延長呼氣與放慢呼吸速率,身體會向大腦傳遞「你是安全的、沒事的」訊息,進而降低壓力。回到我提過的 Tyler Vanderbilt 關於會祈禱的年輕成人的資料,為什麼會減壓?本質上就是在那一刻提高迷走神經張力。它讓你在生理上感到安全的同時,也能更好地面對那些困擾你的想法。
謝謝你提醒大家,除了迷走神經在呼氣時會使心跳放慢之外,訊號也會經由迷走神經向上傳遞。因為我覺得大家常常談論迷走神經路徑,但多數人容易誤解。你說得完全正確。身體向外傳遞很多資訊,這也幫我解答了在開始這段對話前心中的一個疑問。讓我用個軼事說明我是怎麼想到的:我高中時的女友是希臘東正教徒,我家族中有很多希臘人。
這也不是那部電影《My Big Fat Greek Wedding》(我的希臘大婚)那樣,但也不是完全不同——你知道的,去那邊過希臘復活節,人們會摔盤子,慶祝活動一大堆。
不過我在希臘東正教社群待過之後學到的一件事是,他們家裡有很多祈禱。
也常看到有人在使用念珠──你知道,那種人會把珠子一顆顆撥動的東西。
有點像現在流行的指尖陀螺,對吧?
但往往是在念禱的同時使用,這在較年長的一代、她的家人和朋友間比較常見。
那部電影裡也提到不少迷信,事實上那裡的確有很多迷信。
所以我問她,我說:為什麼會有那麼多迷信?為什麼要用念珠?她說,喔,因為那能取代心裡會做的那些事,如果你不去撥動這些珠子、做些所謂的迷信行為的話。
那些迷信活動,只要不控制了你的生活,就能替代更糟的東西——更黑暗的想法,更可怕的對於那些你不想發生的恐怖事情的想像。
所以它就是用重複的主題,字面上就是思維的迴圈,來替代那些東西,當然人是可以跳脫、互動的。
順帶一提,我不是說所有希臘人都是這樣。我愛希臘文化,愛那裡的食物,覺得他們是很棒的人。但很有趣的是,至少在那個文化裡,所謂的「迷信」某種程度上是被接受的。
這有點世代差異,念珠、祈禱與儀式──這些東西無縫地融合在一起。你不會說,喔,他們在那邊撥念珠,然後又去做迷信行為,或以迷信方式誦念;不,那些都混在文化裡,整體看起來他們似乎是很快樂的人,我得說。很多時候都很喜悅。真的很多時候。
我喜歡把這些儀式想成高度精緻的身心練習。你看,我們的文化想要各種生活妙招:「給我一個生活妙招,讓我能唸更多書;給我一個生活妙招,讓我存更多錢或瘦下來。」儀式就像是精緻的生活妙招套裝。若把生活妙招比作在鋼琴上彈一個音,儀式則像是一場交響樂。
讓我舉個跟你說的有關的例子。其中一件貫穿每個人生活的不幸事是:我們終將要哀悼。我們會失去某個人,會承受痛苦。所以我對喪葬儀式很感興趣。幾乎所有宗教在有人過世時會做的一件事是什麼?你會為這個人致悼詞,這看起來很正常。但仔細想想又有點奇怪,因為如果我只是失去了一份我很愛的工作,或如果我老婆決定要離開我,我不會想每天想著這個人或這份工作多麼美好,因為那只會增加痛苦。但面對有人過世時,情況卻恰恰相反。
哥倫比亞大學的喪親研究權威之一喬治·博南諾(George Bonanno)說,能否成功度過悲傷——也就是不讓悲傷變得過度強烈或持續到讓人麻痺——其中一個最大預測因子,就是誰能夠把對逝者的正面回憶給鞏固下來。你越能做到這點,就越能順利走過悲傷。
談到迷信,如果你看看猶太人的守喪儀式 Shiva(為期七天的守喪期),我不會說這是迷信,但其中有些做法有人覺得怪怪的。比如有人過世時,你會把鏡子蒙起來。為什麼要蒙鏡子?心理學有很多研究顯示,當你照鏡子時,你當下感受到的情緒會被放大。所以如果你快樂,看鏡子會更快樂;如果你悲傷,看鏡子會更悲傷。這些都是可靠的實驗資料,早在1970、80年代就有。
研究會做情緒誘發實驗,把一群人分成看鏡子和不看鏡子的組,然後測量他們之後的情緒,情緒強度總是上升。──自拍照?哈哈,我只是開玩笑。
所以在你感到強烈悲傷的時候,單純把鏡子蓋起來就能減輕那種情緒。他們在 Shiva 期間也會減少自我關注──例如不刮鬍子、不穿最好的衣服。新的研究顯示,降低自我關注、不要過度關注你自己和你的需求,實際上能減輕悲傷。
另外,在七天的 Shiva 裡,每天社群的人都會到你家,並在所謂的 minyan(猶太教的祈禱集會,至少要十人)裡一同誦念祈禱。在誦念時,他們會一起搖擺、齊聲念相同的話。這在心理學裡被稱為「動作同步」。什麼是動作同步?很簡單,就是和別人同步移動你的身體。
在我的實驗室裡,我們已經顯示,如果我們讓人參加並進行動作同步……比如說,你我,Andrew,我們彼此不認識,坐下來,各戴耳機,面前放一個看起來像小墊子的東西(其實不是真正的感應器)。我們放音,每聽到音就要敲那個墊子。在某些條件下,參與者從未見過面,但音是同時播放的,所以他們會同步敲打。
在其他情況下,這些完全是隨機的,因此根本沒有同步。
經過一連串我就不細說的花招後,結果會是其中一個人被置於需要別人幫忙才能完成任務的情況,否則他們會被困在那裡很久,並且無法從這項研究中得到應有的報酬。如果我們同時敲(或同步),人們報告說會感覺與那個人有更多連結。他們報告對那人的處境感到更多同情。多出大約三成的人,願意去幫忙,花時間分擔那個人的一些負擔。現在,如果你問他們為什麼會這樣做,他們會說,「你知道,我覺得我一定認識這個人。可能他上學期在我的班上,或許是在我去過的一個派對上遇到過。」但那種同步的動作,對吧,對心智來說就是一個提示,表示這兩個人是連在一起的。我們有點可以從鳥群或魚群看到這點:即便是個體,因為牠們一起移動,你會看到一個更大的整體。所以對心智而言,那是一個古老的標記,表示我們被連結。人們並不會有這方面的洞察,但他們能感覺到那種連結,卻說不出原因,所以便為它編出一個故事。
當你在守七(Shiva)唸那些祈禱時會發生什麼?你會被至少十個和你同步唸誦的人包圍。那會怎麼影響你?它會增加你感受到的同理心和憐憫。這種情況在宗教團體內普遍存在。我早些時候提到過,為什麼宗教社群的效果較好?你們通常在做什麼?你們一起唱歌,一起祈禱,一起坐著或跪著。那對心智來說是個微妙的訊號,提示你們彼此更有連結,並會增加你們彼此的同理心。
我大學當過夏令營輔導員,看到小孩從第一天的害羞與尷尬,到你讓他們一起唱歌或某晚圍著營火閒聊,隔天幾乎就像他們已經認識彼此一年一樣,這種轉變真是令人驚訝。當然還有其他因素在起作用,但我相信如果給予適當的——對,若給予適當的機會,神經系統相對容易地連結起來。他們會彼此訓練。合適的機會本來就是我們物種的固有特性,像魚群有側線(lateral line),牠們在不知不覺中測量彼此的電訊號。我認為人類——我們過度強調這個透過語言發生的程度。我認為很多是透過身體層面發生的。幾年前我們邀請過一位研究人類語言演化的專家,Eric Jarvis,哦對了,不是哥倫比亞,是洛克斐勒(Rockefeller)。我差點在紐約冒犯他,他絕對不會那樣講。Eric除了做出色的科學研究外,也是位相當優秀的舞者。他告訴我,根據基因、解剖學等研究,現在人們相信歌唱的演化早於口語,這是合情合理的。因此歌與舞是更古老的語言形式,言語從中演變出來。所以我們透過這些方式建立連結是有道理的。
你提到猶太人的守七(sitting Shiva)。在其他宗教中,還有什麼圍繞哀悼的活動,看起來也有類似的功能?我去過一場愛爾蘭守夜(Irish wake),那肯定是完全不同的經驗,人們在笑、講笑話和故事,也有些人哭泣。當然有哀悼在發生,但方式截然不同。我相信你是天主教長大?是的,我是。那其他宗教的哀悼形式呢?有趣的是,我一些猶太朋友總會說,「是的,我們把死亡做得很好。」我覺得這話有道理。就我觀察,守七這個做法,對我來說,有所有正確的元素。為死者致詞(悼詞)在所有信仰中都有。我喜歡說的是,這些做法之間存在匯聚。如果你是文化人類學家,你會看到文化層面的趨同演化——我們可以用某些文化的方式,把身體置於某種合適的方式。或者如果你是有信仰的人,你會說,上帝關心祂的創造物,而我們在身體上都是相同的,所以相同的做法會有意義。但有些群體可能比其他群體更早發現或做得更周到。我認為,為死者致詞是最重要的一項。在某些愛爾蘭守夜場合,他們會覆蓋鏡子,他們對於為何這麼做有完全不同的神學說法。對,他們說是為了什麼?我想是為了阻擋惡靈之類的,但我不確定。在某些印度教儀式中,也有類似做法。我認為這些都是關於人們聚在一起。
在中國的哀悼儀式中,有一種重視祖先崇拜的做法。當有人過世,是的,他們會去到另一個領域,比如天上,但在那裡人們會維持與他的關係。有一種東西,他們稱之為——我不知道中文的字眼該怎麼說,但就是所謂的「紙錢」(俗稱冥鈔)。如果你想要敬奉祖先並與他們保持聯繫,你可以去買那種看起來像真鈔但不是實際貨幣的紙錢,燒掉它。當煙往上飄,就會到達他們所在之處,他們可以用它來買東西。你甚至可以買折成紙樣的手機,燒掉讓它寄去他們那裡。這聽起來或許很奇怪,但它實際上是一種維繫關係的方式,不讓那個人徹底從你生命中消失,保留那個正面的記憶,仍然覺得他們在你的生命中。因為對人類來說,最大的困難之一是——你知道的,我們是社會性動物。
當我們感到孤獨、當我們失去某個人時,心理上會很痛苦。如果這種狀態持續下去,對生理也有不良影響。只要我們能做任何讓自己覺得那段關係仍然存在(而不是單純的失去)的事,就能幫助我們避免隨之而來的壓力與孤寂。所以我也見過這類另一種的哀悼儀式。
我想快速休息一下,感謝我們的贊助商 AG1。AG1 是一種含維生素、礦物質與益生菌的飲品,裡面也有益生元與適應原。許多人知道,我已經喝 AG1 超過 13 年了。我是在 2012 年就發現它的,遠在我有播客之前,從那時起我幾乎每天都在喝。過去 13 年來,AG1 的原味一直沒變。他們雖然更新過配方,但風味始終如一。現在 AG1 第一次推出三種新口味:莓果、柑橘和熱帶。所有口味都使用最高品質的原料,並以精確的劑量搭配,能共同提供對腸道微生物群的支持、免疫健康的支持,以及更佳的能量等多重效益。現在你可以找到最喜歡的 AG1 口味。雖然我一直很喜歡 AG1 的原味,尤其是我常把它和水以及少許檸檬或萊姆汁混著喝——這基本上是我過去 13 年的喝法——但我現在特別喜歡新的莓果口味。它味道很好,我也不需要再加檸檬或萊姆汁。
如果你想試試 AG1 與這些新口味,可以到 drinkag1.com/Huberman 領取特別優惠。現在 AG1 正在贈送一組 AG1 歡迎組合,內含五包免費旅用包與一瓶免費的維生素 D3K2。同樣地,前往 drinkag1.com/Huberman 領取這個包含五包免費旅用包與一瓶免費維生素 D3K2 的歡迎套組。
今天的節目也由 8Sleep 贊助。8Sleep 製作具有冷卻、加熱與睡眠追蹤功能的智慧床罩。確保睡眠品質的最佳方式之一,就是讓睡眠環境的溫度正確。因為為了入睡並保持深度睡眠,你的體溫實際上需要下降大約一到三度;而為了醒來時感到精神飽滿、充滿能量,你的體溫則需要上升大約一到三度。8Sleep 會依據你的個別需求,自動在整夜中調節床的溫度。8Sleep 剛推出最新型號 Pod5,Pod5 有幾項重要的新功能。其中一項叫做 Autopilot。Autopilot 是一個 AI 引擎,它會學習你的睡眠模式,並在不同睡眠階段調整睡眠環境的溫度。它也會在你打鼾時抬高你的頭部,並做其他調整來優化你的睡眠。Pod5 也內建了一個可以與 8Sleep 應用程式同步的揚聲器,可播放有助放鬆與恢復的音頻。音頻目錄中包含數個 NSDR(非睡眠深度休息)的引導稿,這些是我與 8Sleep 一起錄製的。如果你還不熟悉,NSDR 是聽一段引導音頻,帶你進行全身深度放鬆並配合一些非常簡單的呼吸練習。這是一個非常強大的工具,任何人在第一次或每次使用時都能受益。如果你想試試 8Sleep,可前往 8sleep.com/Huberman,購買新款 Pod5 可享最高 350 美元的折扣。8Sleep 可運送到全球多國,包括墨西哥與阿聯酋。再次提醒,是 8sleep.com/Huberman,可節省最多 350 美元。
我們在談論上帝與宗教。在信仰所帶來的好處方面,這兩者能被多大程度地分開?例如,有沒有人做過實驗,找一群會定期向上帝祈禱的人,但不是在任何特定宗教實踐的脈絡下?也許他們自我認同為基督徒或猶太教徒或其他,但他們定期祈禱。他們會說,「是的,我每晚祈禱」或「我每天早上祈禱」,相較於那些真正把祈禱如你先前所提,不只是與上帝對話和傾聽的那些人。我總覺得祈禱可以是兩件事:可以是與上帝的對話,也可以只是傾聽——有些人會說,那不就是冥想嗎?但或許你會像向上帝發出一個問題,看看會有什麼回應。祈禱中確實有部分是深度傾聽、靜坐的。那與閱讀《聖經》、閱讀《妥拉》或任何經文相比,已知的差異是什麼?
如我之前提過,有研究看過一般的祈禱與形式化的祈禱。我是說,確實存在一些差別——先讓我處理第一個問題,也就是:上帝和宗教之間有沒有差別?因為美國是一個基督教國家,我想大多數人在想到宗教時,傾向以基督教來理解,在那裡信仰教條非常重要。但在世界大多數地方,宗教更關乎你做什麼,而不是你相信什麼,對吧?重點是有哪些儀式?它們如何融入你的日常生活?這也是為什麼,我說過,有很多猶太人是無神論者,也有我認識的印度教徒是無神論者,但他們仍然參與那些實踐,並從中獲得益處。所以我認為這兩者可以被區分。也有些人相信上帝,卻不去參加任何聚會、也不實踐。他們會說:「哦,是的,我相信上帝,但我不會參與這些。」當你看這些人對健康的益處時,通常是沒有的。你必須積極參與那些實踐。所以我認為這兩者是可以區分的。至於祈禱,記得我之前跟你提到過動作同步的那些研究——以及它如何讓你對他人產生更多的同理心。
有研究顯示,單純的動作同步(motor synchrony)和在祈禱中出現的動作同步,其效果是不同的。
這些研究有的人只是聽音樂、一起跳舞或一起動作;有的人則是在一起詠唱,那些對他們和他們信仰有意義、並闡述信仰原則的詠唱。
結果發現,當把那些有意義的禱告成分加入時,動作同步的效果會更強烈、幅度更大。
為什麼會這樣呢?
正如我之前說的,這是一種身心實踐。
所以,按節奏移動、動作同步,會把你的身體置入一種更容易接受有關社群或團結訊息的狀態;相對地,若身體感到緊繃,會發出「不、不、不,有危險」的訊號,儘管你的心可能在說,「不,Dave,要做好人,伸出手去跟這些人接觸」。
從這個角度來看,把信條性、信念的元素和實踐結合,比單純只有實踐,會產生更大的效果。
同樣的情形也出現在冥想上,對吧?
我們現在大家都是在家裡用 App 一個人坐著練冥想,對吧?那其實不是冥想應有的方式。傳統上,冥想是在僧團(sangha)、在社群裡進行。
正如你先前所說,那為什麼重要?因為當我們一起呼吸時,我們的呼吸會彼此牽引而同步。它創造了一種同步感來建立社群。
所以,我認為把宗教所重視的訊息元素加入身心實踐,會讓你得到一種協同作用(synergism)。
這也是當我們試圖抽離某些元素時我所擔心的事情。迷幻藥就是一個很好的例子。
傳統上,無論是阿亞胡阿斯卡(ayahuasca)或是裸蓋菇素(psilocybin),都是在一個儀式的情境下服用,你會有一位薩滿透過詠唱或鼓聲等方式,創造一種讓身體非常放鬆且感到安全的情境。然後在那個時候,你會服用迷幻藥。
我請過 Michael Pollan 上我的節目,他曾對我說,Dave,服用裸蓋菇素時最重要的一件事就是你必須感覺到極為安全。因為當那個自我消融(ego death)或自我解體的時刻到來時,可能是美好的,也可能是可怕的。如果你感覺不安全,情況可能會朝錯的方向發展。
有數據顯示,大約 25% 的旅程會是糟的,其中大約 8% 糟到需要某種心理健康介入。若你有薩滿在場、你經歷自我消融、你看見了該看見的東西,這個人會幫你重新整合那個經驗並讓你理解它。
在約翰·霍普金斯做很棒工作的團隊,他們雖然沒有宗教上的薩滿,但他們有引導者(guide)。引導者會陪在你身邊。你會在旅程中與這個人建立關係。這個人在你旁邊,會把手放在你的手上,幫你理解、幫你保持安全感。他們扮演的角色與薩滿是一樣的。
但如果你在布魯克林,跟當地的嬉皮青年在沒有任何「容器」(儀式或安全框架)的情況下吃裸蓋菇素,很有可能會有不良的結果。
所以,長話短說,回到你問的關於祈禱的問題,我認為我們有這些儀式的容器和宗教的理想,它們協同運作。當你把那些抽離出來,問題是:它們還會有同樣的效果嗎?或者在某些情況下,抽離後甚至會有危險?
幾件事。首先,是的,裸蓋菇素可能會很可怕。LSD 也是。我可以作證。
你問我有沒有爛旅?嗯,我不推薦這樣做,但我年輕時、太年輕的時候,曾試過裸蓋菇素和 LSD,有過一些好的經驗,也有幾次非常糟的經驗,這讓我在很長一段時間內直接把它們排除了。後來在適當的情境、在治療支持下重新接觸,經驗完全不同,但每一次裸蓋菇素對我來說仍然是可怕的。
但整合(integration)這個部分真的很關鍵。非常關鍵。非常非常重要。
我們可以就迷幻藥聊很久,但我現在先提一件事(稍後我還會回到這點):我有一位很虔誠的朋友,他是基督徒、信仰很虔誠、對聖經也很通,他對迷幻藥持高度懷疑甚至擔憂的態度。不是因為他們所謂「反基督」,而是因為有人認為在迷幻旅程中,邪惡力量真的可能窺視你的無意識。
這聽起來可能像很奇怪、很瘋狂的想法。我們也可以用另一種角度談迷幻藥,比如說它們會激活哪些血清素受體、等等,所以可以從不同面向討論這個議題。但有趣的是,當人們談論迷幻旅程——你剛剛也談到了——它總是像一條分岔路:你要麼有非常有意義且正面的經驗,要麼會包含一些可怕的元素,如果沒有被妥善整合,可能具有破壞性。
所以,宗教中某些成分會把它看成有害、歸因為邪靈、魔鬼等等,這並不完全超出我們在科學或臨床上觀察到的範圍。
沒錯,這是真的。我想你比我更懂神經科學。我認為最近有關迷幻藥的研究用一個不太精確的比喻來說明,基本上它是在「鬆動心智」。它重新開啟一段關鍵的學習期,所以那些已經在你腦中變得僵化、固化的東西,突然又重新變得有彈性。因此,你在那段時間接收到的訊息,比平常更容易受到影響,也更受當時情境所左右。
如果宗教沒有那個安全的容器,嗯,它確實可能把你帶往非常有問題的方向。
但我覺得有趣的是,你知道,人們常常談到那個美好的時刻——所謂的自我消融(ego death)——好像是一種超越性的經驗,讓你感到與萬物相連、充滿偉大的愛。看看各種神秘傳統,它們都設計要把人帶到那個點,傳統上有所謂的右手道路和左手道路。右手道路是那種深植於宗教之中、我們平常較少見到的,因為它們是給那些過著沉思生活的人。例如基督教就有我們比較熟悉、較為正統的那類傳統。透過長期的冥想練習、多年修行,你可以把心靈帶到那個能體驗自我消融的境界。
左手道路則是較快也較簡便的方式,對吧?與其學習漫長的修行,不如服用藥物也能到達那裡。所以有趣的是,這兩類道路,以及宗教本身(即使不靠化學物質),都各有方法讓想跟隨的人獲得這種超越體驗。但人們總是對左手道路比較擔心,正如你所說,因為它缺乏長期的修持與引導,可能對人造成不良後果,導致問題。因此我能理解有人會把那些經驗解釋為惡魔影響。
我也覺得值得一提的是,有時候人們在迷幻藥下會有非常好的體驗,但如果沒有適當的整合,或服用頻率過高,問題有時會在數週或數月後浮現。並不總是當下就是一個壞經驗。我對迷幻藥作為臨床工具大體上持樂觀態度。我希望它們能盡快獲得 FDA 批准,也希望 FDA 的批准會要求配套的適當治療支持,才能在臨床上使用。儘管如此,我認為迷幻藥與宗教、對上帝的信仰是相鄰的領域,正如你指出的,它們往往會把意識的水線降低,把我們帶入那些無意識狀態,而很多人透過禱告或冥想也能達到類似的狀態,只是那需要花更長的時間。
我提出「邪靈」這個概念的原因,是許多宗教都包含善與惡的成分。我們傾向把那些力量視為外在的存在——你知道的,有神也有魔鬼,彼此對抗。我想這部分也源自於我們知道人類大腦有一些神經迴路,既有行善的潛能,也有作惡的潛能。對某些人來說,存在足夠的自上而下抑制,或來自良好的教養與童年經驗,或單純的預設神經連結,使得他們做出可怕行為的機率非常低。
但在二戰之後,心理學領域做了很多實驗,重點是想證明在適當條件下,幾乎任何人都有可能從事邪惡行為,或至少表現出施虐傾向。近年我們比較少談那些實驗,因為它們在政治正確上有爭議。你說的是米爾格倫(Milgram)的實驗,對,就是在耶魯做的那套——參與者真的相信自己在讓別人承受強烈痛苦,而且實驗可以讓人一步步提高施加痛苦的程度,以至於事後人們很震驚(不是雙關)地發現自己曾做過那樣的事——只是因為有人告訴他們要這麼做、而沒有其他理由。
我知道那些實驗有些爭議,但已經有足夠的證據顯示在人類在某些條件下確實有可能對他人做出壞事,因此我們可以接受人腦至少具備走向那條路的神經結構。
那麼,關於「善與惡」這個觀念有什麼資料支持?為什麼宗教把善惡呈現為外在?有沒有證據表明,傾向於接受我們內在有善惡之分這種偏見是有益的?
舉例來說,當我想到佛教,我想到慈愛與善念的冥想、正念、消除苦難;想到新約,我想到一位慈愛的上帝,耶穌被描繪為愛與寬恕與救贖的象徵;當然,舊約則不那麼寬恕,嚴厲得多。你對宗教中關於善與惡的反思是什麼?它們在信仰上能如何為我們服務?或者,對於想要拒絕這種觀念的人,有沒有拒絕它的優勢?
這問題很廣。首先,為什麼我覺得宗教把善惡視為外在?我教的是道德心理學:為什麼人會做好事或壞事?過去幾十年的資料顯示,人們的道德行為比任何人預期的都更為多變。因為如此,多數人喜歡把自己視為好人,當我們做出客觀上是錯的事時,會感覺是有某種東西「壓過來」或「附身」了我們。於是,把原因歸咎於外在的邪惡力量就很容易。現在我們逐漸理解的是,很多道德處理在大腦中是在你意識之下進行的。
我待會會舉個例子給你看。
感覺好像有什麼東西在影響我們。
所以,可能是某種外在的力量。
但你提出的重點很對,對吧?
我們並不是演化成要當聖人的。
我們也不是演化成要當罪人的。
我們是演化成適應環境的,對吧?
基本上就是為了能夠繁衍並把基因傳下去。
因為我們是群居物種,所以需要彼此合作。
因此,大多時候,如果別人看得到我們在做什麼,我們會盡量表現得很好,因為我們不想被貼上壞人的名聲。
沒有人會跟我們合作。
但如果你處在一種既能吃到蛋糕又能把蛋糕留下的情況——換句話說,兩全其美——那就是有利於適應的。
你會去拿的。
舉個例子,我實驗室做很多關於作弊的研究。
我們會讓人來到實驗室,跟他們說,欸,有兩個任務要做。
一個短又有趣,大約十分鐘。
一個又長又乏味,大約四十五分鐘。
你是決定者,可以選你想做哪一個。
大部分人覺得最公平的做法是拋硬幣,因為不管你沒做的那一個,後面的人都會被卡到。
每個人都說,對,那很合理。
所以我們給他們一個小裝置,是電腦化的擲幣器,他們可以按按鈕,顯示正反面。
我們這樣做的原因是可以控制出現哪一面。
正面,你得到好玩的任務。
反面,你得到糟糕的任務。
當你問他們,如果你會在房間裡獨自一人,且能對結果說謊,你說你擲到正面其實沒有,是不是道德上錯的?
我這輩子唯一一次得到全體一致的資料,百分之百的人都說,是的,那在道德上是錯的。
如果他們那麼說,那是令人鼓舞的。
然後我們把他們放進房間,他們知道可以自己決定。
他們知道大多數人會說你應該用硬幣。
他們也會說你應該用硬幣。
猜猜有多少比例的人會這麼做?
所以我們知道他們會說謊,因為他們出來時基本上都說,喔,我擲到簡單的任務,然後我們讓他們去做。
我們知道硬幣其實出了反面,因為我們事先操控了結果。
你覺得有百分之多少的人會對我們說謊?
我不知道。
視研究而定,通常大約是85%。
85%?
對。
有些情況我們告訴他們你不能自己決定,你必須照硬幣的結果做。
在那種情況下,仍然大約有三分之一的人作弊。
天哪。
真的嗎?
是的。
我們也做過有關金錢的實驗,擲幣可以得到比較多或比較少的錢。
有趣的是,之後問人們為什麼作弊時,他們會編一個故事,因為沒有人喜歡認為自己是壞人。
所以他們會說類似「平常我不會這樣,但我待會有約會,我只是想確保不會遲到,我覺得那個較長的任務可能會有問題」之類的話。
我最喜歡的一個是,因為那個糟糕的任務是要解邏輯題,有一個人說,「你知道嗎,等候室坐在旁邊的那個人,我知道會被分到我沒選的那個,他是工程師,所以我想他會喜歡那些要花比較久時間做的邏輯題,對吧?」
所以人們在編故事。
這點說明的是,如果是公開的,沒有人會作弊。
比方說,我上電視時,人們會說,我們可以做你那個作弊實驗嗎?
我會說,不行,有電視攝影機在旁邊時沒人會作弊,對吧?
但當你可以逃得掉時,你的大腦會改變對價值判斷的計算。
你會作弊,因為避免額外付出精力是有利於適應的。
如果沒有名譽成本,你就不必付出。
所以人們就會這樣做。
宗教在這裡扮演什麼角色?
有很棒的研究,是康乃狄克大學的德米特里烏斯·扎戈洛蒂斯(Demetrius Zagolotis)做的,他讓不同文化的人做類似的事。
他讓人玩一個遊戲,可以從別人那裡騙取錢。
他要他們在餐廳廚房或在寺廟裡做這件事。
如果是在寺廟裡,作弊的比率會大幅下降。
為什麼?
因為突然間你會被提醒,天啊,上帝在乎這件事。
如果我這樣做,我會付出代價。
這是自上而下的作用。
但它也可以自下而上運作,對吧?
我們知道大腦在計算我們重視什麼時,常常是在意識之下進行,並且受很多東西影響,包括情緒狀態。
我們實驗室研究的一件事是感恩。
把人帶進實驗室,我們有各種讓他們感到感恩的方法。
最簡單的方法就是讓他們數算自己的福氣。
花五分鐘數算你擁有的恩惠。
然後我們給他們一些可以作弊的任務。
那些做過數算福氣的人,幾乎不會作弊。
從85%降到幾乎零。
在那個研究裡,他們被告知必須遵從擲幣機的結果。
所以平均作弊率大約是25%或30%。
它降到2%。
哇。
對。
仍然是顯著的變化。
我相信如果我們用另一種方式做(例如先前那種設計),作弊率也會大幅下降。
我們發現,當我們給人機會去幫助一個向你求助的陌生人時,
如果他們感到感恩,他們更有可能去幫忙。
我們可以以可調的方式讓他們感受不同程度的感恩,並對應他們提供幫助的多少。
所以這裡發生的是,宗教在培養、策劃我們的情感生活。
人們祈禱時在做什麼?大量的祈禱。
最常見的祈禱是一種感恩的祈禱。
如果你在日常生活中更頻繁地感受到感恩,這會把你置於一個從下而上被推動的位置,讓你更願意對他人誠實、耐心、慷慨並提供幫助。
那麼發生了什麼事?
你所感受到的感恩會把你的身體置於一種狀態,讓大腦傾向於更親社會。當你在禱告的同時,你也在接收訊息:嘿,你應該更有利他心。這兩者會產生協同效果,推動我們朝那個方向前進。
談到宗教和宗教實踐的討論時,你可以看到很多共通點。退一步看,不論是關於感恩、哀悼、慶祝新生兒誕生等等,現在有很多討論──至少在美國是如此,我想世界其他地方也一樣──人們變得比較孤立。是的,人們可能更常沉迷於手機。最近發表過一組很有趣的照片系列(我忘了具體哪裡的,但我們會提供連結),有人拍了真實的人類在自然環境、城市等處的照片,但只要有人拿著手機就把手機從照片中刪掉。結果大家在海灘上都只是盯著自己的手掌看,帶著孩子也是;在地鐵上也一樣(我不確定有沒有地鐵那張),總之我們一直在盯著手掌看。這在人類歷史上是非常詭異的時刻。
所以我的問題是,當人們禱告、當人們信仰上帝時,顯然他們會感覺沒那麼孤單。是的,對我來說,禱告確實讓我感覺不那麼孤單。事實上,我後來發現,如果你定期禱告,你幾乎不會感到孤獨。你不會覺得孤單,因為你意識到人來人往。理想情況下,你不會太快或太早失去親近的人,但每個人終究會死去。但如果你和上帝有一段關係,那是長久的。你越是倚靠並相信這一點,就會越不覺得孤單。這相當了不起。
在這個有人工智慧、數位孿生和智慧型手機的時代,基本上每個人至少有一支智慧型手機,這一點並非小事。對於人類而言,不覺得自己孤單這個觀念,對感到安全是多麼根本。我不確定關於孤獨與宗教的研究說了什麼,但我們常在社群的脈絡中聽到這些事情。那麼,單就「因為你真正相信自己不孤單而獲得的心理健康益處」來說又如何?
數據顯示,參與宗教活動的人報告的孤獨感明顯較低。這可能是兩方面的原因,對吧?通常他們會參與宗教社群,這促成更深厚的社會聯繫。但我也認為你說得對:相信自己與上帝有關係會讓你覺得有人一直在那裡。這裡有個重要的差別:獨處不等於孤獨。你可以被很多人包圍,卻感受不到與他們的連結。就上帝而言,從我們可以觀察到的情況,有一種感覺是你與一個會支持你的人有關係──本質上像個可以依靠的朋友。
有趣的是,在許多福音派傳統中,非常強調與上帝對話。我不知道你怎麼被教養,但對我這個天主教徒來說,祈禱更多是知道上帝就在那裡;而在很多福音派傳統中,人們會去接受一些訓練以學會去聆聽上帝。我不太熟悉那些步驟,但確實存在一種訓練自己去「聽到上帝」或感覺上帝在你身邊的做法。我無從判定這是否真實──我不知道。記住,我是個科學家。所以當我討論這些事時,我並不是想把它們簡化或貶抑。我只是說,我們是有血有肉的生物,有大腦。如果我看到上帝或聽到上帝,我的大腦(例如枕葉皮質)會被激活。這並不意味著那一切可以簡化為那裡的神經元;它只是說明事情就是這樣。因此我不該說他們到底是不是在「真的聽到上帝」。但那種強調與上帝建立雙向關係的重點,確實是信仰的一大部分,而那些人報告說感到孤獨的情況少得多。
我認為這是一種可以解決我們當前社會所感受到問題的方法:孤獨感增加、越來越覺得沒有人重視你、沒有人支持你。我曾和羅伯特·沃爾丁格(Robert Waldinger,哈佛成人發展研究的負責人)談過,我相信你也聽過他說:健康的最大預測因子之一就是良好的人際關係。但他也談到所謂那個「凌晨三點的朋友」,就是那種你知道可以依靠的朋友──不是會說「欸,安德魯,今天我幫不了你,抱歉,我有更重要的事要做」的人。即便上帝不會真的來幫你搬家,如果你有對上帝的信仰並覺得能與祂連結和對話,上帝就是那個凌晨三點可以依靠的朋友,祂在你需要時就在那裡。這點對人們很有幫助。
但就數據而言,我們還不清楚細節。我們知道宗教人士較不孤獨,但不確定其中有多少是來自對上帝的感覺,有多少是來自社群關係。很可能是兩者的結合。
我想稍作休息,感謝我們的贊助商 Function。去年在尋找最全面的檢驗方案時,我成為了 Function 的會員。Function 提供超過一百種進階的實驗室檢驗,能為你的整體身體健康提供關鍵的快照。
這項快照讓你了解心臟健康、荷爾蒙狀態、免疫功能、營養素水平等多方面的資訊。他們最近也新增了對某些毒素的檢測,例如來自有害塑膠的 BPA 暴露,以及對 PFAS(俗稱「永久性化學物質」或 forever chemicals)的檢測。Function 不僅提供超過 100 項與身心健康相關的生物標記檢測,還會分析這些結果,並由相關領域的專家醫師提供見解。
舉例來說,在我第一次使用 Function 的檢測中,就發現我血中汞含量偏高。Function 不僅協助我偵測到這點,還提供了如何降低汞含量的建議,包括限制吞拿魚攝取——當時我吃了很多吞拿魚——同時也努力多吃綠葉蔬菜,並補充 NAC(N-乙醯半胱氨酸)或乙醯半胱氨酸,這些都有助於促進谷胱甘肽(glutathione)的生成與排毒。我也得說,經過第二次 Function 檢測後,這套方式確實有效。
全面的血液檢測極為重要。有許多與身心健康相關的問題只能透過血液檢測發現。問題在於血液檢測過去一直非常昂貴且繁複。相較之下,Function 在簡便性和價格上讓我印象深刻,價格相當親民。基於此,我決定加入他們的科學顧問委員會,且很高興他們贊助這個播客。如果你想試試 Function,可以到 functionhealth.com/Huberman。Function 目前候補名單超過 25 萬人,但他們正提供 Huberman 播客聽眾早鳥名額。再次提醒,是 functionhealth.com/Huberman 取得早鳥資格。
人們有時會談到能夠真正感覺到「祂」。通常就是這樣的說法。我身邊親近的人會說,真的有感覺到(祂)。現在這種情況似乎愈來愈多。我有些朋友是明確的無神論者,也有不是的朋友。但那種你能感覺到上帝作為一種在身邊的存在,而不只是與之對話的某個存在的想法——這顯然是一種內在的感受,但人們經常(我自己也經驗過)會感覺到那種存在好像也環繞在你周圍。當然,我也可以退一步說,好吧,那是我的島葉皮質在作用,對吧?
然而,信仰上帝或宗教的人會提出的論點是:好吧,那一切是如何被「放置」在那裡的?然後我們又回到對話的一開始,一層一層剝開洋蔥皮,問說「那是誰放在那裡的?」實際上,提出「智慧設計論」這個詞是合情合理的。幾年前那很流行,現在至少在媒體上似乎已經消失了。
我研究過視覺系統,也做過其他一些工作。但在視覺系統的脈絡下,這特別相關,因為眼睛在擷取光資訊並讓我們產生視覺知覺方面具有驚人的能力。眼睛的演化常常是支持智慧設計論者的關鍵論點,他們總說眼睛不可能這樣演化而成。我可以告訴你很多關於眼睛演化的事情,因為我讀了很多這方面的文獻:有些眼睛是把光感受器放在視網膜的一側,另一些則讓光感受器朝外;你知道的,對於如何把光資訊轉化為外界世界的知覺,存在許多不同的解法。
但如果你去看任何一種眼睛,無論是在只需要分辨光暗的甲殼類動物,或是只需要辨識物體是否移動或靜止的某些物種,甚至像我們有非常高解析度視覺或是鷹有比我們高兩倍的敏銳度,你會說,對,這相當精彩:三層細胞結構、兩百種左右不同的細胞類型,你可以創造出我們稱之為視覺知覺的豐富體驗。你可以閉上眼睛,想像你所看到的東西,真是不可思議。這確實是智慧設計支持者喜歡拿來大作文章的議題。
然而任何研究眼睛演化的人都可以告訴你:「好,讓我們從這裡開始」。Pax6 這個基因會下游調控到 OTX2,你可以逐步引導人理解其邏輯——全都是基因、轉錄因子和蛋白質,然後就形成了一個眼睛。事實上,現在有人已經能在培養皿中從單一細胞構建出類似眼睛的結構:你可以取一個細胞,讓它增殖、給予正確的轉錄因子,就能構建出看起來幾乎像一個眼睛的東西。
所以我覺得用「複雜性」來反駁(而非以靈性論點)有時會被用來質疑上帝與宗教的觀念。我只是想知道你對此有何看法。這和「先有什麼」的問題稍微不同,重點在於「你如何得到這種複雜性?」我認為這正是當代社會所在的位置:有人相信只有透過上帝才能產生那種複雜性,也有人相信只有透過生物學過程才能得到那種複雜性,雙方就僵持衝突。我們現在不太常聽到智慧設計論了。
沒錯,但它是有關聯的。我是說,這又回到所謂的精細調整論(fine-tuning argument),而不是我們剛才談到的那些具體物理概念,比如眼睛或身體的演化。對我來說,科學方法是有史以來最偉大的發現之一,作為一名科學家我對此心存感激。我不相信智慧設計論。但我們又回到那種情況:人們可以以不同方式去解讀它。你知道的,完全有理由相信眼睛可以以它實際的方式演化而成。
而且很可能有許多不同的突變並沒有帶來好處。
然後,按照機率,那些都消失了。
而那些有幫助的則持續地保留下來,往前演化。
我想對有些人來說,真正的感受是這種敬畏感,對吧?
當你看到像眼睛這麼驚人複雜的東西,你會感到敬畏。
它怎麼會以這樣的方式演化出來?
所以那種情緒本身──敬畏的體驗──其實會讓人對超自然體驗更開放。
這是我一位學生做得很棒的研究,他現在是聖奧拉夫學院的教授,卡洛·瓦爾德索洛。
他顯示的是,當你透過展示自然美景讓人感到敬畏,比如大峽谷的照片、絕美的日落,或是用建築營造出的震撼,
人們突然會把「有某種超越他們的存在」這個想法給予更高的可能性評估。
所以在這裡,你又看到了那種組合。
你看到,這個東西怎麼可能形成?
我對它感到敬畏。
噢,我感受到那種情緒,這種情緒讓我更容易接受確實有某種超越存在的想法。
而且那種感覺似乎是對的。
說實話,大多數人如果沒有受過科學訓練,其實不太知道如何以機率來思考。
我不是說那是人的問題,只是我們這行的事──我們必須學會那種思考方式。
所以看起來這個一兆分之一的事好像完全不可能發生。
但如果你想到還有多少其他步驟、在基因上有多少其他不同的分支可能走過去,那很可能就是那樣發生了。
而那些其他的分支可能沒起作用,
於是被留下、消失了。
這有點像那種論點:「我從來沒繫安全帶,但我還活著。」
嗯,你活著沒錯。
但很多沒活下來的人就不在了。
所以你不能用那種方式證明。
對我而言,這又把我拉回到一個問題:為什麼我覺得這不是一個相關的科學問題。
因為你無法用科學證明這點或反駁它。
最後總是會歸結到信仰。
所以即便是那些提出智慧設計論的人,最終我也覺得他們說服力不足。
因為,正如你說的,我們可以把過程推演出來。
那麼你要怎麼證明?
有兩條路都能走到那裡,你要怎麼證明究竟是走哪一條?
那就是一種信仰的問題。
嗯,我個人相信演化理論。
我也是。
我也相信上帝。
我不認為兩者互相排斥。
這又是另一個問題,對吧?
人們說:「我知道上帝是什麼、上帝做了什麼。」
如果有一位上帝,以及上帝創造宇宙和做事的方式,實際上我們誰都無法理解那是什麼。
那很可能超出我們大腦的理解能力。
所以對我來說,像你一樣,我看不出兩者有任何衝突。
衝突是在你非常執著於文字(經文)本身,或是執著於某些人對上帝所做或所說之事的詮釋立場時才出現的。
我覺得一直在我腦中浮現的那個詞是「壓倒感」。
我想我們可以把敬畏當作一種正面的體驗,它通常也是。
但在某種意義上,你必須去思考,當人在某個點上把對上帝的信念放進去,或把對科學過程的信念放進去──兩者並不互斥──那往往與他們感到「壓倒」的界線在哪裡有關。
因為當我看大峽谷時,我不太懂地質學。
我大概知道它是怎麼來的。
但那確實有點壓倒人心,不是嗎?
我無法只集中在某一種沉積層上,就能了解那層的整個故事;而這也很容易理解為何上面會有成千上萬層的堆疊。
然後你會看到大峽谷裡那樣的岩壁。
然而我可以看一隻眼睛,無論是墨魚的眼睛(順帶一提,牠們的瞳孔呈W形),或像我們這種舊世界靈長類的眼睛,我可以說,如果你有幾個小時、而且睡不著,我可以把光感受器如何與雙極細胞、節細胞連結、以及它如何把從一天時間到房間影像的顏色與輪廓等資訊告訴你。
我們了解那些機制。
所以對我來說就不會有那種壓倒感。
反之若我去思考大腦發育──我是教胎兒發育的──真是太不可思議了。
兩個細胞,精子和卵子,如果一切順利,就會變成一個嬰兒、一個人類。
這有點令人難以招架,但我們了解很多其發生的方式。
它仍然是個奇蹟,確實看起來像一個奇蹟。
所以我們會把「敬畏」或「奇蹟」這些詞用在那些我認為位於我們大腦理解極限、讓人感到壓倒的事物上。
對不同的人來說,界線不一樣。
我這麼說的時候,聽起來幾乎像是在把能夠獲得知識、能夠掌握概念的人,和不能的人區分開來,但我並不是這個意思。
因為如果你拿一個自然景象來給我看,例如我很愛優勝美地,我會去那裡,我很快也會去那裡看流星雨。
我並不知道那一切怎麼運作。
我有些同事和朋友知道其中的一小部分。
對我來說,直接去體驗那景象,並想像幾千年前人們看到完全相同的東西,那對我來說是一種靈性、宗教的體驗。
我很期待──就看今年雲層如何──但我會感覺與他人、與上帝等有所連結。
你看得到嗎?我覺得那條壓倒感的界線很重要。
同樣的情況也出現在悲傷之中,像是孩子出生的時刻。
有些東西會充滿我們,我不知道該怎麼稱呼那種情緒。
也許是,但感覺像一種神經活動、化學活動的湧現。
我們會覺得,這是一種靈性經驗。
是啊。
但那也是因為我無法把它完全分解說明。
沒錯。
而且我也不想那麼做。
不,我不想。而在某些方面,你正好點到要害了。
那是一種無法完全理解的感覺,在它面前感到渺小。
但我想你提出的一點我也想確保別被忽略:即便你能理解它,也不代表它就不再是奇蹟。
對,或是說如果你有信仰,也不代表上帝沒有啟動那個過程。
這再次是我認為很重要的觀點。當我們學會去解釋某件事時,我們其實對造物的力量有了洞見。
這裡說的「造物」,我是指遵循演化的創造,而不是那種上帝在六天內創造世界的創造論。
但正如許多同時是信徒的科學家會說的,對我來說那是令人敬畏的。
我欣賞造物的敬畏,因為它竟然是這樣發生的。能解釋它並不否定我對上帝的信仰。
上帝把我們放在這裡,給我們一個大腦去學習、去理解上帝造物的運作。
所以我認為你關於被壓倒(overwhelm)的觀點是對的,但我想確保大家明白,能解釋它並不意味著它是可被還原的。
我同意。
我最近開始養珊瑚,對珊瑚敬畏不已。
這讓我對生命的驚人多樣性和各種機制感到不遜色,也不會讓我對上帝或靈性的觀感減少。
對我來說兩者似乎混合在一起,但並非一直如此。
在理查德·費曼的某本書裡,他談到有人曾以這樣的想法挑戰他:如果你能理解一朵玫瑰的所有元素——我忘了具體例子是什麼——那在量子層面上,這會不會減損你對它的體驗?
他說不,恰恰相反,這會豐富我的體驗。
我不知道他是不是個宗教信徒。有種感覺告訴我大概不是,但誰也說不定?
大概不是,但我也不確定。
然後我喜歡關於史蒂夫·賈伯斯的軼事,他不幸是在臨終時……他是個有靈性、修習冥想的人,顯然也非常重視科技。
但我記得他的最後話語好像是「哇、哇」那樣的驚嘆聲。
我們都多少被生死之間過渡的概念所吸引。
那是什麼?接下來會發生什麼?我們在這裡的人沒有人能確定知道。
我確實想提出死亡恐懼這個議題。
當然。哲學家談過,心理學家也談過。
我想我們腦中無論是否意識到,普遍存在的一件事就是對死亡的恐懼。
許多龐大的宗教都是圍繞「今生不是最後一生」這個想法運作的。
那麼,人們對來世的信念在多大程度上能安撫他們對死亡的恐懼,這有什麼已知的情形嗎?
我聽過一種主張——我們等會會更多談到成癮——有人說所有的成癮其實都是對死亡的恐懼,或者是拿生命去賭博,或兩者兼具。這就是賭博成癮的本質。有些人在賭場賭博,有些人用其他方式賭博。但如果你真的開始剝開層層原因,最終都是對死亡的恐懼。死亡焦慮是把我們所有人綁在一起的那個東西。來世、死亡恐懼、天堂、地獄。
好,請為我們拆解一下。
我們知道的是,如果你看對死亡的焦慮,呈現的分布有點像一個倒U形。
那些非常相信來世的人,他們的死亡焦慮最低,因為他們覺得「我要去一個好的地方」。
堅決否認任何來世的人,他們比信徒稍微焦慮一點,但又比另一群人少焦慮,因為他們會想:「我會埋進土裡,行吧,不喜歡但接受。」
死亡焦慮最高的一群人,是那些不確定是否有來世的人,因為他們會想:「等等,會有來世嗎?如果有,我做的夠不夠能進入那個來世?」所以這類人最掙扎,因為信仰不確定。確定性——我們知道大腦喜歡確定性,不管是哪一種——而確信事情會好過那種確信事情只是終結且不會有苦難(即沒有地獄)更讓人安定。但不知道的人,就是最焦慮的。
我認為很多宗教談論這個有好幾個原因。一是本質上很奇怪:你是個有意識的存在,卻有一天那個意識會結束,這令人害怕。但它常常與塑造人們行為的方式連在一起。宗教利用那種恐懼來引導人們:你最好做個好人,否則你的業報會不好,你的下一世會更糟;或是你會下地獄,受苦一段時間,或許是永遠。於是它帶上了道德的色彩,而那種恐懼非常有驅動力。
我們從心理學研究知道,若你想讓某人去做某事,恐懼確實是很有效的動機。但問題是,如果你一直處於那種恐懼之中,你的身體就會處於焦慮狀態,那對健康不利。所以我覺得很多信仰體系會試著用不同方式重新詮釋對死亡的恐懼。死亡並非總是壞事。
因此你會發現很多信仰會要求你去思考自己的死亡。在佛教裡,就有專注於思考自己死亡的冥想。有些禪修形式甚至強烈地專注於對死亡的觀想。
我忘了原語的確切詞彙,但它們基本上被稱為「觀屍」或「屍體冥想」,修行者——僧侶會在一具腐敗的遺體面前連續幾天打坐,藉此觀察並體驗會發生在自己身上的事。
在基督教裡,也有類似「默想你的死亡」的觀念。每逢復活節前的齋期開始那天──灰星期三(Ash Wednesday),在很多傳統裡,神父或牧師會在你額頭上抹灰,並說「你本是塵土,終必歸於塵土」(from dust you came; to dust you shall return),以提醒你終將一死。
在猶太教中,很有意思的是,即使在他們的農曆新年羅什哈沙納(Rosh Hashanah)——那是一個慶祝的日子,聖殿裡也會誦念一段稱為 Unetaneh Tokef(你提到的 Unatana Tokhev) 的祈禱文。其內容有一段是:「誰明年還會在這裡?環顧四周吧。有人會死於洪水,有人會死於饑荒,有人會死於疾病,有人會死於火災。」這同樣是提醒生命無常。
關鍵在於,如果你能以非病態、非沉溺的方式去思考自己的死亡,這其實很有用。心理學研究中有一項我們知道的事實:隨著年齡增長,人們的價值觀會改變。年輕時,你想要最新的 iPhone、想去一趟精彩的度假、想快速出人頭地——各種你以為會讓你快樂的願望清單。當你開始變老、能看到終點在地平線時,人們的價值觀會轉變。突然間,他們更看重與摯愛相處的時光、為他人服務、建立某種能留下傳承的事物。
有趣的是,文獻顯示,這些其實是在任何年齡都能帶來真正快樂的事物:與你所愛的人共度時光、為他人付出,會讓你感到快樂。史丹佛大學的心理學家 Laura Carstensen 的研究顯示,如果讓年輕人冥想死亡,短期內他們的價值取向會重新調整,轉向那些真正能帶來幸福的事物──他們會開始在意那些事情。
因此,各宗教中幾乎都有「默想死亡」的做法:若短暫地、每日以非病態的方式來做,實際上會指引你朝向那些讓你更快樂的生命事物前進。而如果你又是有信仰的人,你還會相信生命的終點對你而言會是好的,這樣就減少了焦慮。
我認為宗教與死亡的關係很複雜:的確存在對死亡的恐懼,但也可以利用「生命無常」的觀念,幫助我們比平常更早找到幸福。
從相關角度來看,我覺得人腦最有趣的特性之一(除了它能自我改變的可塑性之外),是我們對時間知覺的控制力有多大。當我說「時間知覺」,我是指我們能收縮或擴展我們的感知時窗。就像我們可以收縮或擴展視覺範圍一樣,我們也能收縮或擴展對時間的感受。
在像現在這樣的對話中,時間範圍相對緊湊,我只在思考「當下」。如果我今天下午去散步,開始思考「在我之前誰走過這片海灘、在他們之前又有誰、之後會有誰」,我就能擴大那個時間窗(我們稱之為時間區間)。當你擴大時間窗時,當下正在發生的任何一件事的重要性就會變小。
我常常在想這件事。有一本很棒但沒出有聲書的書叫 The Secret Pulse of Time(《時間的祕密脈動》),探討這種擴張與收縮是如何運作的。我覺得貫穿每一種宗教與宗教實踐的線索,是試圖調和兩個需求:一方面要感覺「在場」——活在當下、現在行善、避免作惡、抱持感恩,這些與社會連結有關;另一方面要把我們連結到某個更宏大的事物,這種設計基本上是要讓我們謙卑——讓我們認識到自己並沒有想像中那麼重要。沒有哪個問題是那麼重要,就算是世界上最大的挑戰也會過去。也許不是在你有生之年,因為你可能會一直記掛到最後一口氣──但希望不是那樣。事後也沒有人會再為此擔心。
我不太知道該如何把這個問題表述得更好,但我想問的是:如果一個人真正去思考「我們都會死」這個事實,這會帶來大量的壓倒感。即便有人聲稱自己不會死,但他們也會死。若你真的深入去想,而你又執著於當下的生活與當下時刻是最重要的,若你能觸及這些想法與感受──例如你是連續體的一部分、你與過去曾有相同恐懼的人相連──僅此一點就會讓你覺得沒那麼無望、沒那麼徒勞。
我想問的是:你在各宗教中看到什麼,能讓人們在面對「自己會死」這個現實時,帶來某種平靜?這真的是關於連結,不只是與其他人,而是與時間的連結。佛教似乎透過每日的冥想練習把這件事做得很徹底;在其他宗教裡,似乎是透過我們所稱的節日達成的──每年在大致相同的日子,我們進行相同的儀式,年復一年地把日子連結起來,打破瞬息萬變的感受。你明白我的意思嗎?抱歉我問得不夠明確,但我一直在思考這件事,仍然不知道如何談論它,因為關於時間彈性的語言實在不足。無論如何,如果你願意,我很想聽聽你的想法。
我有一個朋友是拉比,但她不是猶太人。有一天我跟她說,欸,你為什麼還用希伯來文禱告?你知道的,在天主教裡,我們也不再用拉丁文禱告了,我們改用英文。她說,好問題。她接著說,部分原因是為了保留文化。但另一部分,當她想到自己正在念的那些話,是數千年來猶太人都在念的話,會是一種驚異的經驗。而希望未來也會有數千年的人繼續念這些話。這讓她把自己放在一個時間的延續裡面。她知道自己面臨的挑戰,過去有人面對過,未來也有人會面對。在那種經驗裡,她感到自己是某種更宏大事物的一部分。
我想,你知道,現在我們看到的一件事是,新聞上一直在說人們在離開傳統信仰。確實有這種情況。但也有一部分人其實回歸到更正統的信仰,像是傳統天主教、正統派猶太教。他們常說,在這些形式中,像仍在用拉丁彌撒或其他一些歷久不衰的儀式,存在對於那些經得起時間考驗、感覺真實且普遍的事物的讚賞。當他們以那種方式敬拜時,他們感受到與人類的連結,感到「我們都是一起的」這種感覺。他們找到並感受到更深的使命感,覺得事物不是相對的、也不是隨著當下的風俗和習慣隨意改變。
我想不到有哪項研究直接指出這點,但你描述的這個現象,很多人感受得很強烈,特別是當他們參與有長久傳統的實踐時。因為我認為人類大腦有能力把自己分心到工作、片刻、娛樂,或用藥物麻痺自己,讓你不去注意時間的流逝。這也是為什麼我認為很多成癮行為,以及很多我們所稱的無意識行為,比如一直滑手機、或即使不餓也吃不健康的食物,都是為了分心。有個朋友說,她有時會在有聲書裡迷失。我原本覺得有聲書很好、閱讀很好,她說,不是她那樣用——她是把它當成一種讓自己迷失、轉移注意力的方式。是的,我們有時不知道怎麼面對安靜。
為什麼不呢?是不是因為我們感到孤單?如果不是孤單的話,我認為其實更像是對死亡的恐懼。談到成癮,我覺得有意思的是,在各種不同類型的十二步驟計劃中——我現在認為資料顯示這些計劃對很多人很有效(當然不是對每個人)——其中一個必要步驟就是把控制權交給一個更高的力量。在那一步裡,某種程度上說明了人的大腦、單靠自己的大腦是無法處理一切的。它同時在說:你不該指望只靠自己做到這件事;你甚至不該指望只靠社群就能做到,你需要其他東西。首先,社群是重要的,改變的意志也重要,但你需要幫助。而你無法迴避的一點就是,不能只靠沒有「更高力量」概念的自己去做。十二步驟很小心,不會規定那個「更高力量」應該是基督教、猶太教或伊斯蘭教,它在某種程度上是包容的,但它不能只是你和你的大腦、你的意志對抗這件事。也不能只是你、你的大腦、你的意志,還有一群和你一起對抗這個問題的人。你必須把自己的一部分控制權交出去。這就是寧靜禱文的意思:承認你所不能控制的事。我覺得這點非常了不起。
有人指責十二步驟像宗教或邪教——我們等會會談到邪教——但我認為其中有一個接受:人類大腦很了不起,但它無法單靠自己完成所有需要做的事。對我來說,這是相信上帝的一個很有說服力的理由,因為我對大腦多少有些了解。我當然不懂一切,它在很多事情上表現得很棒,但在很多事情上又很糟,還有些事它完全無能為力。而宇宙中有很多所謂的能量存在——太陽放出的能量我們看不見、察覺不到,但它對我們有作用。所以,認為宇宙中存在某些能量,這聽起來或許有點神秘、靈性或新時代,但字面上有放射性能量和一些我們看不見卻對我們有影響的能量,這不是單純拿來討論的;那是真的,科學家也會同意這一點。對我而言,跳到上帝和宗教的想法似乎不再那麼遙遠,似乎就在眼前。三十年前,如果有人跟你說量子力學的運作方式,你可能會覺得那人瘋了。我們必須保持一些智力上的謙卑,承認世界上存在一些力量,正如你所說,我們在意識層面還無法接觸到,但它們仍然能對我們產生作用。
你提到的關於十二步驟計劃的觀點很有意思,因為它們對很多人確實有用。而資料顯示,某種程度上交出控制、相信一個更高的力量,對避免成癮確實有幫助。參與宗教實踐的人在成癮方面有某種保護作用,成癮率較低。
但當你把自己交託給一股更高的力量時,很多人會抗拒這個想法,他們覺得這有問題,因為他們把它解釋成你像個自動機器人一樣——你會把一切都交給上帝,不再是一個有思考的人。對那些真正這麼做的人來說,情況並非如此,對吧?
對於那些向上帝交託的人來說,這個意思是:我會盡我所能、做出最好的決定、過最好的生活,但我也意識到我不可能時時刻刻控制一切,包括自己的行為。所以我會盡力,然後把結果交給上帝,信任上帝會幫助我。這會有兩個作用。
一個是,重申,你會有一個朋友的感覺。有人在關心你。你有點像跟這個人共同努力達成目標的初級合夥人。為什麼會有效,我也不完全確定。我不知道我們中是否有人能確切說明原因。但這確實能大幅減少壓力和焦慮。因為你知道,在這個世界上我們喜歡把自己當成最佳化者,對吧?我總是會想,我想買這台車,那我就要把這台車的所有資料都研究清楚,確保我買到完全合適的車。或者如果我要為健康做決定,我會盡可能研究所有資料。但到了某個階段,選擇的暴政、資訊過多會把我們逼瘋。所以如果你盡力了,然後又信任某些其他東西,那會減輕那種壓力。我覺得最終這也會讓你更容易在未來達成目標。因為你也會覺得有人在指望你。
我不是去健身房。其實我應該去。有一次我去健身房,那時我有一個運動夥伴,我知道如果我沒去,他會說:「戴夫,你要來啊,我在等你。」我得為他負責。所以,這裡也有那種額外的因素。因此我認為「交託」的概念並不代表你不會用智慧思考,也不代表你把人生的控制權完全拱手讓人。它是接受與另一個會試著幫助你的存在建立一種夥伴關係。當然,我也不打算宣稱那是真的或不是真的,但我認為這對某些人是有效的。
我們一直在談上帝,某種程度上也談到宗教。究竟有多少新宗教?為什麼我們看不到新宗教呢?不過顯然有很多分支。我知道,像摩門教——耶穌基督後期聖徒教會(LDS)這樣的,還有猶太教的正統、保守與改革派;有天主教與新教,還有基督復臨安息日會。抱歉我沒把其他宗教都細分,但你懂我的意思。那麼,分支新出現的頻率如何?整套全新的宗教又有多少?既然我沒聽過這些新宗教,為什麼它們沒能存活下來?
這是個好問題。事實上在我的節目有一集,我們也對這點很感興趣,因為我不知道統計數字,所以邀請了一位研究這方面的學者,她說的話把我嚇了一跳:她說每年大概有一百到二百個新宗教會形成。那裡面的定義有點寬鬆,有些我們會稱之為邪教;有些情況是,有個人在加拿大把面紙盒戴在頭上,說她在接收某個外星種族的訊息。真的有發生類似的事——我沒把每個細節都記得一模一樣,但確實有。
但大多數宗教你沒聽過,原因是它們都是曇花一現。宗教要能站得住腳,主要有兩種方式。一是有人有權力推動,像過去皇帝說「這是我的信仰,你們現在都要改信這個」。在現代世界比較少見。另一種則是當它觸及到某種需求時——它的實踐和理念以一種新的方式回應某些人。那些離開現有信仰的人,他們並不是都成為無神論者,他們在尋找新的靈性方式。說實話,大多數宗教機構都是人為的機構,會有道德失敗。我們知道宗教內曾有虐待、歧視、厭女等問題,我希望我們可以談到這些,因為我不想讓人覺得我在說宗教總是好的,儘管我認為整體而言宗教是有益的。宗教必須能觸動你,但能做到這一點的並不多。
現在讓我驚訝的是,人們最常在何處有深刻的靈性體驗——竟然是在火人祭(Burning Man)。大多數人把火人祭想成沙漠裡一場放縱的派對,而對某些人來說確實如此。但普林斯頓的神經科學家莫莉·克羅基特(Molly Crockett)的研究顯示,她自己也是個火人祭的參與者。火人祭快到了,你要去嗎?不,不會去。天哪,不會,我受不了那種高溫。你知道今年的票房銷售量比疫情前大幅上升嗎?真的嗎?這倒不讓我太驚訝。上週有不少從未去過的朋友聯絡我問:「你要去嗎?我從來沒去過。」我說:「今年不會,我會在國外。」但,也許某年會去,我對此多少有些好奇,只是今年不會。
她指出,在那裡確實有一群人報告說經歷了深刻的靈性體驗。你如果想想火人祭,它是一個我們會稱為「臨界空間(liminal space)」的地方——那裡的一切正常生活秩序都不再適用。人們會用不同的名字、穿不同的衣服;你會暴露在沙漠相對嚴苛的環境中。去過的人告訴我,你能真正生存下來的唯一方法就是要依靠別人。
那裡有個東西叫做……是叫「贈與文化(gifting)」嗎?
我忘了真正的名稱,但在火人祭(Burning Man)沒有金錢。
一切基本上都是靠別人的好意互相交換。
所以人們處在這種環境中,平常的生活、平常的衣著、平常的身份被剝掉。
他們得面對鹽灘上那種嚴酷的天候與熱力。
他們體會到自己能在那裡活下去是因為別人的善意。
那些把它這樣解讀的人,比如 Molly Fines,報告不只是感到一種深刻的自我超越經驗,而且當他們回來後,這種感受會持續下去。
他們實際上也傾向於變得更利他。
所以有些宗教現在也看到了這一點。
我有個朋友叫 Alex Leach,他是聖公會牧師,在那邊辦一個營地。
在 Burning Man 有很多這種營地。
他們的營叫做 Religious AF。
我不知道我能不能把那個字在這裡說出來。
哦,對。哦,對。還有更糟的用法。
對,對,對。意思就是「宗教到他媽的程度」。
他就駐在那裡。他告訴我他發現這件事的原因是,當他剛開始去的時候,他說他從來沒有像在那裡那樣那麼明顯地感受到上帝的存在,因為有人彼此服事、彼此歡迎、彼此善待,而且沒有期待回報。
所以他經營這個營地,很多曾經是基督徒的人會來這個營地並重新找到他們的信仰,因為在那一刻,他們有那些在教堂坐著時有時候體驗不到的超越經驗。
還有另一個團體,我忘了名字,我想好像叫 Milk and Honey,我不太記得,但他們在那裡為猶太人舉辦一千人的安息日晚會(Shabbat)。
人們報告說那是非常難以置信的經驗。
所以我覺得對很多人來說,他們在尋找那種靈性經驗,像 Burning Man 這樣的事是一種方式。
然後他們還有,那個叫什麼?小型的燒毀活動或偏遠的燒毀活動(little burns 或 remote burns),一年中會在不同時間聚在一起舉辦。
所以我認為你看到的是人們想要填補心中那個上帝形狀的空洞、想要感受那個的慾望。
對很多人來說,現在我們所擁有的那些僵化的宗教儀式並沒有達到那個目的。
所以我可以想像會從那裡演變出某些東西,但誰也說不準我們會走向哪裡。
有趣的是,Grateful Dead 和追隨 Grateful Dead 的人幾乎符合成為宗教的一些主要標準。
像我在七零年代末、八零年代和九零年代初在南灣長大,Grateful Dead 會去 Frost Amphitheater 表演,也在 Shoreline 演出。
你會看到有人真的跟著他們在全國到處跑。
它有一些——我要冒犯某些人了——有一點像邪教的元素,因為人們所謂「放棄了他們的生活」然後去追隨。
但那些這樣做的人會說,不,那其實不是放棄生命,那是接觸生命,對他們而言是如此。
當然我有些斯坦福的同事朋友是認真的 deadheads,但那只是在夏天,所以他們是兼職的、部分時間的粉絲。
有點像 Burning Man。
在美國至少沒有很多樂團有那種追隨者群體,他們是國際性的,但具有那種跟隨的現象。
通常當我們聽到某些追隨群體時,主角會留鬍子,且和藥物有關。
當然不是每個 deadhead 都沉迷藥物,我知道有些人是完全戒癮的。
他們其實會在演唱會上辦 AA(匿名戒酒會)和 NA(匿名戒毒會)的聚會,讓正在復原的人能去參加。
但邪教通常包含某種過度符號化的領袖,比如他們的臉,或像骷髏頭的標誌,我想那個叫做「Steal Your Face」。
然後有 Jerry,他是主要的人物,Jerry Garcia 幾乎是中心人物。
還有一種觀念是你會做某些事、不做某些事——這些都有宗教的元素。
但我們常聽到的邪教,比如相信自己會永生的 Heaven’s Gate,他們在海爾—博普(Hale–Bopp)彗星時集體自殺;或者 Waco 的分支大衛教(Branch Davidians)。
你通常會有一個相信自己特別的人物,這在 Grateful Dead 的情況不是如此;你從沒聽 Jerry Garcia 說他是彌賽亞什麼的。
但像大衛·科雷什(David Koresh)和分支大衛教那樣,你會有一種自我覺得特別的信念。
你會看到人們真的改變他們整個生活結構,然後常常會伴隨犯罪,內部出現剝削,然後那就明顯成為邪教或集體自殺案,像琼斯鎮(Jonestown)。
所以邪教與新興宗教之間的界線非常薄弱,這點對我來說很有道理,所以不是很多會脫穎而出。
我有個問題:你認為基督教、猶太教、伊斯蘭教和佛教的存在,在可選項上是否已經覆蓋了人類大腦所需要的類型?哦,還有無神論與不可知論。
把那些都拿出來,某種程度上好像拼湊或覆蓋了大腦各種焦慮狀態所需要的選項。
你會說,你知道,我們其實不需要再來一個(宗教),對吧?像很多事都已經有辦法處理了——悲傷、出生、每年足夠的慶祝、對來世的各種想法與彈性,內在的道德結構也夠了,這個宗教不需要投入那麼多時間。但如果你是正統猶太教徒或非常虔誠的佛教徒,那就要花很多時間。是啊,那要在儀式和打坐上投入很多心力。但你也可以很像樣地當一個基督徒:週日去教會、每天禱告、讀些聖經。我是說,那和其他很多事是可以共存的,所以你不用把整個人生都獻出來投資在它上面。你懂我的意思嗎?嗯。
有可能的是,人類作為一個物種,某種程度上已經把這些事情想通了。然後有人會說,不,是上帝想通的,這就是我們需要的,填補了空白。看起來不太可能會再出現一大堆新的宗教。我也是這麼覺得。
但讓我談談邪教和宗教的問題。我認為你說得完全對。首先,邪教主要有一個特徵,就是崇拜那個有魅力的領袖,所以你常聽到「個人崇拜」。通常那人自以為特別,你必須去崇拜那個領袖;當有人自認特別時,常會出問題,會把人帶向錯誤的方向。一般宗教也會有同樣的問題。
我想說的是,觀察宗教實踐的一種方式,是把它們看作「靈性技術」。它們是一種技術,是身心的操練,可以感動人心、改變思想。它們可以帶來善,也可以帶來惡,這取決於使用它們的人的動機。人們總說,「戴夫,宗教是一切戰爭的根源」。但大多數戰爭不是為宗教而打,雖然有些是因為「我不同意你的經文詮釋」,但大多數是為了土地和資源,宗教只是被牽扯進來。我們知道的是,當你感到受到威脅時——正如你說的,聖經是一本有很多聲音的書——裡面有關於憐憫與仁慈的美好章節,也有關於把你敵人的嬰兒的頭摔向岩石以示懲罰的章節。因此心理學家柯克·格雷(Kirk Gray)和約書亞·傑克遜(Joshua Jackson)的研究顯示,當人們感到更受威脅時,他們對上帝的概念會變得更具攻擊性與懲罰性。這就是為什麼你會看到基督教民族主義的形成,也會在某些活動中看到耶穌拿著 AK-47 的圖片。因為為了適應,當我們感到被威脅時,不會只是想着當聖人或罪人,我們會想要反擊,並會用宗教來為此辯護。
我要讓聽眾明白的是,我並不是說宗教就是好的;宗教是一種技術,可能被用來作惡。連理查德·道金斯(Richard Dawkins)對科學也會說類似的話:你要找方法治療疾病,科學是你的朋友;你要找最有效的方法去消滅一群人,科學也是你的朋友。所以我花時間談宗教的原因,是因為我知道它會被用來作惡。但如果看平均數據與人們的生活狀態,確實有些機構曾造成虐待、歧視等問題,我們應該對抗那些;但平均來看,無論它是上帝的恩賜還是文化適應,它多半有助於我們過得更好。
在大方向上我同意你的看法。信仰實踐之間有很多趨同,某種程度上我們的身體與大腦相似,這些實踐幫助我們解決共同的問題。這些宗教大多都相當龐大、有追隨者,並且附著於你成長的文化。但是我認為我們正處於一個變動期——我不是說末日,而是說科技、規範、我們的生活方式和經濟實踐現在正迅速改變。同時人們對一些傳統信仰也愈來愈感到幻滅。因此在我看來,這是一個可能出現再定位(reorientation)的時期。未來會出現的,是那些能夠對人有呼應的東西。
你提到人工智慧(AI)。已經有人試圖建立以 AI 為中心的教會,雖然還沒普及,但我能想像會有這種情況。想法是 AI 會變得如此博識,以至於幾乎成為全知的超級智慧——「全知」因為它可以透過你在線上的一切行為知道關於你的資訊;「超級智慧」因為它能比人類更好地解決問題。所以有人在思考圍繞 AI 建教會。會不會成為主流?我不知道。但如果一個新信仰能讓人感受到某種神的臨在,幫人彼此連結、減輕焦慮和壓力,那我不會對在這個變動時刻出現新東西感到驚訝。
我不知道你是否知道這件事,大多數人可能不知道:擁有最高智商世界紀錄的人——這一點已由金氏世界紀錄驗證(我知道是因為他在 X 帳號上貼出了金氏的證書,我出於興趣有在追蹤他)——這個人自稱是基督徒。
他們把自己的立場極力包裝成「全世界智商最高」,而且差距很大——至少我是這麼認為——並以此來詮釋聖經,認為基督教對一切問題都有最好的答案。我得說,我並不完全贊同他們發的所有內容,這點我想說清楚。
但我覺得很有趣的是,有些人在用像社群媒體這類科技,作為為傳統長久的宗教提供舞台的方式,並把這些和現代所謂的「智慧」觀念結合起來。智商測驗當然不是衡量智慧的唯一方式,但我想大多數人都對高智商、極端高智商的人給予相當的重視,並會以某種方式去解讀他們。
我一度納悶,直到我知道(至少據我所知)這真的是一個真人,我才放心;我當時在想,這會不會是某種 AI 的東西?現在有了影片,他人在韓國,他會說英語,也會談這些話題。你在矽谷那邊也看到類似現象。我覺得彼得·蒂爾(Peter Thiel)在接近基督教。真的嗎?我很肯定。就連埃隆·馬斯克,我不認為他說自己信上帝,但他說基督教對世界是一股良善的力量。我記得當有人問他時,他說宇宙中一定有某種能量存在。
所以我覺得你會在很多科技領域的精英中看到這種現象。我沒法給出完美答案,但你的觀點說得很對:宗教虔誠度與智力並不成正比。既有非常聰明而信仰上帝或創造者的人,也有不是的。正如我之前說的,如果你是一個非常理性、非常聰明的人,當你查看資料時,並沒有能完全推翻(宗教)主張的證據;因此沒有人能在科學上看到上帝的證據,但我們也意識到無法完全排除祂的存在。每個人都有自己的內在生命,如果他們感覺與之有連結,為何要去否定它?
所以我認為重要的是要意識到:信仰並不是智力差的標誌。除非有我不知道的事,持有金氏世界紀錄確認的世界最高智商的人肯定有很強的宗教信仰。所以我們知道情況各式各樣,可能有智力很低的無神論者,也有智力很高的無神論者;基督徒、猶太人、穆斯林、佛教徒,各種都有。
我覺得某些宗教會被貼上刻板印象,其中一個原因就是我們腦中浮現的那種典型形象。舉例來說,談到佛教,你會想到達賴喇嘛。達賴喇嘛大概就是大多數人對他的印象。在最近那場爭議之前,我以為達賴喇嘛就是那種快樂、隨和、看起來何其平靜的人。僧侶的服裝風格普遍也很類似,達賴喇嘛穿著那套橘色袈裟走來走去,看起來相當平和、快樂。所以人們會想,如果你想那種感覺,佛教似乎是一個好選擇。相較之下,其他宗教的「品牌」在情感基調上就比較多變。就像你提到的,我們談到基督教,當然包括舊約和新約。
你覺得宗教的品牌形象如何?我覺得這是最重要的因素之一,會把人吸引進宗教或推開他們——取決於那個人在表達的是愛(普世的愛)、只有加入才有的愛、接納、寬恕,還是譴責。這些就是人會產生共鳴的點,或成為分界線。我也認為這些形象會讓我們判斷某些人是瘋了。例如看大衛·科瑞什(David Koresh),你不需要多看他講話一兩秒就知道,他的眼神就讓人覺得怪;即便不懂他背後那些犯罪的事,你看了也會覺得這人危險,他的眼神、那副眼鏡都讓人有陰森的感覺,你不會讓他靠近你在乎的人。這就是品牌形象的問題,我覺得至少值得討論,因為當人們一聽到「宗教」,腦中會跳出那個形象——他們並不一定在想實際的宗教實踐,而是在想品牌。如果你對一個宗教不熟,就像對一個產品不熟一樣,驅動你判斷的往往是那個品牌的刻板印象。
但你越去仔細看,就會發現這些刻板印象本身無論是好是壞都有問題。你剛提到達賴喇嘛,我一開始的反應和你一樣。但即便是佛教,一個建立在「慈悲」與終止苦難理念上的宗教,現在在斯里蘭卡也被拿來為對某些群體的種族滅絕辯護,僧侶本身也拿起了武器。人們聽到會很震驚,因為任何宗教都有可能變成那樣。宗教的危險在於:為了強化教內社群,你可能會同時拉大與非教內者之間的距離。這也是為什麼宗教的核心訊息本質上不應該是「我們對他們」,而應該是擴大道德關懷的圈子,讓所有人都被包含在內。聖經也談到你應當孝敬父母,善待家人。
但更重要的是,如果你數一數它說要善待誰,它說要對陌生人好。
對住在你國土上的外人要好。
所以這是在擴大那個道德圈子。
但我的重點是,現在人們會說,喔,看看那些基督教民族主義者。
我絕不想成為那一類的一份子,對吧?
如果你是左派人士,那都是保守派、想要控制別人生活的人。
所以這種貼標籤、形象包裝是一大問題,但我認為這也掩蓋了不同信仰內部正在發生的複雜性。
你說得沒錯。
那將會是吸引你或排斥你的原因,即便那印象不一定準確。
我們從醫學上知道,當你的醫生看起來越像你和你周遭的人,你越可能接受他的建議。
我想宗教也是類似的:宗教人物的穿著越不同、髮型越不同、說話方式越不同,你就越不可能跟他們加入、靠近。
感覺遙遠。
所以未來幾年會很有趣,看看人們在普遍宗教或特定宗教面前,是被吸引還是被排斥,尤其現在幾乎一切都對所有人可見。
你知道,光靠文字貼文已不夠了。
我認為他們必須實際在影片中講話,你得看見他們,你得有點喜歡他們。
我們過去談的是聖經,對吧?
但現在我們期望直接看到宗教人物本人。
我覺得會有較少的遮蔽和隔離。
看到人之後人們是會被吸引還是被排斥,會很有趣。
我不知道該怎麼預測。
我也不知道,因為你可以把這看成他們讓自己對公眾和大眾更容易接近。
但另一方面,當他們把自己視為與眾不同、更神聖、更有知識、更不像我的那類人──懂得比我多、我可以信任的人──那也有它的作用。
所以這是個好問題,我不確定會朝哪個方向發展。
是啊,我們現在生活的時代有一件非常真實的事,跟二十年前非常不同,那就是你越有名,越難掌控自己的名聲。
那是真的,因為真實的你必須被看見,任何缺點遲早也會被看見。
而二十年前越有名就越容易維持名聲,人們可以把自己包得很神祕,創造一種神秘感。
這不只在名人或名氣領域適用,政治人物也是,宗教人物我想也是。
甚至我認識的那些特種部隊圈子的朋友也說,很多賦予他們能做非常困難事情的神秘感,電影對他們社群的描述在某種程度上對他們需要做的某些工作反而有半破壞性的影響。
我看到很多類似之處。
所以如果我們開始接受某些宗教人物也會有缺點,會很有趣,對吧?
例如天主教會,部分天主教徒的惡行令面紗被掀開。
當然不是全部,但確實有教內的一部分人在做可怕的事情。
但世界上仍有很多天主教徒。
了解天主教的人可以說,那不是天主教的本意;事實上,我們講的是相反的東西。
我想到現在他們已經相當地與那一部分撇清關係了。
是的,我是說相關辯論仍在進行。
現在會發生的是,你會看到有人往教會更高的職位爬升,別人會回頭看,顯示即使那些人沒直接做錯事,他們也可能在掩蓋一些東西。
這件事的餘波會持續。
但你提出的觀點很好。
我認為這會對某些宗教造成比其他宗教更大的衝擊。
有些宗教非常依賴中介者,比如天主教,為了領受某些聖事,神父是中介者,神父行使聖體變質,讓餅和酒變成基督的身體與血,然後你領受它。
在很多其他宗教裡,牧師或神父或傳道者的角色沒那麼重要,有直接的經驗。
我可以在祈禱或實修中直接體會上帝。
所以我覺得很多事會取決於你是否需要那個中介者。
我也覺得有一股推力,讓一些人想要那種直接的經驗,不想被制度的包袱拖累。
如果你願意,我有幾個問題想問你。
你會祈禱嗎?
我屬於那種在感到壓力時會祈禱的人。
祈禱不是我的固定習慣。
每次我這麼說我總覺得像是那個抽菸的醫生,對吧?
就是,戴夫,你跟別人說祈禱有用,但我自己還在摸索信仰體系。
我做的節目《How God Works》對我來說和對其他人一樣也是一段旅程。
我相信數據,我相信那些東西是有益的。
我在天主教徒家庭長大,當過侍祭童,後來離開教會。
我現在還在試著找答案。
但我試著擁抱我認為重要的實踐,所以我培養感恩的習慣。
與其每天祈禱求它到來,我每天嘗試以不同方式去培養感恩,看看它如何改變我。
我嘗試冥想。
我擅長嗎?不。
我覺得它對我有益嗎?是的。
所以我在努力找尋自己是否屬於某個靈修社群。
我喜歡說自己是個不可知論者。
你知道嗎,二十年前我會是個無神論者。
但現在我意識到,我有足夠的謙卑去說:「我不知道。」
我見過或感受過一些無法解釋的事。
那告訴我什麼嗎?我不知道。
但我正在這趟旅程上尋找答案,
而且我希望把我的聽眾也帶著一起走這段路。
你相信奇蹟嗎?
那取決於你如何定義「奇蹟」。
我相信會發生一些我們無法解釋的事情。
身為不可知論者,我願意說那些現象可能是由某種看不見的力量造成的。
我只是不知道而已。
但我相信有些事情超出我們的理解與預測能力。
除了你的書跟播客之外,如果有人想要探索這些問題,
想要在問題中生活——聽起來你就是在這麼做,對吧?
你非常在意地生活在「是否有上帝?」這個問題中,
上帝在一個人生命中扮演什麼角色,等等。
如果有人有興趣探索這些問題,除了讀你的書、聽你的播客(他們絕對應該這麼做,因為我認為那提供了一個處理這些事的優雅框架),
你還建議他們做什麼?
你知道,你有能力提出建議。當然要理解人們會依自己的方式做選擇。
所以讓我暫時摘下科學家的帽子,單純以我個人身份談我的信念。
如果有一位上帝,我相信那位上帝會關心所有祂的受造物,
不會只有一種宗教是正確的。
而我在不同信仰中看到的,是那些能夠持久並滿足人們需要的信仰,
往往提供了讓人更好生活的方式。
因此我會說,試穿不同的信仰,看看哪個與你產生共鳴。
人會改變信仰,也會有人離開,我真的認為如果上帝存在,通往上帝的路徑有很多;
如果上帝不存在,這些智慧也有多種方式可以用來改善你的生活。
試試看、嚐試、提出你的疑問都是可以的。
但我想懇請的是:請不要僅僅假定沒有理性的理由去思考宗教。
我可以給你的最好建議,是一位智慧的拉比曾經告訴我的一句話。
希伯來語我可能說不準,但那句話是「naish v’nishma」(實際希伯來文常寫作 na’aseh v’nishma),
意思大概是「我們先去做,然後才會理解」。
這句話來自出埃及記,當時摩西從山上帶著十誡下來,開始教導以色列人。
他們說:「什麼?我不太懂這個。」
但他們說:「好吧,我會去做。」
有時候正是在實踐的過程中,才會事後理解為何重要,或是如何幫助你。
如果你一定要先把所有邏輯都推導出來,反而會成為障礙。
所以去試試看吧。
謝謝你,我很感激。相信大家也會喜歡聽到這些話。
我要感謝你在實驗室的工作、教學,以及你寫關於艱難主題的書,並且面對那些艱難議題。
你當然有大量支持者,但對一位科學家來說,這是一件大膽的事。
別在未取得終身職之前這麼做——我曾說過這句話——但你現在開了播客,還花時間來到這裡教學與分享,這點很了不起。
你有自己的播客和書籍,我們會在節目說明欄提供相關連結。
我非常欣賞你的工作。
今天的對話讓我再次確認許多事。
其一,無論一個人最終的立場為何、無論你是在哪個宗教背景下長大或根本沒有宗教背景,活在這些重要問題中是多麼重要。
另外,人類有很多共同的疑問,其中許多令人畏懼,例如:死後會發生什麼?這一切有什麼意義?有沒有上帝?
我覺得你提供了一張非常有用的地圖,引導人們繼續提出這些問題,而不是告訴他們該信什麼、信誰,或是外界所說的是對是錯。
你教人如何提出真正好的問題。
而且數據明顯顯示實踐有其益處,我們不斷回到這一點,正如你剛才談到的那些實踐。
在實踐中會得到很多資訊。
我也從你那裡聽到一個隱含訊息,就是不必擔心會因為探究這些問題而失去自我控制、被牽著走。相反地,這實際上是讓你在問這些問題時擁有更多主動權。
所以謝謝你在各個層面所做的工作。你在許多不同層面上努力探索這些想法並教育大眾。
我今天確實學到很多,我相信聽眾也一樣。
謝謝你邀請我來,我很珍惜這個機會。謝謝。下次我們再來。
感謝你收聽今天與大衛·德斯蒂諾(Dr. David Desteno)的討論。
要查看他的研究連結,以及了解他包括最新一本書《How God Works: The Science Behind the Benefits of Religion》(暫譯:《上帝如何運作:宗教益處背後的科學》)的更多資訊,請見節目說明欄。
如果你從這個播客學到東西或喜歡它,請訂閱我們的 YouTube 頻道——這是一種很棒且免費的支持方式。
此外,請在 Spotify 與 Apple Podcasts 上按下追蹤(Follow)按鈕。你也可以在 Spotify 與 Apple 上給我們最多五顆星的評價,現在也能在兩個平台上留言。
請同時查看本集開頭與整集節目中提到的贊助商,那是支持本節目的最佳方式。
如果你有問題想問我,或是對 podcast、來賓或主題有任何建議想讓我在 Huberman Lab podcast 中考慮,請在 YouTube 的留言區留言。
我會閱讀所有留言。
如果你還沒聽說,我有一本新書即將出版。
這是我的第一本書。
書名為《Protocols:人體操作手冊》。
這本書我花了超過五年時間完成,內容建立在超過三十年的研究與經驗之上。
書中涵蓋從睡眠、運動到壓力控制等各種實務方案,也包括與專注與動機相關的做法。
當然,我也為書中所列的每個做法提供科學依據。
該書現在可至 protocolsbook.com 預購。
網站上會有不同販售平台的連結,你可以選擇最喜歡的。
再次說明,書名是《Protocols:人體操作手冊》。
如果你還沒在社群媒體上追蹤我,我在所有平台上的帳號都是 Huberman Lab。
也就是 Instagram、X、Threads、Facebook 與 LinkedIn。
在這些平台上,我會討論科學與與科學相關的工具,有些內容與 Huberman Lab podcast 的內容重疊,但很多內容是 podcast 沒有涵蓋的獨立資訊。
再說一次,所有社群平台都是 Huberman Lab。
如果你還沒訂閱我們的 Neural Network 電子報,Neural Network 是一份免費的月刊電子報,內容包括 podcast 摘要,以及我們所稱的「protocols」──以一到三頁的 PDF 形式呈現,涵蓋如何優化睡眠、如何優化多巴胺、刻意冷暴露等主題。
我們也有一套基礎的體適能方案,涵蓋心血管訓練與阻力訓練。
以上所有內容完全免費提供。
只要到 HubermanLab.com,點選右上角的選單,向下捲動到「newsletter」,輸入你的電子郵件即可。
我想特別強調,我們不會把你的電子郵件地址提供給任何人。
再次感謝你收聽我與 David Desteno 博士今天的討論。
最後但同樣重要的是,感謝你對科學的關注。

My guest is Dr. David DeSteno, PhD, a professor of psychology at Northeastern University. We discuss science, God and religion, including what science can and can’t reveal about the existence of God and where religious faith and science do and do not align. We also discuss why questions about life’s origins, miracles and the afterlife have persisted across time. Dr. DeSteno explains how religious rituals cause meaningful improvements in mental and physical health and how prayer and gratitude can markedly reduce stress, increase honesty and compassion and buffer against loneliness and despair. Finally, we explore what distinguishes religions and mission-based communities from cults, and we discuss the role that communities such as 12-step and Burning Man play in modern life.

Read the episode show notes at hubermanlab.com.

Thank you to our sponsors

AG1: https://drinkag1.com/huberman

Our Place: https://fromourplace.com/huberman

LMNT: https://drinklmnt.com/huberman

Eight Sleep: https://eightsleep.com/huberman

Function: https://functionhealth.com/huberman

Timestamps

(00:00) David DeSteno

(02:10) Science & Belief in God, Does God Exist?

(07:06) Universe Origins & Scientific Questions; Religion & Life/Health Benefits

(15:16) Sponsors: Our Place & LMNT

(18:23) Russell’s Teapot, Overbelief, Faith; Religio-prospecting, Traditional Practices

(26:49) Mediation & Compassion, Prayer & Stress Relief, Tools: Meditation, Prayer

(34:40) Superstition, Prayers & Rituals; Mourning Rituals, Eulogies, Shiva, Connection

(43:58) Grieving & Different Religious Traditions

(47:15) Sponsors: AG1 & Eight Sleep

(50:12) God vs Religion?; Prayer, Community, Religious Rituals & Ideals

(56:17) Psychedelics, Ego Death, Right vs Left-Handed Roots

(01:01:24) Good & Evil; Lies & Cheating; Gratitude & Prayer

(01:11:03) Loneliness, Community & Religion, Relationship with God & 3AM Friend

(01:16:25) Sponsor: Function

(01:18:12) Feeling God; Intelligent Design, Evolution, Eye; Awe

(01:25:21) Overwhelm & Spiritual Experiences, Awe Despite Understanding

(01:31:01) Fear of Death, Afterlife, Tool: Contemplating Death

(01:37:11) Time Perception, Connectedness, Traditional Practices

(01:42:53) Addiction; 12-Step Programs & Surrender to a Higher Power

(01:49:02) New Religions, Burning Man, Modern Spiritual Experiences, Cults

(01:58:06) Cults vs Religions, Religious Interpretation & Reorientation

(02:03:56) AI, Technology, Religion & Intelligence; Religious Branding

(02:11:05) Religion Figures & Flaws, Direct Experience of God

(02:15:13) Finding a Belief System, Embracing Religious Practices, Tool: Sampling Religions

(02:21:40) Zero-Cost Support, YouTube, Spotify & Apple Follow & Reviews, Sponsors, YouTube Feedback, Protocols Book, Social Media, Neural Network Newsletter

Disclaimer & Disclosures

Learn more about your ad choices. Visit megaphone.fm/adchoices

Leave a Comment